BAŞVURU SAHİBİ:

Pak Şehircilik Filo Araç Kiralama A.Ş.,

İHALEYİ YAPAN İDARE

Beykoz Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2021/10408 İhale Kayıt Numaralı “21 Aylık Muhtelif Cins ve Miktarlarda İş Makinesi ve Araç Kiralama Hizmet Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Beykoz Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 12.02.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “21 Aylık Muhtelif Cins ve Miktarlarda İş Makinesi ve Araç Kiralama Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Pak Şehircilik Filo Araç Kiralama Anonim Şirketi'nin 20.01.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 22.01.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 27.01.2021 tarih ve 4556 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 27.01.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2021/200 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

…

2) İhale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgeler kapsamında istenilen belgelerin mevzuata aykırı şekilde belirlendiği ve ihaleye katılımı engelleyici nitelikte olduğu, İdari Şartname’nin 7.1.h maddesinde ve ihale ilanında yapılan düzenlemede eşya taşımacılığına ilişkin K1, C2, L1, L2, N1, N2 belgelerinden herhangi birinin istenilmesinin mevzuata aykırı olduğu, taşıtı bulunmayan R1 veya R2 belgesine sahip diğer taşıma işleri organizatörlerinin yetki belgesine sahip diğer taşımacıların taşıtlarına, yük verme ve bu faaliyet için nakliye faturası düzenleme yetkisine sahip olduklarından bu belgeye sahip isteklilerin ihaleye katılmalarının engellendiği,  diğer taraftan yolcu taşımacılığına ilişkin sadece B2 yetki belgesi istenilmesinin de mevzuata aykırı olduğu, D2, D1 ve F1 yetki belgesi sahiplerinin ihaleye katılmalarının engellendiği, ihale dokümanı düzenlemelerinden ihale konusu işin mahiyeti, itibariyle araç temini işi olduğu, ihale konusu işin yüklenicinin sevk ve idaresi altında yapılmayacağının anlaşıldığı,  ihale konusu iş kapsamında çalıştırılacak araçların yüklenici tarafından idareye teslim edileceği ve idarenin kendi personeli ile ihale konusu hizmeti yerine getireceği, ayrıca seyahat acentelerinin 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümlerine göre işleten sıfatıyla sahip oldukları araç kiralama faaliyetlerinin seyahat acenteliği  sayılmağı, yüklenicinin sahip olması şartı getirilen TÜRSAB A Grubu Seyahat Acenteliği belgelerinin, Beykoz Belediyesinin bir seyahat acentesi olmaması nedeniyle hizmetin edim sürecinde kullanılmasının mümkün olmadığı,  ayrıca seyahat acentelerinin 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümlerine göre işleten sıfatıyla, sahip oldukları araçları kiralama faaliyetlerinin seyahat acenteliği sayılmadığı, bu nedenle ihalede TÜRSAB A Grubu seyahat acenteliği belgelerinin yeterlik kriteri olarak belirlenmesinin rekabeti daraltarak ihaleye katılımı engellediği,

…

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir

…

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu’nun “Tanım” başlıklı 1’inci maddesinde “Bu Kanunun uygulanmasında;

c) İşletme belgesi: Bakanlıkça verilen seyahat acentası belgesini,.. ifade eder.” hükmü,

Anılan Kanun’un “ Gruplandırma” başlıklı 3’üncü maddesinde “Seyahat acentaları gördükleri hizmetlere göre üç grupta toplanırlar:

A) (A) Grubu seyahat acentaları - 1 inci maddede söz konusu olan tüm seyahat acentalığı hizmetlerini görürler…” hükmü,

Aynı Kanun’un   “İşletme belgeleri” başlıklı 4’üncü maddesinde “  Türkiye’de seyahat acentalığı faaliyeti göstermek için Bakanlıktan işletme belgesi almak zorunludur. İşletme belgesi almak isteyenlerin başvurularına ilişkin usûl ve esaslar yönetmelikle belirlenir.” hükmü,

“Amaç ve Konu”   başlıklı 32’nci maddesinde   “ Seyahat acentaları, seyahat acentalığı mesleğinin yurt ekonomisi ve turizmine uygun surette gelişmesini sağlayıcı tedbirleri almak ve mesleki ahlak ve tesanüdü korumak amaciyle Seyahat Acentaları Birliği adı altında tüzel kişiliği haiz bir birlik kurarlar. Seyahat acentalarının bu birliğe üye olmaları zorunludur…” hükmü yer almaktadır.

