YARGILAMA SÜRECİ :

Dava konusu istem: Davacının, ihale ile üstlendiği "X1 Polis Meslek Yüksekokulu ile Özel Harekat Şube Müdürlüğü ile Havacılık Şube Müdürlüğü Giriş Nizamiyelerinin Düzenlenmesi, Çevre Aydınlatma Tadilatı ve Kapalı Devre Kamera Sistemi Kurulması" işinde, geçici kabul yapıldıktan sonra sistemde meydana gelen arızaları sözleşme ve ilgili mevzuat hükümlerine göre gidermediğinden bahisle sözleşmesi feshedildikten sonra 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu uyarınca bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine 1 (bir) yıl süreyle katılmaktan yasaklanmasına ilişkin 08/03/2012 tarih ve 28227 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan davalı idare işleminin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:Ankara 8. İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; davacı tarafından sözleşme hükümlerine uygun olarak bir kısım işin yapılmasına karşın gerek idarece yapılan tespitte gerekse de Ankara 8. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde yapılan tespitte davacının sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmediği, 4735 sayılı Kanun'un 20. maddesi uyarıca verilen ek sürede de yükümlülüklerini yerine getirmeyen ve herhangi bir mücbir sebep ileri sürmeyen davacının, sözleşmede belirtilen taahhüdünü yerine getirmediğinden bahisle kamu ihalelerinden yasaklanmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından,işin geçici kabulünün yapıldığı, kesin hakedişin düzenlenerek ihtirazi kayıt konulmadan kendilerine ödendiği, davalı idarece eksik ve kusurlu işler yönünden yapılan harcamaların belgelendirilemediği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından,davacının, sözleşme kapsamında kendisinden talep edilen işleri tam olarak yerine getirmediği, işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

ESAS YÖNÜNDEN:

MADDİ OLAY :

Dosyanın incelenmesinden, "X1 Polis Meslek Yüksek Okulu, Özel Harekat Şube Müdürlüğü İle Havacılık Şube Müdürlüğü Giriş Nizamiyelerinin Düzenlenmesi, Çevre Aydınlatma Tadilatı Ve Kapalı Devre Kamera Sistemi Kurulması" işi ihalesinin davacının uhdesinde kaldığı, 28/08/2009 tarihinde sözleşme imzalandığı, 10/02/2010 tarihinde geçici kabul tutanağının onaylandığı,1. hakedişin 19/11/2009 tarihinde 2. ve son hakedişin 25/02/2010 tarihinde ödendiği, geçici kabulün yapılmasından sonra yüklenici firmaya meydana gelen arıza ve eksikliklerin giderilmesi yönünde gerekli tebligatların yapıldığı, eksikliklerin giderilip giderilmediği yönünden teknik elamanların görevlendirildiği, teknik elemanlarca düzenlenen 08/09/2010 tarihli raporda özetle; konuya ilişkin olarak yüklenici firmaya defalarca süre verilmesine rağmen söz konusu arıza ve eksikliklerin giderilmediğinin rapor edildiği, bunun üzerine davalı idarece bu eksikliklerin giderilmesi için maliyet çalışmasının yapıldığı, çalışma sonrasında tekraren yüklenici firmadan 15/12/2011 tarih ve 243055 sayılı yazı ile hatalı-kusurlu işçilikten kaynaklanan eksiklik ve aksaklıkların on (10) gün içinde yükümlülüklerini yerine getirmeye fiilen başlayarak, başlangıç tarihinden itibaren yirmi (20) gün içerisinde hazırlanan mahal ve pursantaj listesi doğrultusunda giderilerek bilgi verilmesinin istendiği, davacının ise 26/12/2011 tarihli dilekçeyle, dilekçe ekine koymuş olduğu tutanaklar doğrultusunda kendilerine düşen işlerin fazlasını yaptıklarını, eksiklikleri giderdiklerini bildirdiği, ancak eksikliklerin devam ettiğinden bahisle davacı ile Emniyet Genel Müdürlüğü arasında imzalanan 28/08/2009 tarih ve 13505 sayılı sözleşmenin, Yapım İşleri Genel Şartnamesi'nin 48. maddesi ile 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nun 20. maddesi gereğince 08/02/2012 tarihinde feshedildiği ve 4735 sayılı Kanun'un 22. ve 26. maddesi gereği de dava konusu işlemin tesis edildiği, bunun üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nun 4. maddesinin 3. fıkrasında, "Bu Kanun kapsamında yapılan kamu sözleşmelerinin tarafları, sözleşme hükümlerinin uygulanmasında eşit hak ve yükümlülüklere sahiptir. İhale dokümanı ve sözleşme hükümlerinde bu prensibe aykırı maddelere yer verilemez. Kanunun yorum ve uygulanmasında bu prensip göz önünde bulundurulur."; 20. maddesinde, “Aşağıda belirtilen hallerde idare sözleşmeyi fesheder: a)Yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, ihale dokümanında belirlenen oranda gecikme cezası uygulanmak üzere, idarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi, b) Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 25 inci maddede sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi, Hallerinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.” kuralına yer verilmiştir.

