2017/152612 İhale Kayıt Numaralı “Yedisu Belediyesi Kürdan, Kabaoluk, Döşengi ve Merkez Mahalleleri 2 Kısım Yol Kaldırım Yapım İşi” İhalesi

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 36’ncı maddesi gereği ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun sunan isteklilerin tekliflerinin geçerli teklif olarak dikkate alınacağı, geçerli teklifler tespit edildikten sonra sınır değer hesaplanacağı, isteklilerin birim fiyat teklif cetvellerinde hata bulunup bulunmadığı hususunun, teklif mektubu ve birim fiyat teklif cetvelindeki imzanın imza sirkülerindeki imza ile aynı olup olmadığı hususunun ve diğer belgelerin ihaleye katılım ve yeterlik kriterlerini sağlayıp sağlamadığının anılan Kanun’un 37’nci maddesi gereği ikinci oturumda değerlendirilmesi gerektiği ve sınır değer hesabında dikkate alınmaması gerektiği, birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata bulunup bulunmadığına ilişkin değerlendirmenin ihalenin ilk oturumunda yapılamayacağı, ihale komisyonu tarafından Enes İnş. Gıda Tem. Yakıt San. Tic. Ltd. Şti.nin teklif mektubunun uygun kabul edilmeyerek sınır değer hesaplamasında dikkate alınmamasının mevzuata aykırı olduğu,  söz konusu isteklinin birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata bulunup bulunmadığının tespitinin ilk oturumda yapılamayacağı, bu teklifin sınır değer hesaplamasına dahil edilmesi gerektiği, ihalenin ilk oturumunda tespit edilen geçerli teklifler üzerinden sınır değer hesaplanması gerektiği, idarece sınır değerin hatalı hesaplandığı ve düzeltilmesi gerektiği iddia edilmektedir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde “Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir. İhale komisyonunca ihale dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. 30 uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olmayan zarflar bir tutanak ile belirlenerek değerlendirmeye alınmaz. Zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır. İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.” hükmü,

Anılan Kanun’un “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “…Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Başvuru ve teklif mektuplarının şekli” başlıklı 54’üncü maddesinde “…(5) Teklif mektuplarının şekil ve içerik bakımından yukarıda belirtilen niteliklere ve teklif mektubu standart formuna uygun olmaması teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir eksiklik olarak kabul edilir. Taşıması zorunlu hususlardan herhangi birini taşımayan teklif mektuplarının değiştirilmesi, düzeltilmesi veya eksikliklerinin giderilmesi gibi yollara başvurulamaz. Teklif mektubu usulüne uygun olmayan isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Başvuruların ve tekliflerin alınması, açılması ve belgelerdeki bilgi eksikliklerinin tamamlatılması” başlıklı 57’nci maddesinde “(1) Ön yeterlik ve yeterlik başvuruları ile tekliflerin alınması ve açılmasına ilişkin işlemler; Kanun, bu Yönetmelik ve tip şartnamelerde belirtilen hükümler çerçevesinde standart formlar kullanılarak gerçekleştirilir.

(2) Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağı, başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan belgelerin her biri için ayrı sütun içerecek şekilde düzenlenir.

(3) Başvuru veya teklif zarfları alınış sırasına göre incelenir. Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalelerde teklif zarfları açılmadan önce, pazarlık usulüyle yapılan ihalelerde ise son yazılı fiyat tekliflerinin verildiği oturumda yaklaşık maliyet açıklanır. Zarflardan uygun olanların açılması ve belge kontrolünün yapılması aşamasında, aday veya isteklilerce sunulan belgeler tek tek kontrol edilerek hangi belgelerin sunulduğu Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağında her belge için açılmış bulunan sütunlara kaydedilerek gösterilir. İhale usulüne göre ilgili oturumda istekliler ve teklif ettikleri fiyatlar duyurularak tutanak düzenlenir. Bu tutanakların komisyon başkanınca onaylanmış suretleri, isteyenlere imza karşılığı verilmeden oturum kapatılamaz.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) Teklifler; Kanun, bu Yönetmelik ve tip şartnamelerde belirtilen esaslar çerçevesinde standart formlar kullanılarak değerlendirilir.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “45.1.1. Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan geçerli teklifler tespit edildikten sonra;

Yaklaşık maliyetin % 120’sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate

alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.

…

45.1.1.4. Yaklaşık maliyetin % 120’sinin üzerinde ve % 40’ının altındaki teklifler dışında tek geçerli teklif bulunması durumunda; “Tort2” değeri tek geçerli teklife eşittir. Yaklaşık maliyetin % 40 - % 120 aralığında geçerli teklif bulunmaması durumunda; sınır değer yaklaşık maliyetin % 40’ıdır. (45.1.1.) maddesine göre yapılan hesaplama sonucunda sınır değerin yaklaşık maliyetin % 40’ının altında çıkması durumunda sınır değer yaklaşık maliyetin % 40’ı olarak belirlenir.

Sınır değer hesaplanmasında idarelerin faydalanmasına yönelik olarak hazırlanan “Yapım işlerinde sınır değer hesaplama aracı” programına Kurumun (www.kik.gov.tr) internet sayfasından erişilebilir.

