I - KONU

… Müdürlüğü’nün 05/05/2021 tarih ve E.1191855 sayılı yazı ve eklerinde özetle; adı geçen idare tarafından 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre 28.07.2016 tarihinde ihale edilerek, 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’na göre 31.08.2020 tarihinde birim fiyat sözleşmeye bağlanan “… İnşaatı” işinde, teklif cetvelinde yer alan “TBY-28 :Yollarda Alt Temel ve Temel Hazırlanması ve Yerine konulması” iş kaleminin birim fiyatına piyasadan malzeme temin edilmesi ile kırılmasının birim fiyata dahil olup olmadığı hususunda yüklenici ile idaresi arasında oluşan anlaşmazlığın karara bağlanmasıdır.

II - İNCELEME VE DEĞERLENDİRME

Konu, gönderilen bilgi ve belgeler ile ilgili mevzuatı çerçevesinde Kurulumuzca inceleme ve değerlendirmeye tabi tutulmuş olup, anlaşmazlık konusuna ilişkin tarafların görüş ve değerlendirmeleri aşağıda belirtildiği şekildedir.

Yüklenicinin konuya ilişkin görüş ve talebi;

“TBY-28: Yollarda Alt Temel ve Temel Hazırlanması ve Yerine konulması” iş kaleminin birim fiyat analizlerinin girdiler kısmında belirtildiği üzere çakıllı malzeme ile alt temel ve temel malzemesi hazırlanması ve yerine konması işi olduğu, malzemenin BM-01 paftasında D Geçirimli Gereç Alanından temin edilemediğinden çakıl malzemesi yerine ocak taşı kullanılmasından ötürü malzeme niteliğinin değiştirilmesine rağmen bu durum dikkate alınarak yeni fiyat yapılmadığı, ancak Özel Teknik Şartnamenin “İnşaat Malzemeleri ve Malzeme Ocakları” başlıklı 17 nci maddesinde dolgu malzemesinin piyasadan temin edilmesiyle herhangi bir ilave bedel ödenmeyeceği belirtilse de, ocak yeri değiştiği için Karayolları Teknik Şartnamesine göre Yollarda Alt Temel ve Temel Hazırlanması iş kalemi için yeni fiyatın yapılması gerektiği yönündedir.

İdaresinin görüş ve değerlendirmesi;

“TBY-28: Yollarda Alt Temel ve Temel Hazırlanması ve Yerine konulması” iş kaleminin birim fiyat tarifi ve Özel Teknik Şartnamenin “İnşaat Malzemeleri ve Malzeme Ocakları” başlıklı 17 nci maddesi dikkate alındığında birim fiyatın malzemenin ocaktan veya piyasadan temin edilmesini ve birim fiyat tarifinin malzemenin kırılmasını kapsadığı, diğer taraftan yüklenicinin ihale aşamasında idareye herhangi bir başvurusunun bulunmadığı ve sözleşme ve ekindeki tüm şartları kabul ederek sözleşmeyi imzaladığı hususları dikkate alındığında, yeni birim fiyat yapılamayacağı belirtilmektedir.

Tarafların görüş, talep ve değerlendirmeleri bu şekilde açıklandıktan sonra konunun inceleme ve değerlendirmesine geçilmiştir.

''Hatay-Tahtaköprü Barajı Yükseltilmesi İnşaatı'' işinin ilk sözleşmesinin 16.03.2017 tarihinde imzalandığı ve 22.03.2017 tarihinde iş yeri teslimi yapılarak çalışmalara başlanıldığı, işin fiziki gerçekleşmesinin % 98 seviyesinde iken Kamu İhale Kurumunun düzeltici işlem tesis edilmesi kararıyla ilk yüklenici ile imzalanan sözleşmenin tasfiye edildiği ve düzeltici işlem gereği yeni yüklenici ile 31.08.2020 tarihinde sözleşmenin imzalandığı görülmektedir.

İşe ait sözleşmenin “Sözleşmenin türü ve bedeli” başlıklı 6 ncı maddesinde;

“6.1. Bu Sözleşme, birim fiyat sözleşme olup, ihale dokümanında yer alan kesin projeye/projelere ve bunlara ilişkin mahal listeleri ile birim fiyat tariflerine dayalı olarak, İdarece hazırlanmış birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için yüklenici tarafından teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan tutarların toplamı olan ..................................................... (rakam ve yazıyla) bedel üzerinden akdedilmiştir.

6.2. Yapılan işlerin bedellerinin ödenmesinde, birim fiyat teklif cetvelinde yüklenicinin teklif ettiği ve sözleşme bedelinin tespitinde kullanılan birim fiyatlar ile varsa sonradan tespit edilen yeni birim fiyatlar esas alınır.”

