İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığı Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı'nca 17/07/2020 tarihinde 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 45. maddesi uyarınca açık teklif usulü ile gerçekleştirilen "Mevcut Vahşi Depolama Sahasının Rehabilitasyonu, Gaz Depolama Sistemi, Toplanan Çöp Gazından (LFG) Elektrik Üretim Santralinin Kurulması ve EKAY Tesislerinin Yapımı ve İşletilmesi İşi" ihalesine ilişkin olarak 31/08/2020 tarihinde yapılan itirazın cevap verilmemek suretiyle reddine ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce, "davanın süre aşımı nedeniyle reddi" yolundaki kararının Dairemizin 01/03/2021 tarih ve E:2021/415, K:2021/731 sayılı kararıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyularak verilen kararda; davacı şirketler tarafından, ihaleye katılan diğer iki iş ortaklığının ihaleye ait "Mesleki ve teknik yeterliliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler" başlıklı İdari Şartname'nin 21. maddesinde belirtilen kriterleri sağlamadıklarından bahisle söz konusu ihalenin iptalinin istenildiği, dolayısıyla ihaleye katılan diğer iki iş ortaklığının İdari Şartname'nin 21. maddesinde sayılan ve aranılan mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgelerin mevcut olup olmadığı yönünden ayrı ayrı hukuki irdeleme yapılması gerektiği;
Her ne kadar uyuşmazlık konusu ihale 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamında gerçekleştirilmiş olsa da, anılan Kanun'un uygulanmasına yönelik olarak herhangi bir Yönetmelik düzenlenmesinin olmaması dolayısıyla hukuki uyuşmazlığın aydınlığa kavuşturulması için iş deneyim belgeleri hususunun ayrıntılı bir şekilde irdelendiği Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin ilgili hükümlerinden faydalanılması gerektiği;
Uyuşmazlığın davacı iddiaları yönünden tek tek incelemesinden:
…
3- ...'in iş deneyim belgesinde deneyime konu işin ... & ... A.G. (... şirketi) tarafından yürütüldüğü, ...'in anılan şirketin imza yetkilisi olduğu, anılan firmanın merkezinin İsviçre'de olduğu, Türkiye'de şubesinin bulunduğu, Türkiye şubesinin iş ve işlemlerinin yürütülmesi amacıyla da ...'in ticari vekil olarak atandığı, dolayısıyla imza yetkilisi sıfatı olan ... tarafından kullanılamayacağı iddiasına ilişkin olarak; Mahkemenin 15/04/2021 tarihli ara kararı ile Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından ... adına düzenlenmiş olan ve davalı idareye mesleki ve teknik yeterlilik belgesi olarak sunulduğu anlaşılan ... tarih ve ... sayılı yazıda, ... 'in, ... şirketinin imza yetkilisi olduğunun belirtilmiş olması karşısında, ... ile ... şirketi arasındaki hukuki ilişkiyi ortaya koyacak tüm bilgi ve belgelerin (... şirketi ile arasında imzalanan sözleşme evrakları, Ticaret Sicil Gazetesi vs.) birer örneğinin müdahil ... Diyarbakır Atık Yönetim ve Enerji Üretim San. Tic. A.Ş. (ihale üzerinde bırakılan iş ortaklığınca daha sonra birlikte kurulan şirket) ile Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı'ndan Mahkemeye gönderilmesinin istenilmesine karar verildiği, cevaben gönderilen bilgi ve belgelerin bir bütün olarak değerlendirilmesinden, söz konusu işlere ilişkin olarak Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı nezdinde imzalanan belgelerde ...'in imzasının olduğu, 06/04/2007 tarih ve 6782 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi'nde ...'in; ...&... Türkiye Şubesi'nin "her türlü işlerinin yürütülmesi, özel olarak da ... &...'nin her türlü işlerinin yürütülmesi, özel olarak da ...&...'nin Türkiye'de bir işgüder/genel müdür şeklinde temsili, vekil, ... &...'nin ticari faaliyetleri için gerekli her türlü sözleşmeyi ve anlaşmayı akdetmeye yetkilidir. Vekil ayrıca Türkiye'de bulunan her türlü resmî ve özel kuruluşlar ve şirketler, özel kişiler ve bireyler ve diğer kişiler karşısında şirketi temsil etmeye ve ... &... AG Tüzüğü'nde yer alan her türlü işleri ifaya yetkilidir. " ifadesine yer verilmek suretiyle yetkilendirildiği, dolayısıyla yabancı menşeli bir firmanın Türkiye şubesinin genel müdürü olarak temsil yetkisi verilen ... tarafından sunulan iş yönetme belgesinin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 47/4-b-2 maddesi kapsamında olduğu ve anılan şahıs tarafından da kullanılabileceğinden, söz konusu iddianın geçerli görülmediği;
