1) 657 sayılı ilamın 10. maddesi ile … yüklenimindeki … TL sözleşme bedelli Beyçayırı Stadı Sentetik Çim Kaplama İşiyle ilgili olarak gerekli gecikme cezasının kesilmemesi nedeniyle … TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.

Söz konusu işe ilişkin İdari Şartnamenin “İşe Başlama ve İş Bitirme Tarihi” başlıklı 49. maddesinde;

“……….

49.2. İşin süresi, yer tesliminin yapıldığı tarihten itibaren 80 (seksen) takvim günüdür.

49.3. Bu Şartnamenin 50’nci maddesinde belirlenen çalışılamayacak günler, bu sürenin hesabında dikkate alınmıştır. Yüklenici bu sürelerde faaliyette bulunamadığı gerekçesiyle süre uzatımı isteyemez.” ,

“Yapım İşlerinde Çalışılamayacak Günler” başlıklı 50’nci maddesinde;

“Bu işin fen noktasından çalışılamayacak günleri

............................................................................tarihleri arasıdır.”

“Süre Uzatımı Verilebilecek Haller ve Şartları” başlıklı 51 inci maddesinde;

“51.1-Mücbir sebep olarak kabul edilen aşağıdaki hallerde süre uzatımı verilir:

a) Doğal afetler.

b) Kanuni grev.

c) Genel salgın hastalık.

d) Kısmi veya genel seferberlik ilanı.

e) Gerektiğinde Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenecek benzeri diğer haller.

51.2-Yukarıda belirtilen hallerin mücbir sebep olarak kabul edilmesi ve süre uzatımı verilebilmesi için, mücbir sebep oluşturacak durumun;

a) Yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiş olması,

b) Taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması,

c) Yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş bulunması,

d) Meydana geldiği tarihi izleyen yirmi (20) gün içinde yüklenicinin İdareye yazılı olarak bildirimde bulunması,

e) Yetkili merciler tarafından belgelendirilmesi,

Zorunludur.”

51.3- Ayrıca, İdarenin, işin sözleşmesinde ve Yapım İşleri Genel Şartnamesinde yer alan sözleşmenin ifasına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmemesi (yer teslimi, projelerin onaylanması, ödenek yetersizliği gibi) ve bu sebeple sorumluluğu yükleniciye ait olmayan gecikmelerin meydana gelmesi, bu durumun taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması ve yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş bulunması halinde; durum İdarece incelenerek, işi engelleyici sebeplere ve yapılacak işin niteliğine göre, gecikilen işin bir kısmına veya tamamına ait süre uzatılabilir.”

Denilmektedir.

Bahsi geçen işe ilişkin sözleşmenin 19. maddesinde;

“19.1.Sözleşmede öngörülemeyen durumlar nedeniyle sözleşme bedelinin %20'sine (Bakanlar Kurulu bu oranı %40'a kadar artırmaya yetkilidir.) kadar oran dahilinde bir iş artışının zorunlu olduğu hallerde ilave işin gerektirdiği ek süre yükleniciye verilir.

19.2. Aşağıda sayılan hallerin, işin süresinin uzatılmasında mücbir sebep sayılabilmesi için, bu hallerin, yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiş olması, taahhüdün yerine getirilmesini engelleyecek nitelikte olması, yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemesi gerekir. Yüklenicinin mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde idareye yazılı olarak bildirimde bulunması ve bu durumun yetkili merciler tarafından belgelendirilmesi zorunludur.

19.3. Mücbir sebep halleri

a) Doğal afetler,

b) Kanuni grev,

c) Genel salgın hastalık,

d) Kısmî veya genel seferberlik ilânı,e) Gerektiğinde Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenecek benzeri diğer hallerdir.

