5-45 sayılı İlamın 12’nci maddesiyle; … İş Ortaklığı yüklenimindeki … TL ihale bedelli (İKN:…) 8 ay süreli … Belediyesi Temizlik Hizmet Alımı İşinde; 20.06.2017 tarihli keşif artışı ile 2 no.lu hakedişe dahil edilen 1 adet mini kaldırım süpürge aracının fiyatı belli olmamasına rağmen fiyatı belli olmayan işlerde yeni birim fiyat tespiti Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 37’nci maddesinde yer alan düzenlemeler çerçevesinde yapılması gerekirken böyle yapılmayarak günlük ... TL/gün üzerinden (10 günlük çalışma ile) hakedişe dahil edilerek ödemede bulunulması sonucu oluşan … TL kamu zararının tazminine karar verilmiştir.

Söz konusu hüküm Temyiz Kurulu’nun 17.02.2021 tarih ve 49043 Tutanak (33625 İlam) sayılı [Temyize başvuran diğer sorumlu için aynı tarih ve 49044 Tutanak (33626 İlam) sayılı] Kararının 5’inci maddesi ile tasdik edilmiştir.

İlamdaki tazmin hükmü; 8 ay süreli … Belediyesi Temizlik Hizmet Alımı İşinde; 20.06.2017 tarihli keşif artışı ile 2 no.lu hakedişe dâhil edilen 1 adet mini kaldırım süpürge aracının fiyatının Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 37’nci maddesindeki düzenlemelere aykırı olarak herhangi bir analiz, tespit yapılmadan günlük ... TL/gün üzerinden (10 günlük çalışma ile) ödenmesi sebebiyle verilmiştir.

Teknik Şartnameye göre İdarece; “asgari 1700 Lt temiz su tankı kapasiteli vakumlu çift taraflı süpürge sistemli (üsten ayrıca motorlu özellikli) joystick sistemli, görüş fırça takip kamera sistemli, orta fırçalı, süpürge genişliği asgari 2 m olan asgari 191 Kw motor gücünde 2017 model ve üstü kendi malı veya kiralık (günlük 110 km akaryakıt, bakım dahil)” özellikte 1 adet “asgari 9 m3 kapasiteli süpürge aracı” ile “maksimum temizleme genişliği 2 fırça ile 1,5 m3 kapasiteli 500 Lt olan çöp konteynırı boşaltımı 135 cm yükseklikten hidrolik devirmeli su tankı hacmi 80 Lt su ile soğutmalı motor gücü 31 Kw azami günlük 75 km (akaryakıt, bakım dahil)” özellikte 1 adet “hidrostatik vakumlu kaldırım süpürge aracı” istenmiş, yüklenici bu araçlara sırasıyla ... TL/gün, ... TL/gün üzerinden fiyat teklifinde bulunmuş ve bu araçlar teklif edilen miktar ve fiyattan sözleşmeye bağlanmıştır. 20.06.2017 tarihinde ihtiyaca binaen 1 adet mini kaldırım süpürge aracı dâhil 4 araç için miktar artışına gidilmiş ve aynı tarihte yüklenici miktar artışına gidilen araçları da İdareye teslim etmiştir. 30.06.2017 tarihinde düzenlenen 2 no.lu hakedişte; “9 m3 1700 su kapasiteli kaldırım süpürge” aracı için 10 günlük çalışma karşılığında ... TL birim fiyattan ödeme yapılmıştır. Ancak 2 no.lu hakediş dışındaki diğer tüm hakedişlerde; 1 adet “9 m3 1700 su kapasiteli kaldırım süpürge aracı” için ... TL birim fiyattan, 2 adet “hidrostatik vakumlu kaldırım süpürge (5000 Lt su kapasiteli) aracı” için de ... TL birim fiyattan ödeme yapılmıştır. Buradan hareketle 20.06.2017 tarihindeki keşif artışının hidrostatik vakumlu kaldırım süpürge aracını kapsadığı ve söz konusu aracın miktarının 2’ye çıkarıldığı anlaşılmıştır.

Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin “Fiyatı belli olmayan işlerde yeni birim fiyat tespiti” başlıklı 37’nci maddesinde;

“İşin devamı sırasında yapılması idarece istenen veya 53 üncü maddeye göre sözleşme kapsamında ilave olarak yaptırılacak yeni iş kalemlerine ait birim fiyatlar;

a) Yüklenicinin birim fiyatlarının tespitinde kullanarak teklifinin ekinde idareye verdiği ve yeni iş kalemi ile benzerlik gösteren iş kalemlerine ait analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler,

 

b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine benzerlik gösteren iş kalemlerine ait analizler, .., kullanılarak ekonomik olarak en uygun olana göre kontrollük ile yüklenici tarafından tespit edilir.