4- ... Enerji Elektrik Üretim A.Ş. - ... adi ortaklığı tarafından sunulan mesleki yeterlilik belgesininde "en az 3 MW kapasiteli elektrik üretim tesisi kurmuş ve işletmiş / işletiyor olduğunu gösterir ilgili kurumdan alınmş teyit yazısı" olmadığı, kaldı ki Ayaş Belediyesi tarafından kurmaya ya da kurdurmaya yetkili olmadığı atık bertaraf tesisi için böyle bir belgenin verilmesinin mümkün olmamasına rağmen verilmesinin hukuken de isabetsiz olduğu iddiasına ilişkin olarak; Ayaş Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü tarafından ... adına düzenlenen iş deneyim belgesinin (iş denetleme) "379,36 m² inşaat alanına sahip Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuvar Binası, İskelet (Karkas) ve tek katlı 1113,15 m² inşaat alanına sahip kumanda kontrol binası, iskelet (karkas) ve üç katlı, 499,84 m² inşaat alanına sahip personel binası iskelet (karkas) ve tek katlı, 13311,64 m² inşaat alanına sahip fermantasyon, katı atık düzenli depolama alanı kurulması ve işletilmesi, kompost işletme ve üretim tesisi binası prefabrik ve tek katlı 5953,29 m² inşaat alanına sahip ayrıştırma fabrikası, 23,2 MW kapasitede enerji üretim tesisi kurulumu" işinin şantiye şefi görev unvanı ile düzenlenmiş olması, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 47/4-a maddesi kapsamında olduğu ve anılan şahıs tarafından da kullanılabileceğinden, söz konusu iddiaya da itibar edilmediği, kaldı ki ihale üzerinde kalmayan ... Enerji Elektrik Üretim A.Ş. - ... adi ortaklığı yönünden tespit edilecek herhangi bir hukuka aykırılığında tek başına dava konusu ihalenin iptali sonucunu doğurmayacağı;
Bu durumda, davacı şirketler tarafından ileri sürülen iddiaların tümünün mevzuat kapsamında yapılan hukuki irdelemesi sonucunda geçerli olmadığı, ihale işlemlerinin hukuka uygun yürütüldüğü görüldüğünden, dava konusu ihale işlemine yapılan itirazın zımnen reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
... tarih ve ... sayılı Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Meclis kararı ile, Diyarbakır ili, eski ... yolu, 30. km, ... mevkindeki Büyükşehir Belediyesi'ne tahsisli ..., ... ve ... parsellerde kayıtlı bulunan 119.375 m²'lik alanda "Mevcut Vahşi Depolama Sahasının Rehabilitasyonu, Gaz Toplama Sistemi, Toplanan Çöp Gazından (LFG) Elektrik Üretim Santrali Kurulması ve İlave Olarak Tahsisi Alınacak Olan Alanda EKAY Tesislerinin Yapımı ve İşletilmesi" işinin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 45. maddesi kapsamında ayni hak tesisi yöntemiyle 15 yıllığına ihale edilmesi yönünde karar alınmıştır.
Anılan Meclis kararı uyarınca ihale edilecek projeye ilişkin Teknik Şartname, İdari Şartname, Sözleşme Taslağı hazırlanmış ve onaylanmıştır.
2886 sayılı Kanun'un 45. maddesi kapsamında açık ihale usulü ile ayni hak tesisi yöntemiyle ihale 15 yıllığına 17/07/2020 tarihinde yapılmış, ihaleye 5 istekli katılmış, isteklilerden 2 firmanın mesleki yeterliğe ilişkin belgelerinin geçersiz olduğundan bahisle elenmelerine karar verilmiş, diğer istekliler ... - ... - ... iş ortaklığı, ... İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. - ... İnşaat Mimarlık Mühendislik Petrol Ürünleri Sanayi Ticaret Ltd. Şti. iş ortaklığı ile ... Enerji Üretim A.Ş. - ... ... adi ortaklığı yönünden ihaleye katılmalarında herhangi bir engel bulunmadığının anlaşılması üzerine ihaleye başlanmış, isteklilerden davacı şirketlerin oluşturduğu ... İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. - ... İnşaat Mimarlık Mühendislik Petrol Ürünleri Sanayi Ticaret Ltd. Şti iş ortaklığı 7. teklifte çekilmiş, isteklilerden ... Enerji Üretim A.Ş. - ... ... Enerji adi ortaklığı 47. teklifinde çekilmiş, ihalenin, 47. ve son teklifinde 360.000,00-TL muhammen bedel ile %28,1 enerji payı üzerinden teklif veren ... - ... - ... iş ortaklığı üzerinde bırakılmasına karar verilmiştir.
