İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

2) İhale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin tekliflerinin güncel piyasa koşulları ve idarece belirlenmiş yaklaşık maliyet esas alındığında son derece düşük rakamlar olduğu, Teknik Şartname’de talep edilen araçların miktarları ve teknik özelliklerinin açıkça paylaşıldığı, belirtilen araçların “a) Binek otomobil asgari 2020 model”, “b) Hafif ticari kapalı kasa kamyonet asgari 2020 model”, “c) Pick-up asgari 2020 model”, “d) Açık kasa çift kabin kamyonet asgari 2020 model” ve “e) Servis aracı 29+1 asgari 2020 model” olduğu, asgari yılı 2020 model olan ve çok özellikli bu araçların firmalarca sunulan “Kasko Sigorta Değerini Gösteren Belgeler”in içeriği incelendiğinde, listesi sunulan araçlar ile idarece talep edilen araçların özellikleri arasında uyumsuzlukların tespit edileceği, Teknik Şartname’nin 13’üncü maddesi ve 14’üncü maddesi kapsamında fiyat analizi yapıldığında en avantajlı tekliflerce sunulan fiyat teklifleri ile idarece talep edilen araçların karşılanmasının güncel koşullar ile uyarlı olmadığı, anılan isteklilerin sunmuş oldukları belgelerin yeniden incelenmesi ve sunulan belgeler üzerinden tedarik edileceği beyan edilmiş olan araçların Teknik Şartname’de asgari özellikleri belirtilmiş olan araçları sağlayıp sağlamadıklarının tespitinin daha detaylı yapılması ve aykırılık tespit edilmesi halinde anılan isteklilerin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

 

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “ Harcama talimatı ve sorumluluk” başlıklı 32’nci maddesinde “Bütçelerden harcama yapılabilmesi, harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkündür. Harcama talimatlarında hizmet gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır…” hükmü,

Merkezî Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “…Onay belgesi: İhale usulüyle yapılacak alımlarda, kamu ihale mevzuatında standart form olarak belirlenen ihale onay belgelerini; doğrudan temin suretiyle veya kamu ihale mevzuatında belirtilen istisnai alımlarda ise alım konusu işin nev’i, niteliği, varsa proje numarası, miktarı, gereken hallerde yaklaşık maliyeti, kullanılabilir ödeneği ve tertibi, alımda uygulanacak usulü, avans ve fiyat farkı verilecekse şartlarını gösteren ve harcama yetkilisinin

imzasını taşıyan belgeyi,

…

ifade eder…” hükmü,

24 Sıra No’lu Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nin “Harcama talimatı, ihale onay belgesi ve onay belgesi” başlıklı 2’nci maddesinde “(1) 5018 sayılı Kanunun 32’nci maddesi hükmüne göre kamu idarelerince bütçeden bir giderin yapılabilmesi harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkündür. Harcama talimatlarında hizmet gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, bütçe tertibi ile gerçekleştirme usulü ve gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır. Kamu ihale mevzuatına göre düzenlenmesi öngörülen ihale onay belgesi ile onay belgesinde de harcama talimatındaki bilgiler yer almakta ve ihale yetkilisi olarak harcama yetkilileri bu belgeleri imzalamaktadır. Daha açık bir ifade ile 5018 sayılı Kanuna göre harcama yetkilisi tarafından verilen harcama talimatı, kamu ihale mevzuatına göre ihale yetkilisi tarafından imzalanan ihale onay belgesi ya da onay belgesi özellikleri itibarıyla aynı nitelikte belgelerdir.

(2) Bu nedenle bütçeden yapılacak bir giderin ödenmesinde gider çeşidine ve alım şekline göre Yönetmeliğin ilgili maddelerinde belirtildiği şekilde harcama talimatı, ihale onay belgesi ya da onay belgesinden yalnızca birinin düzenlenmesi yeterlidir…” açıklaması,

Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’in “Amaç” başlıklı 1’inci maddesinde “(1) Bu Esas ve Usullerin amacı, 5/1/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanununa tabi olan kurumlarda kamu hizmetlerinin gerektirdiği taşıt ihtiyacının hizmet alımı suretiyle karşılanmasına ilişkin esas ve usulleri belirlemektir.” hükmü,

Anılan Esas ve Usuller’in “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde “Bu Esas ve Usuller, 237 sayılı Kanuna tabi olan kurumları ve taşıtları kapsar.” hükmü,

Söz konusu Esas ve Usuller’in 4’üncü maddesinde “(1) Bu Esas ve Usullerde geçen

…

d) Taşıt: Kanun kapsamına giren motorlu ve motorsuz bütün ulaştırma araçlarını,

…

ifade eder.” hükmü,

Aynı Esas ve Usuller’in “Genel Esaslar” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) Temel amaç çerçevesinde hizmet alımı suretiyle taşıt edinilebilmesinin genel esasları şunlardır:

…

ç) Taşıtlar, yakıt hariç, şoförlü veya şoförsüz olarak edinilebilecektir.