Bu hususta düzenlenen yeni fiyat tutanağı idarenin onayına sunulur ve onaydan sonra geçerli olur. Fiyat tutanağının idarenin onayına sunulduğu tarihten itibaren otuz (30) gün içerisinde taraflar yeni birim fiyatlar üzerinde anlaşma sağlayamazlarsa bu hususta bir anlaşmazlık zaptı düzenlenerek taraflarca imzalanır ve konu sözleşmedeki anlaşmazlıkların çözümüne ilişkin hükümlere göre çözümlenir. Ancak bu süre içinde yüklenici, idare tarafından tespit edilen birim fiyatın uygulanması şartı ile işe devam etmek zorundadır. İdare istediği takdirde sözleşme ve ekleri kapsamında bulunmayıp ayrıca bir yükleniciye yaptırılması mümkün olan işi başkasına da yaptırabilir, bundan dolayı yüklenici herhangi bir hak talebinde bulunamaz.” denilmektedir.

Bu hükme göre; işin devamı sırasında İdarenin gerekli görüp miktar artışına gittiği mini kaldırım süpürge aracının yeni birim fiyatının yüklenicinin teklifinde yer alan benzer diğer aracın fiyatı ile kıyaslanarak bulunması gerekir. Yüklenici 1 adet “hidrostatik vakumlu kaldırım süpürge aracı” için 1.000 TL/gün teklif etmiştir. O halde; aynı aracın keşif artışına konu diğer adedi için de aynı fiyattan ödeme yapılması gerekmektedir.

Burada şunu da belirtmek lazım gelir ki; İlamda; keşif artışına tabi mini kaldırım süpürge aracının yeni birim fiyatı, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan “asgari 9 m3 kapasiteli süpürge aracı” nın teklif fiyatı (... TL/gün) ile kıyaslama yapılarak bu fiyatın yarısının kabul edilebileceği varsayımı ile ... TL/gün olarak hesaplanmış ise de; bu yaklaşım yeni fiyat tespiti ile ilgili olarak mevzuatta belirlenmiş yöntemlerden biri değildir. Aslında ödenmesi gereken yeni birim fiyatın “asgari 9 m3 kapasiteli süpürge aracı” nın fiyatı ile kıyaslanarak değil de yukarıda açıklandığı üzere birebir aynısı olan “hidrostatik vakumlu kaldırım süpürge aracı” nın fiyatı ile kıyaslanarak bulunması mevzuata uygun bir yöntemdir. Çünkü sayısı artırılan araç hidrostatik vakumlu kaldırım süpürge aracıdır ve uygulamada da 2 no.lu hakediş dışındaki tüm hakedişlerde bu aracın miktarı 2 adet olarak gösterilmiş ve ... TL/gün fiyat üzerinden ödemesi yapılmıştır.

Sonuç olarak; 8 ay süreli … Belediyesi Temizlik Hizmet Alımı İşine ilişkin 2 no.lu hakedişte; 20.06.2017 tarihindeki keşif artışına tabi 1 adet mini kaldırım süpürge aracı (hidrostatik vakumlu kaldırım süpürge aracı) bedelinin HİGŞ’nin 37’nci maddesine aykırı tespit edilmesi sonucu kamu zararına sebebiyet verildiği anlaşılmıştır.

Bu itibarla; konuyla ilgili olarak sorumluların karar düzeltme itirazları yukarıda açıklanan gerekçeler ve tespitler doğrultusunda yerinde görülmeyerek; 45 sayılı İlamın 12’nci maddesinde yer alan … TL’lik tazmin hükmünün tasdikine ilişkin verilmiş 17.02.2021 tarih ve 49043 Tutanak (33625 İlam) sayılı [Temyize başvuran diğer sorumlu için aynı tarih ve 49044 Tutanak (33626 İlam) sayılı] Temyiz Kurulu Kararının 5’inci maddesinin DÜZELTİLMESİNE MAHAL OLMADIĞINA, oy birliğiyle, karar verildi.

(Sayıştay Temyiz Kurulunun 28.12.2022 tarih ve 52785 sayılı kararı)