İtirazen şikâyete konu ihalenin “Ankara Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğümüze Bağlı Kızılcahamam Huzurevi Müd. Gicik Huzurevi Müd. Atatürk Çodem İle Çekom’a Bağlı Çokim İle Kadın Konukevi Müdürlüklerinin 2024 Yılı 6 Aylık (Temmuz-Aralık) Mamul Yemek İhalesi” hizmet işi olduğu ve açık ihale usulü ile ihalenin gerçekleştirildiği, bahse konu ihalede 41 adet ihale dokümanının indirildiği, itirazen şikâyete konu olan ihalenin yaklaşık maliyetinin 52.136.024,11 TL olarak açıklandığı, 16.05.2024 tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin 1’inci ve 3’üncü kısmının Maraş Damak Yem. Gıd. Tem. İnş. Taş. Hay. San. Tic. Ltd. Şti., 2’inci kısmının Sare Kurumsal Yem. A.Ş., 4’üncü kısmının ise Meras Gıd. İnş. Taş. Tur. Tem. Tic. ve San. İth. İhr. Ltd. Şti. – Pacific Yem. İnş. Gıd. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır. 

Yukarıda aktarılan İş Kanunu’nun ilgili maddesinden, işçilere ödenecek olan ücretlerin en geç ayda bir ödeneceği, iş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile ödeme süresinin bir haftaya kadar indirilebileceğinin düzenlendiği anlaşılmıştır. 

Ayrıca Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 38’inci maddesinden, kontrol teşkilatının, yüklenici tarafından istihdam edilen işçilerin ücretlerinin tam ve zamanında ödenip ödenmediğini her ay resen kontrol etmekle ayrıca bu konuda kendisine ulaşan başvuruları (talep ve ihbarları) ivedilikle değerlendirmekle yükümlü olduğu, ücret ve/veya yan ödemelerin, ödenmeyen kısmı yüklenicinin hakedişinden kesileceği ve tabi olunan mali mevzuat hükümleri çerçevesinde idare tarafından doğrudan işçinin banka hesabına yatırılacağı ve bu hususun ayrıca bir tutanağa da bağlanacağı anlaşılmaktadır. 

Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin hakediş ödemelerini düzenleyen 42’nci maddesinde sözleşme konusu hizmetin yüklenici tarafından belli bir süre boyunca devamlı olarak verilmesi veya işin bölümlere ayrılabilir olması durumunda sözleşmede belirtilen aralıklarla, kesin ödeme mahiyetinde olmamak ve kazanılmış hak sayılmamak üzere geçici hakediş ödemelerinin yapılacağı, yüklenici tarafından yapılan işlerin bedelleri, sözleşmedeki kayıtlara ve ilgili kanunlara göre yapılacak kesintiler de çıktıktan sonra, sözleşmenin ödemeye ilişkin hükümleri çerçevesinde kendisine ödeneceği ve Geçici hakediş raporları yüklenicinin başvurusu üzerine, sözleşme veya eklerinde aksine bir hüküm bulunmadıkça ayda bir defa düzenleneceği, gelecek yıllara sari olmayan sözleşmelerde yaptırılan işler için, son hakediş raporu bütçe yılının sonuna rastlayan ayın yirminci (20.) günü düzenleneceği anlaşılmaktadır. 

Başvuru konusu ihalenin Sözleşme Tasarısı’nın sözleşmeye aykırılık halleri ve cezai müeyyideleri düzenleyen 16’ncı maddesinin 3 sıra nolu aykırılık halinde kanunda belirtilen mücbir sebepler hariç olmak üzere, bir veya birden fazla işçiye ait aylık maaş ücretlerinin sözleşmede belirtilen süre içerisinde ödenmemesi durumunda gecikilen her gün için ayrı ayrı olmak üzere sözleşme bedelinin binde 5’i oranınca ceza kesileceğinin düzenlendiği, aynı şekilde Sözleşme Tasarısı’nın diğer hususları düzenleyen 36’ncı maddesinde de yüklenicinin çalıştırdığı işçilerin aylık ücretlerini takip eden ayın 1’İ ile 10’u arasında ödemek zorunda olduğu, idarenin harcama kaleminde ödeneğinin bulunması halinde, yüklenicinin işçilere ücretini ödemesini beklemeden hakediş ödemelerinin yapılabileceği, işçi ücretlerinin mücbir sebepler dışında bir sonraki hakediş tarihine kadar ödenmediğinin tespiti halinde ise ödenmeyen ücretlerin firmanın hakedişinden kesilerek çalışanların hesabına aktarılacağının düzenlediği anlaşılmaktadır. 

Yapılan inceleme neticesinde başvuru konusu ihalenin 2024/392451 ihale kayıt numaralı Ankara Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne bağlı birimler için 2024 yılı 6 aylık mamul yemek ihalesi olduğu, sözleşme konusu hizmetin yüklenici tarafından belli bir süre boyunca devamlı olarak ifa edilmesi niteliğinde olduğu, bu durumda kesin ödeme mahiyetinde olmamak üzere yüklenicinin başvurusu üzerine geçici hakediş ödemelerinin yapılacağı ve sözleşme veya eklerinde aksine bir hüküm bulunmadıkça ayda bir defa düzenleneceğinin ifade edildiği, yukarıda aktarılan açıklamalar ışığında, Sözleşme Tasarısı’nda işçi ücretlerine dair İş Kanunu’nun ilgili maddesi göz önünde bulundurularak en geç ayda bir ödenmesine ilişkin olarak bir düzenleme yapıldığı, kaldı ki söz konusu Sözleşme Tasarısı düzenlemesinde de ayın 1’i (biri) ile 10’u (onu) arasında yüklenicilere ödeme serbestisi sunulduğu, ödenmeyen işçi ücretleri için cezai müeyyidelerin düzenlenmesinin Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 4’üncü maddesine ve Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin ilgili maddelerine aykırı olarak değerlendirilemeyeceği, zira söz konusu cezai müeyyidelerin işçinin ücretinin ödenmesiyle ilgili işçileri koruyucu nitelikte olduğu, ihale dokümanı incelendiğinde idare tarafından işçilerin ücretlerinin geç ödenmesi ile ilgili olarak Sözleşme Tasarısı’nda bir cezai müeyyide düzenlenmesinde idarenin takdir yetkisinin bulunduğu da göz önünde bulundurulduğunda başvuru sahibinin bu kapsamdaki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

 

(Kamu İhale Kurulunun 29.05.2024 tarih ve 2024/UH.I-722 nolu kararı)