Başkanlık Makamı'nın 07/08/2020 tarihli Olur'u ile ihale onaylanmış, söz konusu ihale kararı, Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı'nın ... tarih ve E... sayılı yazısı ile davacı şirketlere bildirilmiş, bu bildirim üzerine davacılar tarafından 31/08/2020 tarihli dilekçe ile, en yüksek teklifi veren iki isteklinin mesleki ve teknik yeterliği tevsik etmek için sunduğu belgelerin, ihalede istenen kriterleri haiz olmadığı belirtilmek suretiyle Encümen kararının hukuka aykırı olduğundan bahisle davalı idareye itiraz başvurusunda bulunulmuştur.
Davalı idarece bu başvuruya cevap verilmemesi üzere 03/11/2020 tarihli dilekçe ile davacılar tarafından, davalı idareye yapılan itirazın cevap verilmemek suretiyle reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun "İhaleye Katılabilme Şartları" başlıklı 5. maddesinde, "Bu Kanuna göre yapılacak ihalelere katılabilmek için kanuni ikamtgah sahibi olmak, gerekli nitelik ve yeterliği haiz bulunmak, istenilen teminat ve belgeleri vermek zorunludur."; "Şartnameler" başlıklı 7. maddesinde; "İhale konusu işlerin her türlü özelliğini belirten şartname ve varsa ekleri idarelerce hazırlanır. Bu şartnamelerde işin mahiyetine göre konulacak özel ve teknik şartlardan başka genel olarak aşağıdaki hususların da gösterilmesi zorunludur: a) İşin niteliği, nevi ve miktarı, b) Taşınmaz malların satışı, kiraya verilmesi, trampa edilmesi ve üzerlerinde mülkiyetin gayri ayni hak tesisinde tapu kayıtlarına göre yeri, sınırı, yüzölçümü, varsa pafta, ada ve parsel numarası ve durumu, c) Tahmin edilen bedeli, geçici teminat miktarı ve kesin teminata ait şartlar, d) İşin yapılma yeri, teslim etme ve teslim alma şekil ve şartları, e) İşe başlama ve işi bitirme tarihi, gecikme halinde alınacak cezalar, f) İsteklilerde aranılan şartlar ve belgeler, g) İhaleyi yapıp yapmamakta ve uygun bedeli tespitte idarenin serbest olduğu, h) İhale kararının karar tarihinden itibaren en geç 15 işgünü içinde ita amirince onaylanacağı veya iptal edilebileceği, i) Vergi, resim ve harçlarla sözleşme giderlerinin kimin tarafından ödeneceği, j) Ödeme yeri ve şartlarıyla avans verilip verilmeyeceği, verilecekse şartları ve miktarı, k) Sözleşme konusu işlerin malzeme veya birim fiyatlarındaki değişiklikler nedeniyle eğer ödenecekse fiyat farkının ne şekilde ödeneceği, l) Süre uzatımı verilebilecek haller ve şartları, m) İşin süresinden önce bitirilmesinde fayda görülen hallerde erken bitirme primi verilecekse miktarı, şartları ve ödeme şekli, n) İhtilafların çözüm şekli"; "İsteklilerde Aranacak Nitelikler ve İstenecek Belgeler" başlıklı 16. maddesinde; "İdarece ihalelerin en elverişli koşullarla sonuçlandırılmasını sağlamak amacıyla, isteklilerde belirli mali ve teknik yeterlik ve nitelikler aranabilir. Bunları tespite yarayan belgelerin neler olduğu, şartnamelerde gösterilir. İstekliler şartnamelerde yazılı belgeleri eksiksiz vermek ve Türkiye'de tebligat için adres göstermek zorundadır. Yapım işleriyle her türlü etüt, proje, kontrollük ve müşavirlik hizmetlerine ait ihalelerde, isteklilerde aranacak niteliklerin ve istenecek belgelerin neler olacağı, ne yolda ve kimlerce verileceği ve müteahhit sicillerinin ne biçimde tutulacağı Cumhurbaşkanınca çıkarılan yönetmelikle gösterilir."; "Açık Teklif Usulü ile Yapılabilecek İhaleler" başlıklı 45. maddesinde, "Bu Kanunun 1'inci maddesinde yazılı işlerden, tahmin edilen bedeli her yıl Genel Bütçe Kanunu ile tespit edilecek tutarı geçmeyen ihaleler açık teklif usulüyle yapılabilir."; 46. maddesinde, "Açık teklif usulüne göre ihaleler, isteklilerin ihale komisyonları önünde