2023/961119 İhale Kayıt Numaralı “2024 Yılı Şoförlü Araç Kiralama Hizmet Alımı” İhalesi

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhale konusu iş kapsamında 3 kısım halinde araç kiralaması yapılacağı, ihale dokümanında sadece 3’üncü kısımda yer alan binek araçlar için 2014/6814 sayılı Bakanlar Kurulu kararındaki sınırlamaya tabi olarak tekliflerin istendiği, ihalenin 1’inci kısmında yer alan 2+1 kişilik kapalı kasa kamyonetler ve 6+1 kişilik açık kasa çift kabinli kamyonetlerle ilgili olarak ise 2014/6814 sayılı Bakanlar Kurulu kararındaki sınırlamaya tabi tutulmadan tekliflerin istenilmesinin mevzuata aykırılık arz ettiği,

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’in “Genel esaslar” başlıklı 6’ncı maddesinde “…(2) Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayelerin (Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği hariç) hizmetleri için ihtiyaç duyulan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların (fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up’lar hariç) hizmet alımı yöntemiyle ediniminde;

a) Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2'sini aşmayacaktır.

b) Şoför giderleri dahil yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli, (a) bendine göre tespit edilecek tutara yürürlükteki brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarının ilave edilmesi suretiyle hesaplanacak tutarı aşmayacaktır.

c) Şoför gideri dahil taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli hesabında yemek, yol, resmi tatil ücreti vb giderleri de dahil yürürlükte bulunan brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarı esas alınacak, işveren maliyeti kapsamında yer alan sosyal sigorta ve genel sağlık sigortası işveren payı (%20,5) ve işsizlik sigortası işveren payı (%2) ile işçilik maliyeti üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler (%4) ise idarelerce ayrıca ödenecektir.”

Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde 25.3. Teklif fiyata dâhil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

Bu ihale için amortisman, taşıt takip sistemi, her türlü periyodik bakım, tamir ve onarımlar, lastik bedelleri (yazlık ve kışlık), akü, dizel egzoz sıvısı, personel maliyetleri ile zorunlu mali mesuliyet sigortası, ferdi kaza sigortası, motorlu taşıtlar vergisi, taşıt kartı, taşıt muayene, egzoz emisyon ölçümü, sözleşme damga vergisi, ödemeler üzerinden ödenecek damga vergisi, karar pulu bedeli ve kamu ihale kurumu payı önemli teklif bileşenleri olarak belirlenmiştir.

  1. Kısım için teklif fiyata dahil giderler;

C-3) Teklif bedelin hesabında; 02.10.2014 tarih ve 29137 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerde Değişiklik Yapılması Hakkında” 2014/6814 Karar Sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 2/b maddesi gereğince, teklif edilen taşıtın Türkiye, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayınlanan ve harcama talimatının bulunduğu 2023 yılı Ağustos ayı Motorlu Kara Taşıtları kasko değer listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2 sine yürürlükteki brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarının ilave edilmesi suretiyle hesaplanacak tutarı aşmayacaktır. 06.11.2015 tarih ve 2015/8204 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında belirtilen işveren maliyeti kapsamında yer alan sosyal sigorta ve genel sağlık sigortası işveren payı (%20,5) ve işsizlik sigortası işveren payı (%2) ile işçilik maliyeti üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler (%4) yürürlükteki brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarının içerisinde ve teklif fiyatına dahil olarak değerlendirilecektir…” düzenlemesi,

 Aynı Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde “…48.9. İdari şartnamenin 7.5.4. maddesinde belirtilen (EK-5) 3. Kısım için: İsteklinin Teklif Ettiği Araçlara Ait Özellikler Tablosunda yer alan bilgileri Yeterlik Bilgileri Tablosunun Diğer Belgeler kısmında beyan edecektir.

48.11. İdari Şartnamenin 7.1.ı maddesinde istenilen belge/belgelere ait bilgiler Yeterlik Bilgileri Tablosunun Sicil, İzin, Ruhsat ve Faaliyet Belgeleri kısmında beyan edilecektir.

