28.03.2024 tarihinde yapılan bahse konu ihalede 13 adet ihale dokümanı satın alındığı ve 5 istekli tarafından teklif verildiği, İsa Araç Kiralama Hizmetleri Turizm Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.nin geçici teminatı uygun olmadığından teklifi geçersiz olduğu, Fırat Teknik Su Sistplastik İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Rly İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. İş Ortaklığının pilot ortağının iş deneyim belge tutarı yeterli olmadığından değerlendirme dışı bırakıldığı, Reman İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. - Eren Elektrik-Elektronik Gıda İnşaat Maden ve Enerji Ürünleri Medikal Hayvancılık ve Yapı Doğrama Ticaret Sanayi Ltd. Şti. İş Ortaklığının aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığından teklifinin reddedildiği, ihalenin fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak başvuru sahibi Hlz Turizm İnşaat Sosyal Hizmetler Otomotiv Nakliye Sanayi ve Ticaret A.Ş. - Aktepe Group İnşaat Nakliye Temizlik Gıda Pazarlama Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin de Rsm Madencilik Enerji İnşaat ve Turizm İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret A.Ş. olarak belirlendiği, ancak ihale yetkilisi tarafından 25.04.2024 tarihinde alınan kararla ihalenin iptal edildiği, söz konusu kararda; konunun yönetim kurulunda görüşülmesi neticesinde, söz konusu işin 24.01.2024 tarihli ve 15 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile ihale edilmesine karar verildiği, işin 28.03.2024 tarihinde ihalesinin gerçekleştirildiği, ihalede geçerli tekliflerin az olması, gerekli rekabet ortamının oluşmaması, nedeniyle kamu kaynaklarının daha etkili, ekonomik ve verimli kullanılması noktasında idarece azami hassasiyetin gösterildiği, yaklaşık maliyet ile isteklinin verdiği fiyatın birbirine yakın olduğu, dolayısıyla az sayıda isteklinin ihaleye katılması ve yeterli rekabet ortamının oluşmaması sebebiyle kırımın oldukça sınırlı bir seviyede kaldığının görüldüğü, bütün bu sebeplerden hareketle 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkeleri olan “rekabet”, “ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması” ve “kaynakların verimli kullanılması” ilkeleri ile örtüşmediğinin tespit edildiği, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin görev ve sorumlulukları” başlıklı 14’üncü maddesine göre “Hizmetlerin yerine getirilmesinde öncelik sırası, belediyenin malî durumu ve hizmetin ivediliği dikkate alınarak belirlenir.” hükmü uyarınca Genel Müdürlüğün ödeme güçlüğü ve bütçede denklik sıkıntısı çekmesi ve ihaleye konu edilen işin iş kalemi kapsamında aciliyet ve zaruret arz eden çok sayıda işin toplamından fazla bir bedele tekabül ettiğinin görüldüğü, bu sebeple öncelik ve ivedilik arz eden küçük ölçekli ve çok sayıda mekana ve nüfusa hizmet edecek olan diğer yatırımların finanse edilmesinin gerekliliğinin ortaya çıkması da nazara alındığında bu aşamada bilhassa personel maaşlarında yaşanan fiyat artışları bütçe giderlerinin öngörülenden fazla artmasının yanı sıra bütçe geliri gerçekleşmesinin beklenen oranın altında kalması ile birlikte hizmet gerekleri ve kamu yararı adına ihaleye konu edilen işin 4734 sayılı Kanun’un 40’ıncı maddesi uyarınca ihalenin iptal edildiği ifade edilmiştir. 

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerine göre ihalenin iptali hususunda gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle ihale komisyonlarına ve dolayısıyla idarelere takdir yetkisi tanındığı, ancak bu takdir yetkisi mutlak ve sınırsız bir yetki niteliğinde olmadığından, takdir yetkisinin mevzuat çerçevesinde, eşitlik ilkesine uygun şekilde, kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilerek kullanılması, tesis edilen iptal işleminin gerekçelerinin açıkça ortaya konulması ve somut olaya ilişkin öğelerin dikkate alınarak Kanun’un 5’inci maddesinde yer alan temel ilkeler çerçevesinde karar verilmesi gerektiği anlaşılmaktadır. 

İhale üzerinde bırakılan ve başvuru sahibi Hlz Turizm İnşaat Sosyal Hizmetler Otomotiv Nakliye Sanayi ve Ticaret A.Ş. - Aktepe Group İnşaat Nakliye Temizlik Gıda Pazarlama Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklif bedeli (594.270.000,00 TL) incelendiğinde, söz konusu teklif bedelinin idarece hesaplanan aşırı düşük sınır değerin (505.622.445,68 TL) üzerinde olduğu ve yaklaşık maliyetin (627.846.433,33 TL) altında olduğu görülmektedir.

Bu itibarla yaklaşık maliyetin altındaki geçerli tekliflerin hangi oranda düşük olması halinde kaynakların verimli kullanılması ilkesinin sağlanacağına yönelik belirlemenin somut değerlendirmeden ziyade sübjektif bir değerlendirme niteliğinde olduğu, ayrıca, ihalede tek geçerli teklif kalmış olsa dahi, tek geçerli teklif kalmasının her durumda ihalede rekabetin oluşmadığı anlamına gelmeyeceği, idarece sınır değerin üzerinde ve yaklaşık maliyetin altında yer alan başvuru sahibinin teklifinin, yaklaşık maliyetle kıyas yapılarak kaynakların verimli kullanılmasının sağlaması gerekçesiyle reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesinin mevzuata uygun gerekçe olmadığı anlaşılmaktadır.

 Ayrıca, söz konusu ihaleye çıkılmadan önce idarece ihtiyaçların belirlendiği, söz konusu ihale için ödenek planlaması yapıldığı görülmüş, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan hüküm gereğince, ödeneği bulunmayan hiçbir iş için ihaleye çıkılamayacağı hüküm altına alınmıştır. Bu sebeple, idarenin ihale yetkilisinin, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin görev ve sorumlulukları” başlıklı 14’üncü maddesine göre “Hizmetlerin yerine getirilmesinde öncelik sırası, belediyenin malî durumu ve hizmetin ivediliği dikkate alınarak belirlenir.” hükmü uyarınca Genel Müdürlüğün ödeme güçlüğü ve bütçede denklik sıkıntısı çekmesi ve ihaleye konu edilen işin iş kalemi kapsamında aciliyet ve zaruret arz eden çok sayıda işin toplamından fazla bir bedele tekabül ettiğinin görülmesi, bu sebeple öncelik ve ivedilik arz eden küçük ölçekli ve çok sayıda mekâna ve nüfusa hizmet edecek olan diğer yatırımların finanse edilmesinin gerekliliğinin ortaya çıkması da nazara alındığında bu aşamada bilhassa personel maaşlarında yaşanan fiyat artışları bütçe giderlerinin öngörülenden fazla artmasının yanı sıra bütçe geliri gerçekleşmesinin beklenen oranın altında kalması ile birlikte hizmet gerekleri ve kamu yararının gerekçe göstererek de ihaleyi iptal etmesinin yerinde olmadığı, idarenin bu değerlendirmeyi ihaleye çıkmadan önce hizmet planlaması kapsamında yapması gerektiği, ihalede gelinen aşamada bu hususun iptal gerekçesi olarak gösterilemeyeceği anlaşılmaktadır. 

Bu sebeple, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu anlaşılmıştır.

 

(Kamu İhale Kurulunun 22.05.2024 tarih ve 2024/UY.II-685 nolu kararı)