4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’na dayanılarak hazırlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “… Yetki belgesi: Bu Yönetmelik kapsamında faaliyette bulunacak gerçek ve tüzel kişilere çalışma izni veren ve Bakanlıkça düzenlenen belgeyi, ” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Yetki belgesi alma zorunluluğu” başlıklı 5’inci maddesinde “(1) Bu Yönetmelik kapsamına giren taşımacılık, acentelik, taşıma işleri komisyonculuğu, taşıma işleri organizatörlüğü, nakliyat ambarı işletmeciliği, kargo işletmeciliği, lojistik işletmeciliği, dağıtım işletmeciliği, terminal işletmeciliği ve benzeri faaliyetlerde bulunacak gerçek ve tüzel kişilerin yapacakları faaliyetlere uygun olan yetki belgesini/belgelerini Bakanlıktan almaları zorunludur.” hükmü,

...

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…h) İstekliler tarafından, 4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanunu 5. Maddesinde ve Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 5. ve 6. Maddesinde zorunluluğu ve detayları belirtilen; otobüs ve minibüslerle yurt içi ve yurt dışı yolcu taşıma faaliyetlerini yürütebilmesi için zorunlu olan B2 belgesinin, bununla birlikte kamyon ve kamyonetle yük ve eşya taşıma faaliyetlerini yürütebilmesi için zorunlu olan K1, C2, L1, L2, N1, N2 belgelerinden herhangi birinin de sunulması zorunludur.

Hizmetin ifası sırasında güçlüklerle karşılaşılmaması ve işin aksamadan devam etmesinin sağlanabilmesi amacıyla 1618 Sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu ve Seyahat Acentaları Yönetmeliğinin "Seyahat acentalarının hizmetleri" başlıklı 5 inci Maddesinde zorunluluğu ve detayları belirtilen Sosyal, Kültürel, Turizm, Sportif ve Eğitim amaçlı gezi faaliyetlerini yürütebilmesi için ayrıca yurtiçi ve yurtdışında turizm bölgelerine girmek, İstanbul da turizm bölgelerindeki tramvay yollarında seyahat etmek ve İstanbul’daki 15 Temmuz Şehitler köprüsü ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsünü kullanabilmek için Tursab A Grubu Seyahat Acenteliği belgesinin sunulması zorunludur.

…

7.2. İhaleye iş ortaklığı olarak teklif verilmesi halinde;

7.2.1. İş ortaklığının her bir ortağı tarafından 7.1. maddesinin (a), (b) ve (h) bentlerinde yer alan belgelerin ayrı ayrı sunulması zorunludur. İş ortaklığının tüzel kişi ortağı tarafından, iş deneyimini göstermek üzere sunulan belgenin tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ve Kanuna göre yapılacak ihalelere ilişkin sözleşmelerin yürütülmesi konusunda temsile ve yönetime yetkili olan ortağına ait olması halinde, bu ortak (ğ) bendindeki belgeyi de sunmak zorundadır. Kanun kapsamındaki idarelere taahhüt edilenler dışında yurt dışında gerçekleştirilen işler için düzenlenen iş bitirme belgesinin şirketler topluluğu ilişkisi içinde kullanılması halinde, bu belgeyi kullanan ortağın 7.1 inci maddenin (ı) bendindeki belgeyi de sunması zorunludur. ” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Konu” başlığında “Beykoz Belediyesi’nin yurt içi ve yurt dışında düzenleyeceği Sosyal, Kültürel, Turizm, Sportif ve Eğitim amaçlı tüm faaliyetlerinde kullanılmak üzere, aşağıda ayrıntılı olarak miktarları verilen, bakım-onarım, kasko, OGS, muayene vs. dahil; akaryakıtsız, şoförsüz/operatörsüz 21 Aylık Muhtelif Cins ve Miktarlarda İş Makinesi ve Araç Kiralama Hizmet Alımı işidir.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Genel Esaslar”  başlığında “…D.4 YÜKLENİCİ 4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanunu 5. Maddesinde ve Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 5. ve 6. Maddesinde zorunluluğu ve detayları belirtilen; otobüs ve minibüslerle yurt içi ve yurt dışı yolcu taşıma faaliyetlerini yürütebilmesi için zorunlu olan B2, kamyon ve kamyonetle yük ve eşya taşıma faaliyetlerini yürütebilmesi için zorunlu olan K1, C2, L1, L2, N1, N2 belgelerinden herhangi birine sahip olmak zorundadır… ” düzenlemesi yer almaktadır.