48.12. Bu ihale dokümanı kapsamında alımı gerçekleştirilen tüm taşıtlar fiilen arazi üzerinde görev yapacaklardır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Aynı Şartname’nin “Taşıtların teknik özellikleri” başlıklı maddesinde 3’üncü maddesinde “3.1. Kiralanacak taşıtların motoru dizel (motorin) yakıtla çalışan tipte olacaktır. Taşıtların tamamı, siyah, beyaz, gri veya tonlarında olacaktır.

a) Arazili Çift Sıralı Pick-Up 4x4 Taşıt: 2016 veya üstü model, 4+1 kişilik, çift kabinli, 4x4 çekişli, motor hacmi en az 2000 cc açık kasa olacaktır. Arka tekerleri çiftteker olmayacak ve taşıtın bütün tekerlek ebatları aynı olacaktır. Arkadaki kasa su geçirmez şekilde brandalı olacaktır.

b) Kapalı Kasa Kamyonet (Kamyonet) Taşıt: 2016 veya üstü model, en az 8 m3 lük kapalı hacme sahip panelvan, motor hacmi en az 1900 cc üstü, motor gücü en az 110 beygir(hp) olacaktır.

c) Açık Kasa Çift Kabinli Kamyonet Taşıt; 2016 veya üstü model, 6+1 Kişilik, Azami 3500 kg taşıma kapasiteli, sabit ve açık kasalı, motor hacmi en az 2000 cc, 3100-3500 mm faydalı şasi uzunluğuna sahip, arazi şartlarında çalışacağı için makas özelliğine haiz olacaktır. Teknik belgesine işli olmayan, sonradan tadilat geçiren, Pick-up veya kamyon türü araçlar kabul edilmeyecektir…” düzenlemesi yer almaktadır.

İdarece gönderilen ihale işlem dosyası incelendiğinde, başvuruya konu ihalenin konusunun şoförlü araç kiralama hizmet alımı ihalesi olduğu, ihalenin 3 kısımdan  (toplam 68 adet muhtelif araç) oluştuğu, ihalenin 1’inci kısmı kapsamında kamyonet, 2’nci kısmı kapsamında minibüs, 3’üncü kısmı kapsamında otomobil araçlarının kiralanacağı anlaşılmaktadır.

İhale dokümanı düzenlemeleri çerçevesinde ihale konusu kiralama işi kapsamında ihalenin 3’üncü kısmında istenilen binek otomobil araçlarına ilişkin olarak aylık kira bedelinin, kasko değerinin %2’sini aşmayacak şekilde düzenleme yapıldığı, bu itibarla isteklilerden söz konusu araçlara ilişkin tekliflerini sunarken Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullere ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı’nı göz önünde bulundurmalarının istenildiği, ihalenin diğer kısımlarında yer alan araçların anılan Esas ve Usuller kapsamında sayılmadığı, başvuru sahibinin iddiasında ise ihalenin 1’inci kısmında yer alan “2+1 kişilik kapalı kasa kamyonet” ve “6+1 kişilik açık kasa çift kabinli kamyonet” tipi araçların da bu kapsamda sayılması gerektiği, iddia konusu araçlara ilişkin 2014/6814 sayılı Bakanlar Kurulu kararındaki sınırlamaya tabi tutulmadan tekliflerin istenilmesinin mevzuata aykırılık arz ettiğine yönelik olduğu anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi tarafından iddia konusu edilen “2+1 kişilik kapalı kasa kamyonet” aracına ilişkin yapılan incelemede,

Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’in “Genel esaslar” başlıklı 6’ncı maddesinde yer alan düzenleme gereğince şoför giderleri dahil binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların hizmet alımı yöntemiyle ediniminde aylık kiralama bedelinin taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibarıyla uygulanacak motorlu kara taşıtları kasko değer listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini ve yürürlükteki brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarının ilave edilmesi suretiyle hesaplanacak tutarı aşmaması gerektiği, ancak fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up araçların aylık kira bedellerinin sözü edilen kuralın dışında tutulduğu, bu kapsamda iddiaya konu edilen “2+1 kişilik kapalı kasa kamyonet” aracının aktarılan doküman düzenlemeleri dikkate alındığında panelvan tipi araç olduğu, bu itibarla anılan Esas ve Usuller kapsamına girdiği ve fakat söz konusu araç için bu yönde düzenlemenin yapılmadığı, dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibi tarafından iddia konusu edilen “6+1 kişilik açık kasa çift kabinli kamyonet” aracına ilişkin yapılan incelemede,

Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 03.09.2007 tarihli ve B.07.0.02.GİB.0.61/6153-1 sayılı ve “Çift kabin kamyonet” konulu Motorlu Taşıtlar Vergisi İç Genelgesi’nde “Başkanlığımıza intikal eden olaylardan;

- Çift kabin yük taşıma kısmı açık hem yolcu hem de yük taşımaya uygun olan (4x2),

- Çift kabin yük taşıma kısmı kapatılmış olan (4x2),

taşıtlar ile aynı özelliklere sahip bütün tekerlekleri motordan güç alan (4x4) taşıtların 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 5 inci ve 6 ncı maddelerinde yer alan tarifelerden hangisi kapsamında vergilendirileceği hususunda tereddüt hâsıl olduğu anlaşılmıştır.