tekliflerini sözlü olarak belirtmeleri suretiyle yapılır. Ancak; istekliler ilanda belirtilen ihale saatine kadar komisyon başkanlığına ulaşmış olmak şartıyla, 37 nci madde hükümlerine uygun olarak düzenleyecekleri tekliflerini iadeli taahhütlü bir mektupla da gönderebilirler. Teklif sahibi komisyonda hazır bulunmadığı takdirde posta ile gönderilen teklif son ve kesin teklif olarak kabul edilir."; "Açık Teklif Usulünde İhale" başlıklı 47. maddesinde, "İlanda belirtilen ihale saati gelince, komisyon başkanı, isteklilerin belgelerini ve geçici teminat verip vermemiş olduklarını inceleyerek, kimlerin ihaleye katılabileceğini bildirir. Katılamayacakların belge ve teminatlarının geri verilmesi kararlaştırılır. Bu işlemler, istekliler önünde, bir tutanakla tespit edilir. (...); 48. maddesinde de, "Sözlü veya yazılı son teklifler alındıktan sonra, ihale 41 inci maddeye göre karara bağlanır." kurallarına yer verilmiştir.
04/03/2009 tarih ve 27159 Mükerrer sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin "Amaç ve kapsam" başlıklı 1. maddesinde, "(1) Bu Yönetmelik, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki idarelerin, bu Kanuna göre gerçekleştirecekleri yapım işleri ihalelerinde uygulayacakları usul ve esasları düzenlemek amacıyla hazırlanmıştır."; "Dayanak" başlıklı 2. maddesinde, "(1) Bu Yönetmelik, 4734 sayılı Kanunun 53'üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır."; "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinde, iş deneyim belgesinin, adayın veya isteklinin ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimini gösteren; iş bitirme belgesi, iş durum belgesi, iş denetleme belgesi ve iş yönetme belgesi olduğu; "İş Deneyim Belgesi Düzenlemeye Yetkili Kurum ve Kuruluşlar" başlıklı 43. maddesinde, "(1) İş deneyim belgeleri; yapılan iş karşılığı bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak, Kanun kapsamındaki idareler ile Kanun kapsamı dışındaki diğer kamu kurum ve kuruluşlarına (kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve vakıf yükseköğretim kurumları hariç) gerçekleştirilen işler için, iş sahibi tarafından düzenlenir ve sözleşmeyi yapan yetkili makam tarafından onaylanır."; "İş Deneyim Belgelerinin Verilmesi" başlıklı 47. maddesinde, "(1) İş deneyim belgeleri, ilgilinin iş ve/veya mesleki tecrübesini tevsik amacıyla; yüklenicilere, yükleniciye karşı bir sözleşme ile taahhüt ettiği iş bölümünü bitiren alt yüklenicilere, mimar veya mühendis olmak şartıyla denetleme veya yönetme görevlerinde bulunanlara, talepleri hâlinde, aşağıdaki hükümlere göre talep tarihini izleyen 30 gün içinde belge düzenlemeye yetkili mercilerce düzenlenir ve verilir. Düzenleme koşullarını taşımayan taleplerde, aynı süre içinde başvuru sahibine bu husus gerekçeleriyle yazılı olarak bildirilir.
(2) Yüklenicilere;
a) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara tek sözleşme ile taahhüt ettikleri işler için, geçici kabulün yapılmış olması durumunda “iş bitirme belgesi”, işin ilk sözleşme bedelinin tamamlanması ve gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşarak kusursuz olarak gerçekleştirilmesi durumunda “iş durum belgesi”, sözleşmeyi yapan yetkili makam tarafından,
b) Yurtiçinde özel sektöre, yapılacak iş karşılığı bedel içeren bir sözleşme ile taahhüt ettikleri işler için, işi bitirmeleri durumunda “iş bitirme belgesi”, işin ilk sözleşme bedelinin tamamlanması ve gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşarak kusursuz olarak gerçekleştirilmesi durumunda “iş durum belgesi”, belge düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından düzenlenir ve verilir.
