2022/573021 İhale Kayıt Numaralı “18 Ay Süre İle Puan Usulü Laboratuar Hizmet Alımı” İhalesi

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

…

3) Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları başlıklı” 12’nci maddesinde “12.1. Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel dahil) Erzincan İl Sağlık Müdürlüğü Döner Sermaye Muhasebe Müdürlüğü / Erzincan Defterdarlığı Muhasebe Müdürlüğü aracılığıyla ve Genel Şartnamenin hatalı, kusurlu ve eksik işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde ödenecektir:

Hakedişler Aylık Bazda Hesaplanıp bakanlığımızın ödeme planı çerçevesinde gerçekleşecektir. Ödemeler kabul tarihinden itibaren en geç 45 gün içerisinde ödenecektir.

12.1.1. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere 30 gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılır.” düzenlemesinin yer aldığı,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin eki olan Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme’nin “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinin 22 no’lu dipnotunda “Ödeme planı ve şartları, Genel Şartnamenin “Hakedişler ve Ödeme” başlıklı Yedinci Bölümünde birim fiyat / götürü bedel özleşmeler için öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde işin niteliğine göre İdarece belirlenecektir.” açıklamasının yer aldığı, Anılan Şartname’nin “Hakediş ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesinde “…Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılır.” açıklamasının yer aldığı,

Sözleşme Tasarısı’nın 12.1.1’inci maddesinde yer alan düzenlemenin, ödemeye ilişkin 30 günlük sürenin değiştirilemeyeceği kuralına uygun olduğu, ancak düzenleyici kuralın 30 gün olarak belirttiği ödeme vadesinin Sözleşme Tasarısı’nın 12.1’inci maddesinde “… en geç 45 gün içerisinde ödenecektir.” şeklinde düzenlenmesinin mevzuatta belirtilen “….otuz gün içinde de ödeme yapılır” şartına uygun olmadığı ve ödemeye ilişkin süreler bakımından (30 gün / 45 gün) ihale dokümanı arasında çelişki oluşturduğu,

Mevzuata aykırı şekilde düzenlenmiş bir Sözleşme Tasarısı ile işin ihale edilmesinin, ihale ve sözleşmenin uygulanması aşamasında hukuki sorunlara neden olacağı ve teklif vermeye engel bir durum oluşturduğu,

...

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

…

Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Hakediş ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesinde “a) Sözleşme bedelinin iş süresince dönemler itibariyle ödenmesi :

…

1- Toplam Bedel Üzerinden Birim Fiyat Sözleşmelerde;

…Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılır.” düzenlemesi,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin eki olan Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme’nin “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinin 22 no’lu dipnotunda “Ödeme planı ve şartları, Genel Şartnamenin “Hakedişler ve Ödeme” başlıklı Yedinci Bölümünde birim fiyat / götürü bedel sözleşmeler için öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde işin niteliğine göre İdarece belirlenecektir.” düzenlemesi,

İhaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları başlıklı” 12’nci maddesinde “12.1. Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel dahil) Erzincan İl Sağlık Müdürlüğü Döner Sermaye Muhasebe Müdürlüğü / Erzincan Defterdarlığı Muhasebe Müdürlüğü aracılığıyla ve Genel Şartnamenin hatalı, kusurlu ve eksik işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde ödenecektir:

Hakedişler Aylık Bazda Hesaplanıp bakanlığımızın ödeme planı çerçevesinde gerçekleşecektir. Ödemeler kabul tarihinden itibaren en geç 45 gün içerisinde ödenecektir.

12.1.1. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere 30 gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılır.” düzenlemesi,

Anılan Sözleşme Tasarısı’nın “Teslim, muayene ve kabul işlemlerine ilişkin şartlar” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. İş süreklilik gösteren nitelikte olup, ilgili mevzuatı çerçevesinde aylık dönemler halinde kabul yapılacaktır.

20.2. Sözleşme konusu iş tamamlandığında Yüklenici, (işin/ilgili kısmın) teslim alınarak kabul işlemlerinin yapılması için bu talebini içeren bir dilekçe ile İdareye başvuracaktır. Bunun üzerine (yapılan iş/ilgili kısım), her türlü masrafı Yükleniciye ait olmak üzere EBYÜ Mengücekgazi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Tercan Devlet Hastanesi, Refahiye Dr Fahrettin Uğur Devlet Hastanesi adresinde ve başvuru yazısının İdareye ulaştığı tarihten itibaren 3 (Üç) iş günü içinde teslim alınır. Yüklenici, işin teslimi için sözleşme ve ekleri uyarınca üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmemesi nedeniyle oluşan zarardan sorumludur. Kontrol Teşkilatı ile Yüklenicinin, işin yapılmasına ilişkin olarak hizmetin ifa edildiği dönemler itibariyle birlikte tutacakları kayıtlar, işin o dönem içerisinde yapılan kısmının teslimi anlamına gelir. Ancak Yüklenici kayıt tutmaktan ve/veya tutulan kayıtları imzalamaktan imtina ederse Kontrol Teşkilatının kayıtları esas alınır ve bu kayıtların doğruluğu Yüklenici tarafından kabul edilmiş sayılır."