İhale dokümanları arasında yer alan Birim Fiyat Teklif Mektubu'nun 1 inci maddesinde;

“Yukarıda ihale kayıt numarası ve adı yer alan ihaleye ilişkin ihale dokümanını oluşturan tüm belgeler tarafımdan okunmuş, anlaşılmış ve kabul edilmiştir. …” beyan ve taahhüdü ile 4 üncü maddesinde; “Teklif cetvelinde yer alan her bir iş kaleminin miktarının ve mahiyetinin ihale dokümanında yer alan teknik şartnameye ve projelere uygun olduğunu kabul ediyoruz.”,

“Sözleşmenin ekleri” başlıklı 8 inci maddesinde;

8.1.” Sözleşme, ekindeki ihale dokümanı ve diğer belgelerle bir bütündür, İdareyi ve Yükleniciyi bağlar. Ancak, Sözleşme hükümleri ile ihale dokümanını oluşturan belgelerdeki hükümler arasında çelişki veya farklılık olması halinde, ihale dokümanında yer alan hükümler esas alınır.

8.2.İhale dokümanını oluşturan belgeler

8.2.1. İhale dokümanını oluşturan belgeler arasındaki öncelik sıralaması aşağıdaki gibidir.

1- Yapım İşleri Genel Şartnamesi

2- İdari Şartname,

3- Sözleşme Tasarısı,

4- Birim Fiyat Tarifleri ve cetveli,

5- Mahal Listesi,

6- Özel Teknik Şartname,

7- Genel Teknik Şartname,

8- Ön / Kesin Projeler,

9- Açıklamalar (varsa),

10- Diğer Ekler.”,

Hükümleri yer almaktadır.

Bu hükümlere göre;

İstekliler tekliflerini kesin proje/projelere ve bunlara ilişkin mahal listeleri ile birim fiyat tariflerine dayalı olarak birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemi için teklif ettiği birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden verdikleri, bunun yanı sıra, idare tarafından hazırlanarak ihale dokümanları arasına konulacak birim fiyat tariflerinin, herhangi bir tereddüde mahal vermeyecek ölçüde açık ve net bir şekilde düzenlenmesinin gerekli olduğu, bu itibarla, birim fiyatların kapsamının nelerden oluştuğunun eksiksiz bir şekilde fiyatın tarifinde belirtilmesi gerektiği,

İhale dokümanı ve diğer belgelerin bir bütün olduğu, İdareyi ve Yükleniciyi bağladığı, ihale dokümanlarını teşkil eden belgeler ile bunlar arasındaki öncelik sıralamasının belirtildiği, bu sıralamada Birim Fiyat Tarifleri ve cetvelinin, özel teknik şartnamelerden öncelikli olduğu, özel teknik şartnamelerin Birim Fiyat Tarifleri ve cetveline aykırılık teşkil edemeyeceği, sözleşmesi gereği Birim Fiyat Tarifleri ve cetveli ile özel teknik şartnameler arasında bir çelişki olması halinde, Birim Fiyat Tarifleri ve cetvelinin dikkate alınması gerektiği ve bu durumda Birim Fiyat Tarifleri ve cetveline göre işlem yapılması durumunun ortaya çıktığı, aynı kuralın sırasıyla diğer belgeler için de geçerli olduğu, bu kurala göre her bir belgenin altında sayılanların üstteki belgelere aykırılık taşımayacağı, taşıması halinde üstteki belgelerin hüküm icra edeceği,

Hususu açıktır.

İdaresi yazısı ekinde gönderilen bilgi ve belgeler incelendiğinde;

“Hatay-Tahtahöprü Barajı Yükseltilmesi İnşaatı Birim Fiyat Tarifleri”ndeki;

“Birim Fiyat Tarifleri Hakkında Genel Hükümler” başlıklı bölümde;

“…Bütün pozlarda; işin her türlü durum ve şart altında, Özel Teknik Şartnamesi, diğer Teknik Şartnameler ve Standartların ilgili kısımlarına göre eksiksiz olarak meydana getirilmesi için gerekli olan "Birim Fiyata Dahil Olmayan Masraflar" başlığı altında sayılanlar dışında kalan diğer bütün unsurlar birim fiyata dahildir.

…Birim Fiyat Tariflerinde yer alan pozların herhangi bir kısmındaki açıklamalar ile işbu Genel hükümler arasında bir çelişki olması durumunda, Genel Hükümler geçerli olacaktır.