(3) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara doğrudan tek sözleşme ile taahhüt edilmiş işlerin bir bölümünü yapan alt yüklenicilere; sözleşmesinin tamamını bir bütün olarak gerçekleştirip bitirmeleri ve kısmı kabul öngörülen işlerde idare tarafından kısmı kabulü yapılmak veya asıl sözleşmeye ilişkin işin geçici kabulü yapılmak şartıyla, “alt yüklenici iş bitirme belgesi” verilir. Yüklenici ile alt yüklenici arasında yapılan sözleşmelerde, nevi itibariyle verilen bir işin baştan sona yapılmasının öngörülmesi şartı aranır. Birden fazla alt yüklenici olması durumunda, alt yüklenicilere verilecek iş deneyim belgelerinin tutarlarının toplamı, toplam sözleşme bedelini aşamaz.
(4) Mühendisler ve mimarlara;
a) İş Denetleme Belgesi;
1) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara, mahallinde ilgili mevzuat gereğince denetledikleri işlerde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında fiilen görev yapmış olmak şartıyla, kontrol mühendisi, şantiye mühendisi ve kontrol şefine,
3) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara taahhütte bulunan yüklenici bünyesinde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında fiilen görev yapmış olmak şartıyla, şantiye mühendisi ve şantiye şefine,
4) Özel sektöre taahhütte bulunulan işlerde, yüklenici bünyesinde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında fiilen görev yapmış olmak şartıyla, şantiye mühendisi ve şantiye şefine,
5) Tek sözleşme ile ilişkili olarak düzenlenir ve verilir.
b) İş Yönetme Belgesi;
1) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlarda; bir görevlendirme yazısına veya idari düzenlemeye dayalı olarak, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında fiilen görev yapmış olmak şartıyla, yapım ve/veya teknik işlerden sorumlu olan; şube müdürü, proje müdürü, kontrol amiri, inşaat ve tesisat müdürü ve yardımcıları ve bunlarla aynı teknik seviyede görev yapanlar, il müdürü ve yardımcıları, bölge müdürü ve yardımcıları ile yapım ve/veya teknik işler daire başkanı ve yardımcıları, yapım ve/veya teknik işlerden sorumlu genel müdür yardımcıları ve genel müdür olarak görev yapanlara,
2) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara taahhütte bulunan; anonim şirketlerde genel müdür, murahhas müdür, yönetim kurulu üyesi ve yönetim kurulu başkanı, limited şirketlerde şirket müdürü görevlerini aralıksız en az beş yıldır sürdüren ve ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında fiilen görev yapan, en az beş yıllık mühendis veya mimarlara,
3) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara taahhütte bulunan yüklenicilerde; idareye bildirilmesi kaydıyla, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında sözleşme konusu işte proje müdürü olarak görev yapan en az beş yıllık mühendis veya mimarlara,
4) Özel sektöre taahhütte bulunulan işlerde; işin sözleşmesinde proje müdürü olarak belirtilmiş ve ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında fiilen görev yapmış olmak kaydıyla en az beş yıllık mühendis veya mimarlara tek sözleşme ile ilişkili olarak düzenlenir ve verilir. (...)" kuralına yer verilmiştir.
İhaleye ait İdari Şartname'nin 3. maddesinde, ihalenin konusu ve kapsamının "Mevcut Vahşi Depolama Sahasının Rehabilitasyon, Gaz Toplama Sistemi, Toplanan Çöp Gazından (LFG) Elektrik Üretim Santralinin Kurulması ve EKAY Tesisi (Atık Kabul Alanı, Mekanik Ayırma Tesisi, Biyometanizasyon Tesisi, Sızıntı Suyu Toplama ve Arıtma Sistemi, II. Sınıf Düzenli Depolama Sahası) işinin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 45. maddesi kapsamında açık teklif usulü ile yine aynı Kanun'un 46, 47, 48 ve 49. maddelerindeki hükümler çerçevesinde sınırlı ayni hak tesisi yöntemi ile 15 (on beş) yıllığına ihale edilmesi işi olduğu; 10. maddesinde, birden fazla gerçek veya tüzel kişinin, iş ortaklığı oluşturmak suretiyle ihaleye teklif verebileceğinin belirtildiği, ortak girişimlerin ihaleden sonra ihale başvurusunda ortaklık pay sahibi olmak koşuluyla, birlikte şirket kurabileceği; "Mesleki ve Teknik Yeterliliğe İlişkin Belgeler ve Bu Belgelerin Taşıması Gereken Kriterler" başlıklı 21. maddesinde de, "a. Son 10 yıl içerisinde tek bir sözleşme kapsamında en az bir adet 500 ton/gün kapasiteli belediye atıkları mekanik ayırma tesisi kurmuş ve işletmiş/ işletiyor olduğunu gösterir ilgili kurumdan alınmış teyit yazısı.