…

(2) Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayelerin (Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı hariç) hizmetleri için ihtiyaç duyulan ve yılı merkezi yönetim bütçe kanununa bağlı azami satın alma bedellerini gösterir (T) işaretli cetvelde belirtilen taşıtlardan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların (fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up'lar hariç) hizmet alımı yöntemiyle ediniminde;

a) Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği ay itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2'sini aşmayacaktır…” hükmü yer almaktadır.

İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesinde “İsteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği bu şartnamenin 7 nci maddesi dışındaki maddeleri ile teknik şartnamede belirtilen aşağıdaki belgeler:

Belge Adı
Açıklama
Teklif Edilen Araç Marka-Model Kasko Değerini gösteren belgesi
Teknik şartnamenin Genel hususlar Bölümünde belirtilen 1, sırasındaki araçlar için
” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “EK” başlıklı bölümünde aşağıdaki tablo yer almaktadır.

...

Aynı Şartname’nin 13’üncü maddesinde “İstekliler ihale kapsamında talep edilecek araç listesinde bulunan 1, Sırada bulunan araçlar için 237 Sayılı Taşıt Kanunu Kapsamında edinilecek taşıtların menşeisi en az %50 olacaktır. Ancak ihale neticesinde yüklenicinin araçlar için teknik şartnamede belirtilen kriterleri sağlaması halinde daha üst modellerlerde idarenin uygun görmesi halinde daha üst modeller de idarenin uygun görmesi halinde binek araçlar hizmet alım işinde kullanılabilir.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin 14’üncü maddesinde “İstekliler ihale kapsamında talep edilecek araç listesinde bulunan 1. Sırada bulunan araçlar için; 2 Ekim Perşembe tarih ve 29137 sayılı Resmi Gazete’de 2014/6814 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Hizmet Alım Suretiyle Taşıt edinilmesine İlişkin Esas ve Usulleri 6. Maddesine eklenen “a)Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım - onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil) taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın Ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2 sini aşmayacaktır.” Hükmü gereğince fiyat verecek olup fiyat verdikleri araçlarla ilgili kasko değer listesinde yer alan kasko sigortası değerini gösteren belgeyi teklif zarfında idareye sunmak zorundadır.” düzenlemesi,

Bahse konu Şartname’nin 15’inci maddesinde “İstekliler ihale kapsamında talep edilecek araç listesinde bulunan 1. Sırada bulunan araçlar için Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan KASKO SİGORTA DEĞERİNİ GÖSTEREN BELGEYİ teklif zarflarında idareye sunmadıkları takdirde teklifleri değerlendirme dışı bırakılacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu ettiği ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi ile ikinci teklif sahibinin tekliflerinin güncel piyasa koşulları ve idarece belirlenmiş yaklaşık maliyet esas alındığında son derece düşük rakamlar olduğu iddiası incelendiğinde, bahse konu ihalede, ihale üzerinde bırakılan istekli Metrani Entegre Hizmet Yönetimi Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi ikinci teklif sahibi Bayram Doğan Tur. Sey. Gıda. Tem. Tşm. Teks. Med. Mh. İnş. Pet. Ltd. Şti.nin teklif bedellerinin idarece hesaplanan aşırı düşük sınır değerinin (6.217.288,13 TL) üzerinde olduğu ve tekliflerine ilişkin olarak aşırı düşük teklif açıklaması sunma zorunluluklarının bulunmadığı dikkate alındığında, anılan isteklilerin teklif bedellerine ilişkin olarak güncel piyasa koşulları ve idarece belirlenmiş yaklaşık maliyet esas alındığında son derece düşük rakamlar olduğu iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmaktadır.