20.3. Teslim alınan işin muayene ve kabul işlemleri, "Hizmet Alımları Muayene ve Kabul Yönetmeliği" ile Hizmet İşleri Genel Şartnamesinde yer alan hükümlere göre işin kabule elverişli şekilde teslim edildiği tarihten itibaren 3 iş günü içinde yapılarak kesin hesap raporu çıkarılır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan, Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 42’nci maddesinde, hakediş raporunun yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten itibaren en geç sözleşmede yazılı süre sonunda, sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa 30 gün içinde tahakkuka bağlanacağı, bu tarihten itibaren başlamak üzere 30 gün içinde de ödeme yapılacağı, buna göre, hakedişin tahakkuka bağlanmasına ilişkin olarak Genel Şartname’de belirtilen süreden farklı bir süre belirlenmesinin idarenin takdirinde olduğu, ancak yükleniciye yapılacak ödemenin tahakkuk tarihinden itibaren 30 gün içinde yapılması gerektiği, bu itibarla tahakkuk sonrası ödeme süresinin belirlenmesi hususunda idareye herhangi bir takdir yetkisi verilmediği anlaşılmaktadır.

İtirazen şikayet başvurusuna konu edilen Sözleşme Tasarısının 12.1’inci maddesinde, ödemelerin kabul tarihinden itibaren en geç 45 gün içerisinde ödeneceği düzenlenmişken, aynı Sözleşme Tasarı’nın 12.1.1’inci maddesinde ise hakediş raporunun 30 gün içerisinde tahakkuka bağlanacağı ve bu tarihten itibaren 30 gün içinde ödeme yapılacağı düzenlemesine yer verilmiştir. Bu kapsamda, hakediş ödemelerine ilişkin sürelerin her iki maddede farklı düzenlendiği; 12.1’inci maddesinde ödemenin kabul tarihinden itibaren en geç 45 gün içerisinde yapılacağının düzenlendiği, 12.1.1’inci maddesinde ise tahakkuk işlemleri için belirlenen 30 günlük süre sonrasında 30 gün içinde (toplam azami 60 gün) ödeme yapılacağının düzenlendiği görülmüştür.

Yapılan değerlendirmede, yukarıda aktarılan Hizmet İşleri Genel Şartnamesi düzenlemesinin, düzenleyici idari işlem niteliğinde olan bir yönetmelik hükmünün eki olduğundan sözleşmenin tarafları için müzakere edilebilir nitelikte olmayan ve her ikisi için de bağlayıcı hukuki niteliği olan bir kural olduğu anlaşılmaktadır. Bu kural idarenin temel edim yükümlülüğü olan ödeme işleminin şartlarını düzenlemektedir. Bu itibarla, Sözleşme Tasarısı’nın 12.1.1’inci maddesinde yapılan düzenlemenin tahakkuk için mevzuatta öngörülen 30 günlük sürenin değiştirilebileceği ancak ödemeye ilişkin 30 günlük sürenin değiştirilemeyeceği kuralına uygun olduğu anlaşılmakta ise de anılan Sözleşme Tasarı’nın 12.1’inci maddesinde düzenleyici kuralın 30 gün olarak belirttiği ödeme vadesinin 45 gün olarak belirlenmesinin mevzuata uygun olmadığı gibi, ödemeye ilişkin süreler bakımından (45 gün / 30 gün) ihale dokümanı arasında çelişki yarattığı anlaşılmıştır.

Yapılan inceleme sonucunda, Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 42’nci maddesi uyarınca, hakedişin tahakkuka bağlanmasını takip eden 30 gün içinde ödenmesi gerekirken, ihale konusu işe ait Sözleşme Tasarısı’nın 12.1’inci maddesinde 45 gün olarak belirlenmesinin kamu ihale mevzuatı hükümlerine aykırı olduğu, ayrıca aynı düzenleme içerisinde yer verilen ödemeye ilişkin süreler arasında çelişki bulunduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

…

(Kamu İhale Kurulunun 07.09.2022 tarih ve 2022/UH.II-1078 sayılı kararı)