b. Son 10 yıl içerisinde tek bir sözleşme kapsamında en az bir adet 350 ton/gün kapasiteli biyobozunur evsel atıkların işlendiği biyometanizasyon tesisi kurmuş ve işletmiş/ işletiyor olduğunu gösterir ilgili kurumdan alınmış teyit yazısı.
c. Son 10 yıl içerisinde tek bir sözleşme kapsamında en az bir adet belediye çöp depolama sahasında, çöp gazından (LFG) ve/veya biyobozunur evsel atıkların biyometanizasyonu işlemi sonucunda elde edilen biyogazdan, en az 3 MW kapasiteli "Elektirik Üretim Tesisi" kurmuş ve işletmiş / işletiyor olduğunu gösterir ilgili kurumdan alınmış teyit yazısı.
Mesleki ve teknik yeterliliğe ilişkin geçerlilik süresi ihale ilan tarihinden itibaren geriye dönük 10 yıl olarak değerlendirilecektir.
21.1. Teknik ve mesleki yeterliliğe ilişkin belgeler, ihale başvuru dosyasında, ihale komisyonuna sunulacaktır.
21.2. İsteklilerin yukarıda (a), (b), (c) bentlerinde belirtilen kriterlerin tamamını bir arada sağlaması gerekmektedir.
21.3. İsteklilerin ortak girişim olarak ihaleye katılması durumunda, yukarıda (a), (b), (c) bentlerinde belirtilen kriterlerin tamamının, ortaklardan herhangi biri tarafından sağlanması yeterli olacaktır." kuralarına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2886 sayılı Kanun'un 16. maddesinde, idarece ihalelerin en elverişli koşullarla sonuçlandırılmasını sağlamak amacıyla, isteklilerde belirli mali ve teknik yeterlik ve nitelikler aranabileceği ve bunları tespite yarayan belgelerin neler olduğunun şartnamelerde gösterileceği hususuna yer verilmiştir.
İhaleye ait İdari Şartname'nin "Mesleki ve teknik yeterliliği ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler" başlıklı 21. maddesinde, bu kapsamda sunulabilecek belge olarak "son 10 yıl içerisinde tek bir sözleşme kapsamında en az bir adet 500 ton/gün kapasiteli belediye atıkları mekanik ayırma tesisi kurmuş ve işletmiş/ işletiyor olduğunu gösterir ilgili kurumdan alınmış teyit yazısı, son 10 yıl içerisinde tek bir sözleşme kapsamında en az bir adet 350 ton/gün kapasiteli biyobozunur evsel atıkların işlendiği biyometanizasyon tesisi kurmuş ve işletmiş/işletiyor olduğunu gösterir ilgili kurumdan alınmış teyit yazısı, son 10 yıl içerisinde tek bir sözleşme kapsamında en az bir adet belediye çöp depolama sahasında, çöp gazından (LFG) ve/veya biyobozunur evsel atıkların biyometanizasyonu işlemi sonucunda elde edilen biyogazdan, en az 3 MW kapasiteli "Elektirik Üretim Tesisi" kurmuş ve işletmiş/işletiyor olduğunu gösterir ilgili kurumdan alınmış teyit yazısı" sayılmış, bu yazıların teknik ve mesleki yeterliğe ilişkin olarak ihale başvuru dosyasında ihale komisyonuna sunulması gerektiği belirtilmiş; isteklilerin ortak girişim olarak ihaleye katılması durumunda, bu maddede belirtilen kriterlerin tamamının, ortaklardan herhangi biri tarafından sağlanması yeterli görülmüştür.
İdari Şartname'nin 21. maddesinden, teknik ve mesleki yeterliğe ilişkin olarak söz konusu tesisleri kurmuş ve işletmiş/işleten kişilerin söz konusu işlere ilişkin mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin olan belgelri sunabileceği anlaşılmaktadır. Anılan maddede, 4734 sayılı Kanun'a ve bu Kanun kapsamında çıkarılan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'ne bir atıf yapılmadığı gibi işin yönetilmesi ve denetlenmesi sonucunda alınan belgeler teknik ve mesleki yeterliğe ilişkin olarak sunulabilecek belgeler arasında sayılmamıştır.
