YARGILAMA SÜRECİ :

Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından, Ilgın Şeker Fabrikası Müdürlüğü ile imzalanan 2020/2021 pancar işleme kampanyasında kullanılacak 5000 kcal/kg 27.000 ton kömür ihalesine ilişkin sözleşmenin feshedilmesi üzerine 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nun 26. maddesi uyarınca 1 yıl süreyle bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerinden yasaklanmasına dair 16/02/2021 tarih ve 31397 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan kararın iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararda; davacı şirket tarafından pancar işleme kampanyasında kullanılmak üzere davalı idareye 5000 kcal/kg linyit kömürü teslimi yapılmak üzere sözleşme imzalandığı, teslim edilen ürünün fabrikanın kazanlarında yakılması neticesinde yeterli buhar elde edilememesi üzerine alınan numunelerin Şeker Enstitüsüne analize gönderildiği, yapılan analizler sonucunda ürünün ret ve penaliteli çıktığı, sözleşmede belirtilen niteliklere uygun olmadığının anlaşıldığı, davacı şirketten redde giren kömürlerin fabrika sahasından çekilerek yenisinin getirilmesinin istendiği, her ne kadar davacı şirket tarafından ürün kabul ve muayenelerinin usulüne uygun yapılmadığı, ürünün kabulünde yapılacak analizlerin tarih, saat ve yerinin şirkete bildirilmediği iddia edilmekte ise de, davacı şirkete ürün sevkiyatı başlamadan önce ürün teslimi ile ilgili gözlemci ve vekilinin bulunup bulunmayacağının sorulduğu, davacı şirket tarafından da muhtelif tarihlerde şirket adına kimlerin gözlemci olacağının bildirildiği, ayrıca redde giren partiler ile ilgili hakem muayenesi yapılmadığı iddia edilmekte ise de, şahit numunelere Ilgın Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından el konulduğundan numunelerin hakem laboratuvara gönderilmesinin mümkün olmadığı, yine Covid-19 hastalığı nedeniyle, bu durumun mücbir sebep sayılarak termin programının değiştirilmesinin istenildiği, ancak müracaatlarının usulsüz olarak Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınmadan reddedildiği iddia edilmiş ise de, kömür temin edemediğini beyan eden davacının aynı tarihlerde Susurluk Şeker Fabrikasında yapılan ikinci bir ihaleye girmesi, ihaleyi alarak kömür teslimi için sözleşme imzalamış olması ve red işlemine karşı süresinde açılmış bir dava bulunmadığı hususları dikkate alındığında davacı şirketin bu iddialarına itibar edilmediği,

Dava konusu yasaklama işleminin sebebinin davacı şirketin nitelikleri belirtilen kalitede kömürü süresi içinde davalı idareye teslim etmemiş olması olduğu, bu bağlamda davalı idare tarafından davacı şirketin redde giren ürünleri bir parça ithal kömür ile zenginleştirerek tekrardan yeni bir parti olarak teslim ettiği yönünde iddiada bulunulduğu, davacı şirketin sunmuş olduğu ürünlerin analizlerinin uygun çıkmadığı, şahit numunelere de … Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından el konulduğundan numunelerin hakem laboratuvara gönderilmesinin mümkün olmadığı, 27/11/2020 tarihinde teslim edilecek kömür miktarı 27.000 tondan 22.000 ton olarak revize edilmiş ve 14/12/2020 tarihli noter ihtarnamesi ile 10 gün içinde eksik kalan ürünün teslimi istenilmiş ise de, verilen süre içerisinde davacı şirket tarafından sözleşmeye uygun kalitede ürün teslim edilmediği görülmekte olup, bu hâliyle taahhüdünü yerine getirmemesi yasak fiil ve davranış olduğundan, davacının bir yıl süreyle bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklanmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Bölge İdare Mahkemesi kararının usul ve yasaya aykırı olduğu, gözlemci bildirimine ilişkin hazırlık işlemlerinin hukuka aykırı olduğu, redde giren kömürlere ilişkin analizlere itiraz edilmesine rağmen şahit numunelerin hakem laboratuvara gönderilmediği, analizin yapılacağı tarih, yer ve saatin bildirilmediği, … Cumhuriyet Başsavcılığı'nın … sayılı dosyasına sunulan şahit numunelerin hangi partilere ait olduğunun ve hangi tarihte sunulduğunun araştırılmadığı, mücbir sebebin varlığının davalı idarece kabul edilmediği, dava konusu yasaklama kararı ile sözleşmenin feshi kararının usule aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, Bölge İdare Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu, dava konusu işin sözleşme şartlarına uygun olarak yerine getirilmediğinin görülmesi ve sözleşmenin ilgili maddeleri uyarınca gönderilen ihtarnamede belirtilen süre sonunda da gereğinin yerine getirilmemesi üzerine sözleşmenin feshedildiği, sözleşmenin feshedilmesi üzerine 4735 sayılı Kanun'un 25. ve 26. maddeleri gereği alınan yasaklama kararının Yönetim Kurulu'nun 11/02/2021 tarih ve 2918/3 sayılı kararı ile onaylandığı, davacının Covid 19 salgının bilerek ihaleye girdiği ve sonrasında sözleşmeyi imzaladığı, numunelerin usulüne uygun olarak alınarak analizlerin doğru bir şekilde yapıldığı, şahit numunelere Ilgın Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından el konulduğundan numunelerin hakem laboratuvara gönderilmesinin mümkün olmadığı, şirketin reddedilen kömürleri sahadan çıkarmayarak yanarak tamamen kül olmasına sebebiyet verdiği, … tarih ve … sayılı ihtarname ile … Tır Nakliyat San. ve Tic. Ltd. Şti.'ne sözleşmeye uygun kömürün 10 gün içerisinde temin edilmesi için Ilgın Noterliği kanalı ile gerekli ihtar çekilerek 21/12/2020 tarihinde tebliğ edildiği, her türlü ihtar ve uyarılara rağmen şirketin termin programına göre 15/12/2020 tarihi itibarıyla sözleşme ve şartname hükümlerine uygun 22.000 ton 5000 Kcal/kg linyit kömürü teslim etmesi gerekir iken 04.01.2021 tarihi itibarıyla, analizde 1.312,140 ton bulunduğu, 14.335,280 ton kömür teslim edildiği ve 7.664,720 ton kömürün ise süresi içerisinde teslim edilmediği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :

Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :

Açıklanan nedenlerle;

1. Davacının temyiz isteminin reddine,

2. Davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:… , K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının ONANMASINA, 16/01/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.

(Danıştay 13. D., T. 16.1.2023, E. 2022/4723, K. 2023/141)