45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun 36’ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.” açıklaması,

İdari Şartname’nin “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 30’uncu maddesinde “30.2.3. İhale konusu işin yaklaşık maliyeti açıklandıktan sonra zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır. İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik olan veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ve teklif bedelleri açıklanarak tutanağa bağlanır. Düzenlenen bu tutanaklar ihale komisyonunca imzalanır ve ihale komisyon başkanı tarafından onaylanmış bir sureti isteyenlere imza karşılığı verilir.

30.2.4. Bu aşamada hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez. Teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler değerlendirilmek üzere ilk oturum kapatılır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 31’inci maddesinde “31.1. Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir.

…

31.4. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir.

31.5. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen teklifler ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen isteklilerin teklifleri, Kanunun 38 inci maddesinde öngörülen açıklama istenmeksizin reddedilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Bahse konu ihale Yedisu Belediye Başkanlığı tarafından yapılan “Yedisu Belediyesi Kürdan, Kabaoluk, Döşengi ve Merkez Mahalleleri 2. Kısım Yol Kaldırım Yapım” ihalesi olup, 18.04.2017 tarihinde yapılan ihaleye 8 istekli tarafından teklif verilmiş, 07.06.2017 tarihli ihale komisyonu kararı ve ekinde yer alan belgeler incelendiğinde, Enes Gıda Tekstil İnşaat Temizlik Canlı Hayvan ve Ürünleri İletişim Medikal Yakıt Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi iş deneyim belgesi benzer iş tanımına uygun olmadığı ve birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata bulunduğu, Abdullah Varan- Var-Al İnş. Nak. Ltd. Şti. İş Ortaklığı teklifi kapsamında iş ortaklığı/konsorsiyum beyannamesi sunmadığı, Dizayn İnşaat Temizlik ve Sosyal Hizmetler Kuyumculuk Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi iş deneyim belgesi benzer iş tanımına uygun olmadığı, Genç Berat İnş. Mad. Gıd. Or. Ür. Hay. Nak. Tur. İth. ve. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. geçici teminat tutarı yetersiz olduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılmıştır.

İdarece sınır değerin Mahmut Göktaş, Bazman İnş. Gıda Tem. Teks. Med. Mad. En. Ür. Tar. ve Hay. Tic. ve San. Ltd. Şti., Dizayn İnş. Tem. ve Sos. Hiz. Kuyum. San. ve Tic. Ltd. Şti., Rahmi Üzümcü - Güven İnş. Gıda Tem. Mücev. Hayv. Nak. Mad. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ve Ahmet Koç’un teklifleri dikkate alınarak hesaplandığı, Enes Gıda Teks. İnş. Tem. Can. Hay. ve Ür. İlet. Med. Yak. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin teklifinin sınır değer hesaplamasına dahil edilmediği, sınır değerin 340.893,37 TL olarak belirlendiği ve 1 isteklinin teklif bedelinin sınır değer altında kaldığı gerekçesiyle söz konusu teklifin açıklama istenilmeksizin reddedildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 36’ncı maddesine göre, ihale komisyonunun; ilk oturumda isteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığını ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığını kontrol edeceği, anılan Kanun’un 37’nci maddesine göre ise ikinci oturumda ihale komisyonunun tekliflerin değerlendirilmesine geçip, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36’ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar vereceği, daha sonra ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçip, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığını inceleyeceği ve uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifleri değerlendirme dışı bırakacağı anlaşılmıştır.

Ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.1’inci ve 45.1.1.5’inci maddelerinde 25.01.2017 tarihinde yapılan değişiklik ile de yapım işleri ihalelerinde, Kamu İhale Kanunu’nun 36’ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubunu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan isteklilerin tekliflerinin “geçerli teklif” olarak dikkate alınacağı ve geçerli teklifler tespit edildikten sonra sınır değer tutarının hesaplanacağı görülmüştür.

Kamu İhale Kanunu’nun 36’ncı maddesi uyarınca ilk oturumda, teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacak ve geçerli teklifler tespit edildikten sonra sınır değer tutarı hesaplanacaktır.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri ve tespitler ışığında, isteklilerin birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı hususunun sınır değer hesaplanmasında dikkate alınmaması gerektiği, teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olduğu ilk oturumda tespit edilen isteklilerin sınır değer hesaplamasına dahil edilmesi gerektiği anlaşıldığından birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata bulunan Enes Gıda Teks. İnş. Tem. Can. Hay. ve Ür. İlet. Med. Yak. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasının uygun olduğu, ancak sınır değer hesaplamasında anılan isteklinin teklifi dikkate alınarak sınır değer hesaplamasının yapılması gerektiği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, sınır değerin Enes Gıda Teks. İnş. Tem. Can. Hay. ve Ür. İlet. Med. Yak. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin teklifinin de dikkate alınarak hesaplanması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

(Kamu İhale Kurulunun 26.07.2017 tarih ve 2017/UY.II-2058 sayılı kararı)