Ayrıca, başvuru sahibinin itirazen şikâyet başvuru dilekçesindeki Teknik Şartname’nin 13’üncü maddesi ve 14’üncü maddesi kapsamında fiyat analizi yapıldığında en avantajlı tekliflerce sunulan fiyat teklifleri ile idarece talep edilen araçların karşılanmasının güncel koşullar ile uyarlı olmadığı, anılan isteklilerin sunmuş oldukları belgelerin yeniden incelenmesi ve sunulan belgeler üzerinden tedarik edileceği beyan edilmiş olan araçların Teknik Şartname’de asgari özellikleri belirtilmiş olan araçları sağlayıp sağlamadıklarının tespitinin daha detaylı yapılması yönündeki iddiası incelendiğinde, ihale ilan tarihi itibarıyla güncel mevzuat dikkate alındığında, Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’in “Genel Esaslar” başlıklı 6’ncı maddesinde şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedelinin taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği ay itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşamayacağının düzenlendiği; diğer yandan 24 Sıra No’lu Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nin “Harcama talimatı, ihale onay belgesi ve onay belgesi” başlıklı 2’nci maddesinde “…Daha açık bir ifade ile 5018 sayılı Kanuna göre harcama yetkilisi tarafından verilen harcama talimatı, kamu ihale mevzuatına göre ihale yetkilisi tarafından imzalanan ihale onay belgesi ya da onay belgesi özellikleri itibarıyla aynı nitelikte belgelerdir...” açıklamasının yer aldığı, idarece ihale dokümanında harcama talimatının verildiği aya ilişkin olarak herhangi bir düzenleme yapılmadığı, yukarıda yer verilen 24 Sıra No’lu Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nin “Harcama talimatı, ihale onay belgesi ve onay belgesi” başlıklı 2’nci maddesinde, yer alan harcama yetkilisi tarafından verilen harcama talimatı, kamu ihale mevzuatına göre ihale yetkilisi tarafından imzalanan ihale onay belgesi ya da onay belgesi özellikleri itibarıyla aynı nitelikte belge olduğu açıklamasından, harcama talimatı belgesi ile ihale onay belgesinin mali mevzuat düzenlemeleri kapsamında mahiyeti itibariyle aynı nitelikte olduğunun anlaşıldığı, bahse konu iş kapsamına ait ihale onay belgesinin 2023 yılı mayıs ayı (03.05.2023) itibariyle imza altına alınmış olduğu, her ne kadar istekliler tarafından ihale onay belgesinin imza altına alındığı tarih tam olarak bilinemese de ihale ilan tarihinin de 09.05.2023 olduğu dikkate alındığında, ihale onay tarihinin ve ilan tarihinin aynı ay içerisinde olduğu, bu nedenle 2023 yılı Mayıs ayının harcama talimatının verildiği ay olarak dikkate alınması gerektiği anlaşılmaktadır.

İhale üzerinde bırakılan istekli Metrani Entegre Hizmet Yönetimi Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından yeterlik bilgileri tablosunda “Diğer Belgelere İlişkin Açıklamalar” kısmının altında İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesi gereğince beyan edilen “Teklif Edilen Araç Marka-Model Kasko Değerini gösteren belgesi (Teknik şartnamenin Genel hususlar Bölümünde belirtilen 1, sırasındaki araçlar için)” yeterlik kriteri kapsamında “Teklif Edilen Araç Marka-Model Kasko Değerini gösteren belgesi, 2022 TOFAŞ-FİAT EGEA SEDAN URBAN 1.6 M.JET 130 DCT KASKO ARAÇ KODU-1001450” beyanına yer verildiği, idarece “Beyan edilen bilgileri tevsik eden belgelerin sunulması ve/veya numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerinin verilmesi/kurulumların yapılması/aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulması” kapsamında ihale üzerinde bırakılan istekliden ayrıca belge talep edilmediği, bahse konu ihalede araçların teknik özelliklerinin tevsiki için başkaca bir belge talep edilmediğinden anılan istekli tarafından teklif edilen araçların Teknik Şartname’nin “Genel hususlar” bölümünde belirtilen 1 sırasındaki araçlar için istenilen özellikleri sağlayıp sağlamadığının ihale aşamasında tespit edilemeyeceği, idarece sözleşmenin yürütülmesi aşamasında kontrol edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesinde Teknik Şartname’nin “Genel hususlar” başlıklı bölümünde belirtilen “1” sırasındaki teklif edilen araçlar için marka-model kasko değerini gösteren belgenin yeterlik kriteri olarak istenildiği, söz konusu yeterlik kriteri kapsamında anılan istekli tarafından yeterlik bilgileri tablosunda “Teklif Edilen Araç Marka-Model Kasko Değerini gösteren belgesi, 2022 TOFAŞ-FİAT EGEA SEDAN URBAN 1.6 M.JET 130 DCT KASKO ARAÇ KODU-1001450” beyanına yer verildiği, söz konusu aracın aylık kiralama bedeli için birim fiyat teklif cetvelinde 18.900,00 TL teklif verildiği, söz konusu aracın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği 2023 yılı Mayıs ayı Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin 946.724,00 TL olduğu, söz konusu tutarın %2’sinin (0,02 x 946.724,00 TL =) 18.934,48 TL olduğu dikkate alındığında, bahse konu isteklinin teklif bedelinin (18.900,00 TL) söz konusu tutarı aşmadığı görülmektedir.

Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Bayram Doğan Tur. Sey. Gıda. Tem. Tşm. Teks. Med. Mh. İnş. Pet. Ltd. Şti. tarafından yeterlik bilgileri tablosunda “Diğer Belgelere İlişkin Açıklamalar” kısmının altında İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesi gereğince beyan edilen “Teklif Edilen Araç Marka-Model Kasko Değerini gösteren belgesi (Teknik şartnamenin Genel hususlar Bölümünde belirtilen 1, sırasındaki araçlar için)” yeterlik kriteri kapsamında “Teklif Edilen Araç Marka-Model Kasko Değerini gösteren belgesi, ARAÇ MARKA VE TİP KODU:1001299 ARAÇ MARKA: TOFAŞ-FIAT ARAÇ TİP: EGEA SEDAN URBAN PLUS 1.6 M.JET 120 DCT E6D ARAÇ MODEL:2020 ARAÇ KASKO BEDELİ: 735708,00 TL KASKO BEDELİNİN %2Sİ: 14714,16 TL. ARAÇ ADET: 8” beyanına yer verildiği, idarece “Beyan edilen bilgileri tevsik eden belgelerin sunulması ve/veya numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerinin verilmesi/kurulumların yapılması/aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulması” kapsamında ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekliden ayrıca belge talep edilmediği, bahse konu ihalede araçların teknik özelliklerinin tevsiki için başkaca bir belge talep edilmediğinden anılan istekli tarafından teklif edilen araçların Teknik Şartname’nin “Genel hususlar” bölümünde belirtilen 1 sırasındaki araçlar için istenilen özellikleri sağlayıp sağlamadığının ihale aşamasında tespit edilemeyeceği, idarece sözleşmenin yürütülmesi aşamasında kontrol edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesinde Teknik Şartname’nin “Genel hususlar” başlıklı bölümünde belirtilen “1” sırasındaki teklif edilen araçlar için marka-model kasko değerini gösteren belgenin yeterlik kriteri olarak istenildiği, söz konusu yeterlik kriteri kapsamında anılan istekli tarafından yeterlik bilgileri tablosunda “Teklif Edilen Araç Marka-Model Kasko Değerini gösteren belgesi, ARAÇ MARKA VE TİP KODU:1001299 ARAÇ MARKA: TOFAŞ-FIAT ARAÇ TİP: EGEA SEDAN URBAN PLUS 1.6 M.JET 120 DCT E6D ARAÇ MODEL:2020 ARAÇ KASKO BEDELİ: 735708,00 TL KASKO BEDELİNİN %2Sİ: 14714,16 TL. ARAÇ ADET: 8”  beyanına yer verildiği, söz konusu aracın aylık kiralama bedeli için birim fiyat teklif cetvelinde 14.638,00 TL teklif verildiği, söz konusu aracın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği 2023 yılı Mayıs ayı Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin 735.708,00 TL olduğu, söz konusu tutarın %2’sinin (0,02 x 735.708,00 TL =) 14.714,16 TL olduğu dikkate alındığında, bahse konu isteklinin teklif bedelinin (14.638,00 TL) söz konusu tutarı aşmadığı görülmektedir.

Bu sebeple, başvuru sahibinin ikinci iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Diğer yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez. Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması" koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

(Kamu İhale Kurulunun 26.07.2023 tarih ve 2023/UH.II-1032 nolu kararı)