İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından “Numune Alma Kabini Temin ve Montajı” alımı ihalesinin 21.05.2024 tarihinde elektronik eksiltme yapılmak suretiyle açık ihale usulü ile gerçekleştirildiği, bahse konu ihalede 9 adet ihale dokümanı indirildiği ve 4 isteklinin katıldığı,  25.06.2024 tarihinde onaylanan ihale komisyonu kararı ile ihalenin aşırı düşük teklif sorgulaması gerçekleştirilmeksizin sonuçlandırıldığı ve Koçtek Müh. Elektrik Arıtma Sis. İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı görülmüştür. 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 38’inci maddesinde ve Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 58’inci maddesinde, ihale komisyonunun verilen teklifleri değerlendirdikten sonra “diğer tekliflere veya yaklaşık maliyete” göre aşırı düşük teklifleri tespit edeceğinin belirtildiği görülmüştür. 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu çerçevesinde yapılacak olan mal alımı ihalelerinde idarece aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi durumunda idarelerin aşırı düşük teklifleri nasıl belirleyecekleri Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 58’inci maddesinde, e-ihale yöntemiyle gerçekleştirilmiş ihalelerde anılan Yönetmelik’in 58/A maddesinde ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 62/A maddesinde düzenlenmiştir. 

Yukarıda belirtilen Kanun, Yönetmelik ve Tebliğ maddelerinde mal alımı ihalelerine ilişkin aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde ihale komisyonunun verilen teklifleri değerlendirdikten sonra diğer tekliflere veya yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit etmesi gerektiği, öte yandan yapım işleri ile hizmet alımı ihalelerinde ilgili Yönetmelik hükümleri ile Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtilen yöntemler çerçevesinde sınır değer hesaplanarak teklifi aşırı düşük olanların tespit edilmesi gerektiği, ancak mal alımlarında sınır değer hesaplanma yöntemine ilişkin sınırlayıcı bir düzenleme bulunmadığı, dolayısıyla mal alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin tespitinin diğer tekliflere veya yaklaşık maliyete kıyaslanmak suretiyle idarece belirlenmesi gerektiği hükme bağlanmıştır. 

Yukarıda açıklanan mevzuat düzenlemelerinden idare tarafından aşırı düşük teklifler belirlendikten sonra bu teklifleri reddetmeden önce belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıların yazılı olarak isteneceği, aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesinin zorunlu olduğu, aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verileceği, isteklilerin aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini Tebliğ’in “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde belirtilen yöntemlerle açıklayabileceği, ihale komisyonunun; imalat sürecinin ekonomik olması, seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal temininde kullanacağı avantajlı koşullar, teklif edilen malların özgünlüğü gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendireceği ve bu değerlendirme sonucunda açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği anlaşılmıştır. 

İhale işlem dosyasının incelenmesi neticesinde, idarece yaklaşık maliyetin (Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanması” başlıklı 8’inci maddesinin 3’üncü bendinin “İdare, piyasada alım konusu malı üreten veya pazarlayan gerçek veya tüzel kişilerden de fiyat bildirimi veya proforma fatura isteyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.” hükmüne uygun olarak) 77.375.000,00 TL olarak hesaplandığı, başvuruya konu ihalede elektronik eksiltme yapıldığı, bu doğrultuda son teklif tutarlarının belirlendiği, ihale üzerinde bırakılan istekli Koçtek Müh. Elektrik Arıtma Sis. İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklif tutarının 35.000.000,00 TL, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenen başvuru sahibinin teklif tutarının 51.990.000,00 TL ve üçüncü sıradaki geçerli teklif sahibi Yurdakul Müh. ve Yapı Kimya San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklif tutarının ise 55.750.000,00 TL olduğu tespit edilmiştir. 

İdare tarafından yapılan değerlendirme sonucunda ihalede isteklilerce verilen tekliflerin aşırı düşük teklif olmadığına karar verildiği ve ihalenin aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmaksızın sonuçlandırıldığı, yukarıda yer alan mevzuat hükümleri gereğince ihaleye verilen tekliflerin, diğer tekliflerle veya yaklaşık maliyetle kıyaslanmak suretiyle, hangisinin veya hangilerinin aşırı düşük teklif olarak belirleneceği hususunda idarenin takdir yetkisinin bulunduğu, bu yetki çerçevesinde sunulan teklifin aşırı düşük teklif olarak belirlenmesinin idarenin sorumluluğunda olduğu, ihaleye sunulan teklif bedelleri ile yaklaşık maliyet göz önünde bulundurulduğunda idarenin anılan yetki çerçevesinde teklifleri aşırı düşük olarak değerlendirmeden ihaleyi sonuçlandırması işleminde mevzuata aykırılık bulunmadığı görülmüş olup, başvuru sahibinin anılan iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

 

(Kamu İhale Kurulunun 31.07.2024 tarih ve 2024/UM.II-950 nolu kararı)