…”,

“TBY-28 :Yollarda Alt Temel ve Temel Hazırlanması ve Yerine konulması” iş kaleminin birim fiyat tarifi;

“Projelere, teknik şartnamelere ve İdarenin talimatına uygun olarak yollarda alt temel ve temel hazırlanması ve yerine konulması. (TL/m3)

Birim fiyata dahil olan masraflar:

Projelere, Teknik şartnamelere ve İdarenin talimatına uygun olarak malzemenin ocaktan çıkarılması, gerekirse kırılması, elenmesi, karıştırılması, taşıtlara yükletilmesi, nakliyesi ve işyerinde boşaltılıp İdarenin istediği tarzda figüre edilmesi suretiyle alt temel ve temel malzemenin hazırlanması ve greyder veya benzeri makinelerle veyahut elle yayılıp her yerde ve her türlü şartlar altında tabakalar halinde serilmesi, sulanması, sıkıştırılması, için, aşağıda "Birim fiyata dahil olmayan masraflar" başlığı altında sayılanlar dışında kalan bütün bu iş kalemleri için gereken her türlü işçilik, malzeme, donanım, ekipman, iş makineleri, enerji, su vs. gibi giderler ve şantiye mobilizasyonu, iş zorlukları, randıman düşüklükleri, yüklenici karı ve genel giderler.

Birim fiyata dahil olmayan masraflar: Yok

Ölçü: Projesinde gösterilen ebatlar üzerinden hesaplanan metreküp cinsinden hacmidir.

Ödeme: Birim fiyat teklif cetvelindeki ilgili teklif birim fiyat ile ödeme yapılır.

Not: 1- Kret üzerinde projesine göre yapılacak olan alt temel ve temel hazırlanması ve yerine konulması imalatları da bu pozdan ödenecektir.

2- Projesine göre üst yapının stabilize olması halinde, stabilize imalatı bu pozdan ödenecektir.”,

İşe ait Özel Teknik Şartnamenin “C- İnşaat Malzemeleri ve Malzeme Ocakları” başlıklı 17 nci maddesinde;

“…

Yüklenici; gövde dolgusu ve diğer ünite imalatlarının yapımında kullanılacak her türlü dolgu malzemesini, İdarece gösterilen ve ruhsat ve izin işlemleri prosedürü Yüklenici tarafından yürütülen ocaklardan herhangi bir sebeple temin edemediği taktirde; proje ve teknik şartnamelerinde istenen standart ve teknik özelliklerde olması ve İdarenin iznini ve onayını önceden almak kaydıyla piyasadan temin edebilecektir. Bu şekilde dışarıdan temin edebilecek malzemelerin; malzeme bedeli, yıkanması, elenmesi, nakliyesi ve yükleme boşaltması gibi giderleri için ayrıca ilave bir bedel ödenmeyecektir. Yüklenicinin vereceği teklif fiyat tüm bu esasları kapsayacaktır. …”

Hükümlerin ve hususların yer aldığı,

Bu hüküm ve hususlardan, birim fiyat bedeline hangi girdilerin ve unsurların dahil olduğuna ilişkin idaresince hazırlanan ve ihale dosyasına konulan, İşe ait Özel Teknik Şartnamenin “C- İnşaat Malzemeleri ve Malzeme Ocakları” başlıklı 17 nci maddesinin mevcut olduğu, bu şartnamenin ise, işe ait Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşmenin ekleri” başlıklı 8 inci maddesinin 6 ncı sırasında yer aldığı, Özel Teknik Şartname’nin 17 nci maddesi hükmü incelendiğinde; birim fiyatlara esas tariflerin kapsamının genişletilerek, bu birim fiyatlara tariflerde belirtilenlerin dışında ayrıca nelerin dahil olduğuna ilişkin düzenlemeler yapılmış olduğu,

Görülmektedir.

Tüm bu hükümler ve hususlar birlikte dikkate alındığında, yüklenici teklifini sözleşmenin 6 ncı maddesine göre projelere ve bunlara ilişkin mahal listeleri ile birim fiyat tariflerine dayalı olarak verdiği, “TBY-28: Yollarda Alt Temel ve Temel Hazırlanması ve Yerine konulması” iş kaleminin birim fiyat tarifinde malzemenin cinsi ve vasfının belirtilmediği, bununla birlikte özel teknik şartname ile birim fiyat tariflerinin genişletildiği, ihale dokümanlarının bir bütün olduğu ve tarafları bağladığı, yüklenicinin ihale dokümanını oluşturan tüm belgeleri okuyarak, anlayarak ve kabul ederek teklifini verdiği hususları birlikte dikkate alındığında “TBY-28: Yollarda Alt Temel ve Temel Hazırlanması ve Yerine konulması” iş kalemi için yeni birim fiyatı tespiti yapılamayacağı değerlendirilmektedir.

III - KARAR

Konu, yukarıda belirtildiği üzere incelenmiş ve değerlendirilmiş olup, buna göre “… İnşaatı”  işinde;

TBY-28: Yollarda Alt Temel ve Temel Hazırlanması ve Yerine konulması” iş kalemi için yeni birim fiyatı tespiti yapılamayacağına,

05/01/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun EK 1 ve EK 2 nci maddelerine istinaden, 10/06/2021 tarihinde yapılan toplantıda katılanların oy birliği ile karar verilmiştir.

(Yüksek Fen Kurulunun 10.06.2021 tarih ve 2021/35 sayılı kararı)