Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin yukarıda yer verilen 27’nci maddesi uyarınca, işin yerine getirilmesi için gerekli olan bütün hizmet yolları ile kamuya açık yollarda işin devamı süresince alınması gereken tedbirlerin giderleri sözleşme ve eklerinde kimin tarafından ödeneceği belirtilmediği ve aksine bir hüküm bulunmadığı sürece yükleniciye aittir.

… tarafından … tarihinde …’ye ihale edilen … TL sözleşme bedelli … işinde, emniyet tedbirlerinin alınması ve geçici trafik işaretlemesi yapılması işleri sözleşme kapsamında yüklenici sorumluluğunda olmasına rağmen, yeni birim fiyat düzenlenerek yükleniciye ödeme yapıldığı anlaşılmıştır.

Söz konusu işe ait Sözleşmenin “Trafiğe Geçit Temini, İşaretler ve Bariyerler” başlıklı …’uncu maddesinde;

“…

Yüklenici gerek servis yollarında ve gerek ihale konusu yapım işlerinin etkisi altındaki yollarda trafiğin tam bir emniyetle cereyan etmesinden sorumludur. Yapı denetim görevlisinin yazılı emri dışında yapılacak işlere ait her türlü masraf yükleniciye aittir. Bunlar hakkında herhangi bir talepte bulunulamaz.

Yüklenici, işçinin, halkın, trafiğin ve inşaatın emniyetini sağlamak için yolları bariyer, tehlike işaretleri ışık tertibatı ve diğer gerekli her türlü işaretlerle ve bekçilerle teçhiz edecek, bunların işletilmesini ve bakımını yürütecektir.

Yüklenici bunu temin için gerekli eleman ve malzemeyi her an hazır bulunduracaktır.

Gerek trafiğe kapalı olan ve gerek kayıt altında açık olan yollarda, emniyet tedbirleri, kesin olarak en ciddi şekilde ele alınacak ve bariyer, uzak mesafelerden (inşaat veya ihrazat sahasının en az 500 m. öncesinden) göze çarpacak ikaz ve işaret levhaları ve kırmızı ışık tertibatı kullanılacaktır.

Ayrıca, yol kavşakları, servis yolları, kaplamanın bittiği ve başladığı yerler işaret levhalarıyla belirtilecektir. Bütün tedbirler, işaret levha ve araçları Karayolları Genel Müdürlüğü standart tiplerine ve yayınlanacak genelgelere uygun olacaktır.

Gece lambaları güneşin batışından doğuşuna kadar ve sisli havalarda devamlı olarak yanık tutulacaktır.

Bütün bu işlere ait her türlü sorumluluk yükleniciye aittir.” denilmektedir.

Sözleşme eki Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Yükleniciye ait giderler” başlıklı 27’nci maddesinde;

“(1) İşin gerçekleştirilmesi için gerekli ve yüklenicinin yapmak zorunda olduğu bazı işlerin karşılığı olan, aşağıdaki bentlerde gösterilen giderlerin tümü, sözleşme veya eklerinde kimin tarafından ödeneceği belirtilmemiş ve aksine bir hüküm bulunmamakta ise;

…

b) İşin yerine getirilmesi için, yüklenici tarafından gerekli görülen bütün hizmet yolları (30 uncu maddede açıklanan malzeme ocaklarının değiştirilmesi halinde açılacak yollar bunun dışındadır) ile bunların üzerindeki geçici köprü ve geçitlerin yapım ve bakım giderleri ile kamuya açık yollarda iş süresince alınması gerekebilecek tedbirlerin giderleri,

…

yükleniciye aittir.” hükmü yer almaktadır.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin yukarıda yer verilen 27’nci maddesi uyarınca, işin yerine getirilmesi için gerekli olan bütün hizmet yolları ile kamuya açık yollarda işin devamı süresince alınması gereken tedbirlerin giderleri sözleşme ve eklerinde kimin tarafından ödeneceği belirtilmediği ve aksine bir hüküm bulunmadığı sürece yükleniciye aittir.

İşe ait Sözleşmenin konu ile ilgili …’uncu madesinde ise, yapı denetim görevlisinin yazılı emri dışında, yapılacak işlere ait her türlü masrafın yükleniciye ait olduğu; yapım işinin devamı sırasında emniyet tedbirlerini sağlamak için gerekli olan bariyer, tehlike işaretleri ışık tertibatı ve gerekli her türlü işaretlerin temininin yüklenicinin sorumluluğunda olduğu, bunlar hakkında herhangi bir talepte bulunulamayacağı ifade edilmiştir.

Bunun yanı sıra, …na … tarafından yazılan … tarihli ve … sayılı yazıda da sözleşmelerin ilgili maddelerine işaret edilerek “ihale bünyesinde geçici işaretlemeler ile ilgili, sözleşmede iş kalemi olarak bulunsun veya bulunmasın, herhangi bir ödeme yapılmaması ve dolayısıyla bundan sonraki ihalelerde de iş kalemi olarak sözleşmeye dahil edilmemesi” gerektiği ifade edilmiştir.

… tarafından anılan işin devamı sırasında geçici trafik işaretlemelerinin yapılması ve gerekli emniyet tedbirlerinin alınması amacıyla yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine aykırı olarak yeni birim fiyat düzenlenerek yükleniciye ödeme yapılması sonucu … TL kamu zararı oluşmuştur.

Bu itibarla, … TL kamu zarrının sorumlularına müştereken ve müteselsilen ödettirilmesine karar verilmesi gerekmekte ise de, bu tutar … tarihli ve … yevmiye numaralı muhasebe işlem fişi eki … no’lu hakediş üzerinden kesinti yapılmak suretiyle tahsil edildiğinden, konu ile ilgili ilişilecek husus kalmadığına,

6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, oy birliğiyle karar verildi.

(Sayıştay 1. Dairesinin 06.10.2022 tarih ve 10871 sayılı kararı)