197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun "Tanımlar" başlıklı 2 nci maddesinde;

"Arazi Taşıtı: Karayollarında yolcu ve yük taşıyabilecek şekilde imal edilmiş olmakla beraber bütün tekerlekleri motordan güç alan veya alabilen motorlu araçtır.

Panel van: Azami toplam ağırlığı 3500 kilogramı geçmeyen, kapalı kasalı (yandan camlı olanlar dahil), sürücü kısmından başka tek veya daha fazla sıra oturma yeri bulunan, insan ve yük taşımak için imal edilmiş olan taşıtlardır.

Kamyonet: İzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3,5 tonu geçmeyen ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu araçtır." hükmü yer almaktadır.

2 Sıra No.lu Motorlu Taşıtlar Vergisi Sirküleri'nde;

"a) Arka kısımda oturma yeri bulunmayan ve "Motorlu Araç Tescil Belgesi" ile "Motorlu Araç Trafik Belgesi"nin istiap haddi bölümünde 2, 2+1 şeklinde kişi sayısı belirtilen kapalı kasalı kamyonetler (yandan camlı olanlar dahil) kamyonet,

b) Arka kısımda oturma yeri bulunan ve "Motorlu Araç Tescil Belgesi" ile "Motorlu Araç Trafik Belgesi" nin istiap haddi bölümünde 3+1, 4+1 veya 5 şeklinde kişi sayısı belirtilen "çift sıra koltuklu", "üç sıra koltuklu" kapalı kasalı kamyonetler (yandan camlı olanlar dahil) panel van olarak vergiye tabi tutulacaktır. “açıklamasına yer verilmiştir.

Anılan Sirkülerde yer alan açıklama ile söz konusu taşıtların, fiziki durumları göz önünde bulundurularak, sadece yük taşıma amaçlı kullanılanlar ile hem yük hem de yolcu taşıma amaçlı kullanılanlar olmak üzere vergilendirilmesinde ayırıma gidilmiştir.

Diğer taraftan, Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 5 inci ve 6 ncı maddelerinde yer alan (I), (II), (III) ve (IV) sayılı tarifeler 5035 sayılı Kanunun 23 ve 24 üncü maddeleri ile değiştirilmiştir. Yapılan değişiklikle arazi taşıtları ve panel van tipi taşıtların, 01/01/2004 tarihinden geçerli olmak üzere yaşlarına ve motor silindir hacimlerine göre; kamyonet, kamyon, çekici ve benzeri taşıtların ise 01/01/2005 tarihinden itibaren yaşlarına ve azami toplam ağırlıklarına göre motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulacakları hüküm altına alınmıştır.

Bu hükümlere göre, Motorlu Araç Tescil Belgesi'nde ve/veya Motorlu Araç Trafik Belgesi'nde;

  1. - Arazi taşıtı (4x4),

    - Çift kabin kamyonet (4x4),

    - Çift kabin kamyonet arazi taşıtı,

    - Kamyonet (4x4),

    - Kamyonet arazi taşıtı

şeklinde tanımlanan taşıtların arazi taşıtı,

Çift kabin (4x2) kamyonet şeklinde tanımlanan 3+1, 4+1 veya 5 yolcu taşıma kapasiteli taşıtların ise yük taşıma kısımlarının açık veya kapalı olmasına bakılmaksızın panel van olarak motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür. Söz konusu İç Genelge’de çift kabin (4x2) kamyonet şeklinde tanımlanan 3+1, 4+1 veya 5 yolcu taşıma kapasiteli taşıtların yük taşıma kısımlarının açık veya kapalı olmasına bakılmaksızın panelvan olarak motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulması gerektiği, ancak iddia konusu edilen “6+1 kişilik açık kasa çift kabinli kamyonet” aracının söz konusu İç Genelge’de tanımlanan ve panelvan olarak motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulması gerektiği ifade edilen  “çift kabin kamyonet” aracından yolcu taşıma kapasitesi bakımından farklılık arz ettiği, diğer taraftan söz konusu araca ilişkin aktarılan doküman düzenlemeleri dikkate alındığında aracın arazi şartlarında çalışacağı için aracın makas özelliğine haiz olacağının düzenlendiği, dolayısıyla anılan Esas ve Usuller kapsamına girmediği ve başvuru sahibinin söz konusu araca ilişkin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

1) Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin 1’inci kısmının iptaline,

(Kamu İhale Kurulunun 29.11.2023 tarih ve 2023/UH.I-1482 sayılı kararı)