Olayda, iş deneyim belgesi alınmasına ilişkin olarak ... tarafından, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı'na 27/02/2020 ve 05/03/2020 tarihlerinde yapılan başvurularda, 2002 yılında ihalesi yapılan ve hâlen devam etmekte olan Ankara Katı Atık Projesi Sözleşmesi ve "İmtiyaz Hakkının Devri Yoluyla Tıbbi Atık Toplama, Taşıma, Tıbbi Atığın Termal (Yakma/Gazlaştırma) Yöntemlerle Bertaraf Tesisi Yapımı İşletilmesi İşi" sözleşmesi kapsamında ... Enerji Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve ... Invest ...&.. şirketlerinin ortağı, projelerdeki imza yetkilisi ve şirketleri her türlü temsil ve ilzama yetkili proje müdürü olarak yer aldığı faaliyet konuları belirtilerek bu konuları içeren bir iş deneyim belgesi düzenlenmesi ve bu belgenin 2006-2008 yılları arasında söz konusu projelerin yapımı ve işletilmesi esnasında proje müdürü ve genel müdür ... olarak imza yetkilisi olduğuna ilişkin ibareyi içermesine yönelik talepte bulunulmuştur.
Bu başvru üzerine, ...'e hitaben Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı Hayvan Şube Müdürlüğü'nce düzenlenen ... tarih ve ... sayılı belgede; Mamak Katı Alanı'nda 2500 ton/gün ve Sincan Çadırtepe Katı Atık Alanı'nda 4500 ton/gün kapasiteli "Mekanik Atık Ayırma Tesisi"nin kurulup işletilmesi, Mamak Katı Atık Alanı'nda 500 ton/gün kapasiteli "Atıktan Türetilmiş Yakıt(ATY)" tesisinin kurulup işletilmesi, Mamak Katı Atık Alanı'nda 19,6 Megawatt (MW/Saat) ve Sincan Çadırtepe Katı Atık Alanı'nda 31,1 Megawatt (MW/Saat) kurulu güce sahip olmak üzere 2 sahada toplam 50,7 Megawatt (MW/Saat) 2006 yılından itibaren "Enerji Üretim Tesisi"nin kurulup işletilmesi, Mamak Katı Atık Alanı'nda 2500 ton/gün ve Sincan Çadırtepe Katı Atık Alanı'nda 4500 ton/gün kapasiteli biyobozunur atık azaltımına yönelik ve sadece karışık belediye atıklarıyla çalışan "Biyometanizasyon ve Kompost Tesisleri"nin kurulduğu ve 2008 yılından bugüne kadar her iki tesisinde eş zamanlı olarak kesintisiz şekilde işletilmesi, Mamak Katı Atık Alanı'nda (1.000.000 m² büyüklüğünde sahada) 2500 ton/gün ve Sincan Çadırtepe Katı Atık Alanı'nda (4.000.000 m² büyüklüğünde sahada) 4500 ton/gün kapasiteli "Katı Atık Düzenli Depolama Tesisleri'nin (II. Sınıf Düzenli Depolama) 2006 yılından bugüne kadar eş zamanlı olarak kesintisiz şekilde işletilmesi, Sincan Çadırtepe Katı Atık Alanı'nda 360 ton/gün kapasiteli ve 10 Megawatt (MW/Saat) kurulu güçte "Biyokütlegazlaştırma/Yakma Tesisi"nin kurulduğu ve tesisin 2014 yılından bugüne kadar kesintisiz şekilde işletilmesinin firma tarafından yürütüldüğü, ayrıca Ankara Büyükşehir Belediyesi ile ... şirketi arasında yapılan sözleşme evraklarından Ticaret Sicil Gazetesi incelendiğinde yukarıdaki projelerde ...'in imza yetkilisi olduğuna yer verilmiştir.
Mahkemenin 15/04/2021 tarihli ara kararı ile, müdahil şirketten, ... tarih ve ... sayılı yazıda geçen ... şirketi ile ... arasındaki hukuki ilişkinin (ki anılan yazıda imza yetkilisi olduğunun ifade edildiği) ne olduğunun sorularak, bu durumu ortaya koyacak tüm bilgi ve belgelerin (Ticaret Sicil Gazetesi vs.) birer örneğinin gönderilmesinin istenilmesine; Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı'ndan, ... tarih ve ... sayılı yazıda; ...'in, ... şirketinin imza yetkilisi olduğunun belirtilmiş olması karşısında, ... ile ... şirketi arasındaki hukuki ilişkiyi ortaya koyacak tüm bilgi ve belgelerin (... şirketi ile arasında imzalanan sözleşme evrakları, Ticaret Sicil Gazetesi vs.) birer örneğinin gönderilmesinin istenilmesine karar verilmiştir.