19.4. İdarenin, bu Sözleşmede ve Yapım İşleri Genel Şartnamesinde sözleşmenin ifasına ilişkin yükümlülüklerini öngörülen sürede yerine getirmemesi (yer teslimi, projelerin onaylanması, ödenek yetersizliği gibi) ve bu sebeple sorumluluğu yükleniciye ait olmayan gecikmelerin meydana gelmesi, bu durumun taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması, yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemesi hallerinde, durum idarece incelenerek işi engelleyici sebeplere ve yapılacak işin niteliğine göre işin bir kısmına veya tamamına ait süre uzatılır, ancak bu durumda yüklenicinin yirmi gün içinde idareye yazılı olarak bildirimde bulunması şartı aranmaz.

19.5. İşin süresi ve süre uzatımıyla ilgili diğer hususlarda Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümleri uygulanır.” hükümleri yer almaktadır.

İdari şartname ve sözleşmenin yukarıya alınan hükümlerinden de anlaşılacağı üzere süre uzatımı verilebilmesi için, yüklenicinin mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde idareye yazılı olarak bildirimde bulunması ve bu durumun yetkili merciler tarafından belgelendirilmesi zorunludur.

Dilekçi her ne kadar İlçedeki hava muhalefeti nedeniyle (yağmur, kar, rüzgar) yapımı devam eden sentetik çim kaplaması yapımı işi, zemine döşenecek olan sentetik çim halının yapıştırılmasının mümkün olamayacağı ve sentetik çimin üzerine serilecek olan ve en az sentetik çim kadar önemli olan kuvers kumu serme işlemleri yapılamayacağı, ancak yağmurdan bir iki hafta sonra sahanın kuruma süresinden sonra bu imalatların yapılabileceği anlaşıldığından süre uzatımı verilmesinin zorunlu hale geldiğini ifade etmişse de;

Yukarıda da belirtildiği üzere süre uzatımı verilebilmesi için yüklenicinin mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde idareye yazılı olarak bildirimde bulunması ve bu durumun yetkili merciler tarafından belgelendirilmesi zorunludur. Rapor dosyası ve eki belgelerin incelenmesinde ne yüklenicinin bu yönde bir süre uzatımı talebine, ne de mücbir sebebi belgeleyen ve bu durumun işin yapılmasına etki ettiğine dair yetkili mercilerden alınmış bir belgeye rastlanmamıştır.

Dilekçe ekinde gönderilen ve Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü’nün internet sayfasından alındığı anlaşılan günlük ortalama sıcaklık değerlerine ilişkin belgeler ise idari şartname ve sözleşmede ifade edilen “yetkili mercilerden alınmış bir belge” niteliğinde değildir. Çünkü bu belgeler üzerinde belgenin resmi niteliğini gösteren herhangi bir imza ya da mühür bulunmadığı gibi, bu belgeler ortalama sıcaklıklara ilişkin olup, ilçedeki yağış durumunu da göstermemektedir.

Dilekçi ayrıca çalışılmayan sürenin de sehven idari şartnamede dikkate alınmadığını ifade etmişse de, İdari şartnamenin 49.3 maddesinde; “Bu Şartnamenin 50’nci maddesinde belirlenen çalışılamayacak günler, bu sürenin hesabında dikkate alınmıştır. Yüklenici bu sürelerde faaliyette bulunamadığı gerekçesiyle süre uzatımı isteyemez” denilmektedir. Eğer bu konuda bir hata var idiyse yüklenicinin basiretli bir iş adamı gibi davranması ve şartnamenin ilgili hükmüne ihaleden önce itiraz etmesi gerekmekte idi. İdari Şartnamedeki hüküm görülerek teklif verildiğine ve sözleşme imzalandığına göre artık bu hükmün gereğinin yerine getirilmesi gerekmektedir. Aksi bir yorum ilgili hükme istinaden teklif vermeyen firmalar açısından haksız rekabete yol açacaktır.

Bu itibarla dilekçi iddialarının reddedilerek 657 sayılı ilamın 10. maddesi ile verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE,

(Sayıştay Temyiz Kurulunun 08.01.2013 tarihli ve 36024 sayılı kararı)