4735 sayılı Kanun'un 22. maddesinde, “19 uncu maddeye göre yüklenicinin fesih talebinin idareye intikali, 20 nci maddenin (a) bendine göre belirlenen sürenin bitimi, 20 nci maddenin (b) bendi ile 21 inci maddeye göre ise tespit tarihi itibariyle sözleşme feshedilmiş sayılır. Bu tarihleri izleyen yedi gün içinde idare tarafından fesih kararı alınır. Bu karar, karar tarihini izleyen beş gün içinde yükleniciye bildirilir. 19, 20 ve 21 inci maddelere göre sözleşmenin feshedilmesi halinde, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar alındığı tarihten gelir kaydedileceği tarihe kadar Devlet İstatistik Enstitüsünce yayımlanan aylık toptan eşya fiyat endeksine göre güncellenir. Güncellenen tutar ile kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların tutarı arasındaki fark yükleniciden tahsil edilir. Hakedişlerden kesinti yapılmak suretiyle teminat alınan hallerde, alıkonulan tutar gelir kaydedileceği gibi, sözleşmenin feshedildiği tarihten sonra yapılmayan iş miktarına isabet eden teminat tutarı da birinci fıkra hükmüne göre güncellenerek yükleniciden tahsil edilir. Gelir kaydedilen teminatlar, yüklenicinin borcuna mahsup edilemez. 19, 20 ve 21 inci maddelere göre sözleşmenin feshedilmesi halinde, yükleniciler hakkında 26 ncı madde hükümlerine göre işlem yapılır. Ayrıca, sözleşmenin feshi nedeniyle idarenin uğradığı zarar ve ziyan yükleniciye tazmin ettirilir.”; 25. maddesinde, “Sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır: … f) Mücbir sebepler dışında, ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak taahhüdünü yerine getirmemek.”; 26. maddesinde ise, “25 inci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, 4734 sayılı Kanunun 2 nci ve 3 üncü maddeleri ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir..” kuralı yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

UYAP üzerinde yapılan incelemede, Ankara 8. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 01/10/2013 tarih ve E:2012/335, K:2013/465 sayılı kararıyla, "(...) asıl ve birleşen davalara konu işin geçici kabulünün yapıldığı, kesin hakedişin düzenlenerek ihtirazı kayıtsız yükleniciye ödendiği, davacı idarenin asıl davada talep ettiği miktarın, ihale farkından doğmadığı, eksik ve kusurlu işler yönünden yapılan harcamalar olduğu, ancak bu harcamaların idarece belgelendirilmediğinden talebinin yersiz olduğu, ayrıca geçici kabulü yapılmış olan bir taahhüt işinin feshinin söz konusu olmayacağından, kesin teminat mektubunun nakde çevrilmesinin de yersiz olduğu, bu itibarla idarenin asıl ve birleşen 22. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2012/503 sayılı dosyasındaki taleplerinin yersiz olduğundan bu davaların reddine, yüklenici davalının birleşen 9. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2012/326 esasında talep ettiği ve yersiz irat kaydedilen 20.382 TL'lik teminatın ise davalı idareden tahsilinin gerektiğinden, bu davanın ise kabulüne"karar verilmiş, anılan karar Yargıtay 15. Hukuk Dairesi'nin 11/12/2014 tarih ve E:2014/615, K:2014/7206 sayılı kararıyla onanmış, onama kararına karşı yapılan karar düzeltilme talebinin de 01/02/2016 tarih ve E:2015/1594, K:2016/571 sayılı kararıyla aynı Dairece reddine karar verilmiştir.

Bu durumda, yukarıda anılan ve Yargıtay tarafından onanarak kesinleşen Asliye Hukuk Mahkemesi kararı dikkate alındığında, sözleşmenin feshedilerek teminatın davalı idarece irat kaydının haksız ve yersiz olduğu, davalı idarece iddia edilen eksik ve kusurlu işler yönünden yapılan harcamaların ise idarece belgelendirilemediği anlaşıldığından, davacının sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmediğinden bahisle kamu ihalelerinden yasaklanmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :

Açıklanan nedenlerle;

1.Davacının temyiz isteminin kabulüne;

2.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca Ankara 8. İdare Mahkemesi'nin 30/12/2013 tarih ve E:2012/550, K:2013/1915 sayılı kararının BOZULMASINA, oybirliğiyle karar verildi.

(Danıştay 13. D., T. 9.6.2020, E. 2014/1901, K. 2020/1263)