Ankara Büyükşehir Belediyesi ve müdahil şirketin cevabi yazıları incelendiğinde, ... tarih ve ... sayılı yazıda belirtilen işlerin ... tarafından ... şirketinin Türkiye Şubesi'nin genel müdürü olarak gerçekleştirildiği, dolayısıyla ...'in söz konusu belgedeki işleri kendi adına gerçekleştirmediği anlaşılmaktadır.
Ayrıca, Mahkeme kararında her ne kadar ... tarafından sunulan iş yönetme belgesinin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 47/4-b-2 maddesi kapsamında olduğu değerlendirmesine yer verilmiş ise de, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'na göre gerçekleştirecek yapım işleri ihalelerinde uygulanacak usul ve esasları düzenlemek amacıyla 4734 sayılı Kanun'un 53. maddesi uyarınca çıkarılan bir Yönetmeliktir. Uyuşmazlığa konu ihale ise 2886 sayılı Kanun'a dayalı olarak gerçekleştirilmiş olup, İdari Şartname'de 4734 sayılı Kanun'a ve anılan Yönetmeliğe herhangi bir atıf yapılmadığı gibi mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler arasında "iş yönetme belgesi"nin sayılmadığı dikkate alındığında, anılan belgenin bu ihalede mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belge olarak kullanılamayacağı açıktır.
Diğer taraftan, ... Enerji Elektirik Üretim A.Ş. - ... adi ortaklığı tarafından mesleki yeterlik belgesi olarak sunulan ... adına Ayaş Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü'nce düzenlenen ... tarih ve ... sayılı iş deneyim belgesi incelendiğinde, "... Mahallesi ... ada ... parsel, inşaat alanları toplamı 21.257,28 m² olan 3500 ton/gün kapasiteli katı atık bertaraf tesisinin yapımı, devreye alınması ve işletilmesi (Ayrıştırma Fabrikası-Elektrik Bakım ve İmalat Atölyesi, Fermantasyon Kompost İzleme ve Üretim Tesisi, Çevre ve Ölçüm Analiz Lab. Personel Binası, Kumanda Kontrol Binası" işinin şantiye şefi göreviyle denetlenmesi sebebiyle verildiğinin görüldüğü, yine ... adına Ayaş Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü'nce düzenlenen ... tarih ve ... sayılı iş deneyim belgesi incelendiğinde, "... Mahallesi, ... ada, ... parsel 4536,72 m² Bakım İmalat Atölyesi, 114,19 m² Enerji Üretim Tesisi, 13.070,26 m² 360 ton/gün kapasiteli tıbbi atık ve endüstriyel atık bertaraf tesisinin yapımı devreye alınması işi Biyokütle Gazlaştırma Tesisi" işinin şantiye şefi göreviyle denetlenmesi sebebiyle verildiğinin görüldüğü, dolayısıyla İdari Şartname'nin 21. maddesi kapsamında "tesisi kurmuş ve işletmiş/ işletiyor olduğunu" gösteren bir belge olmadığı anlaşılmaktadır.
Öte yandan, temyize konu Mahkeme kararında bu belgenin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 47/4-a maddesi kapsamında iş denetleme belgesi olduğu değerlendirmesi yapılmış ise de, hem anılan Yönetmeliğin 2886 sayılı Kanun'a göre gerçekleştirilen ihalelerde uygulanmayacağı hem de ihaleye ait İdari Şartname'de 4734 sayılı Kanun'a ve anılan Yönetmeliğe herhangi bir atıf yapılmadığı gibi mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler arasında "iş yönetme belgesi" sayılmadığından, sözü edilen belgenin teknik ve mesleki yeterlik belgesi olarak bu ihale kapsamında kabulünün mümkün olmadığı açıktır.
Bu durumda, hem ihale üzerinde kalan ... - ... - ... iş ortaklığı hem de ... Enerji Elektrik Üretim A.Ş. - ... adi ortaklığının teknik ve mesleki yeterliğe ilişkin olarak sunduğu belgelerin İdari Şartname'nin 21. maddesinde yer verilen düzenlemeye uygun olmadığı sonucuna ulaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacıların temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
(Danıştay 13. Dairesinin 24.11.2021 tarih ve E. 2021/3766, K. 2021/4003 sayılı kararı)
Yorum Bırak