…

Öte yandan 1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu’nun 1’inci maddesinde işletme belgesinin Bakanlıkça verilen seyahat acentesi belgesini ifade ettiği, 3’üncü maddesinde seyahat acentelerinin gördükleri hizmetlere göre üç grupta toplandığı, (A) Grubu seyahat acentelerinin 1’inci maddede söz konusu olan tüm seyahat acenteliği hizmetlerini görebildikleri, 4’üncü maddesinde Türkiye'de seyahat acenteliği faaliyeti göstermek için Bakanlıktan işletme belgesi almanın zorunlu olduğu, anılan Kanun’un “Seyahat acentaları birliği” başlıklı İkinci Kısım “Amaç ve Kuruluş” başlıklı 32’nci maddesinde ise seyahat acentelerinin birliğe üye olmalarının zorunlu olduğu hükme bağlanmıştır.

Başvuru sahibinin Tursab A Grubu Seyahat Acenteliği belgesine yönelik iddiasına ilişkin yapılan incelemede, idareler tarafından hangi belgelerin yeterlik değerlendirmesinde kullanılmak üzere istenileceğinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesi ile Hizmet Alım İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İstenecek belgeler” başlıklı 29’uncu maddesi birlikte değerlendirilerek idare tarafından belirleneceği, bu çerçevede ihale konusu işte yer alan bir kısım araçların yurt içi ve yurt dışında düzenlenecek sosyal, kültürel, turizm ve eğitim amaçlı tüm faaliyetlerinde kullanılmak üzere kullanılacağının açık olarak Teknik Şartname’de belirtildiği anlaşılsa da ihale konusu işte sürücü ve operatörün bulunmadığı ve başvuruya konu ihalenin kapsamının belediyenin genel nitelikli olarak belediye hizmetlerine yönelik olarak belirlendiği, doğrudan seyahat acenteliği hizmetlerine yönelik olarak belirlenmediği, ancak yapılan düzenleme doğrultusunda belediyenin genel nitelikli hizmetlerinde de isteklilerin söz konusu belgeye sahip olmalarının istenildiği, bu çerçevede söz konusu düzenlemelerin isteklilerin ihaleye katılımını engelleyici ve rekabeti daraltıcı nitelikte olduğu ve idarenin takdir yetkisi kapsamında olmadığı anlaşıldığından ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

…

İhale dokümanının incelenmesinden, ihale konusu işte çalıştırılacak olan araçların toplamda 205 adet olmak üzere 42 kalemden oluşan geniş kapsamlı bir araç parkından (cenaze nakil aracı, golf aracı, kanal kazıcı yükleyici, hayvan toplama aracı, binek araç, minibüs otobüs vs) oluştuğu, kiralanacak araçların farklı faaliyet alanında kullanılan ve ayrıntılı teknik özellikleri bulunan araçlardan oluştuğu,  ayrıca İdari Şartname’de iş ortaklığından oluşan isteklinin her bir ortağının yük, eşya ve yolcu taşımalığına ilişkin belgelere sahip olması gerektiğinin düzenlendiği, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 38'inci maddesinin dördüncü fıkrası gereğince ihale konusu işin gerçekleştirilebilmesi için ilgili mevzuat gereğince alınması zorunlu belgelerin iş ortaklığının her bir ortağınca ayrı ayrı sunulması zorunlu olmakla birlikte mevcut ihaledeki araç sayısı, kullanım alanlarının farklılığı, araçların teknik özellikleri dikkate alındığında bu kadar geniş ölçekli araç kiralama hizmetinde iş ortaklığının her bir ortağından ayrı ayrı yetki belgelerinin istenmesi, ihale konusu işte alt yüklenici çalıştırılamayacağı da dikkate alındığında ihalenin kısmi teklife açılmamasının ihaleye katılımını engelleyici ve rekabeti daraltıcı nitelikte olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

…

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.

(Kamu İhale Kurulunun 10.03.2021 tarih ve 2021/UH.II-582 sayılı kararı)