İhale dokümanı kapsamında yapılan incelemede; ihalenin konusunun Zeytinburnu ilçesinde yer alan park ve kamusal alanlarda inşaat, mekanik, elektrik ve çevre düzenleme (peyzaj düzenlemeleri, ahşap kent mobilyaları, betonarme sert zemin, kaplama yapımı vb.) işlerinin yapılması olduğu, 

Söz konusu işin, 75 iş kalemi nakliye ve işçilik dâhil bitki temini ve dikimi olmak üzere, 263 iş kaleminden oluştuğu anlaşılmıştır. 

Ayrıca yukarıda yer verilen Özel Teknik Şartname düzenlemelerinden, bahse konu iş kalemlerinin içerisinde yer alan 184 sıra, ZB.102 poz numaralı “Fesleğen Temini ve Paketlenmesi ve işçiliği” olarak tanımlanan iş kalemi kapsamında alınacak fesleğenlerin; “Fesleğen kokulu bahar hoş geldin” programı kapsamında dağıtılacağı, yani ihale konusu iş kapsamındaki peyzaj düzenlemesinde kullanılmayacağı anlaşılmaktadır. 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesinde yer verilen hükümlerden idarelerin, bu Kanuna göre yapacakları ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu, 

Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işlerinin bir arada ihale edilemeyeceği anlaşılmaktadır. 

İhalenin mal alımı, hizmet alımı veya yapım işleri ihaleleri mevzuatından hangisine göre gerçekleştirileceğinin, anılan Kanun’un 4’üncü maddesinde bulunan “mal”, “hizmet” ve “yapım” tanımları dikkate alınarak tespit edilmesi gerekmektedir. 

Söz konusu Kanun maddesinde, yapım işi “bina, karayolu, demiryolu, otoyol, havalimanı, rıhtım, liman, tersane, köprü, tünel, metro, viyadük, spor tesisi, alt yapı, boru iletim hattı, haberleşme ve enerji nakil hattı, baraj, enerji santrali, rafineri tesisi, sulama tesisi, toprak ıslahı, taşkın koruma ve dekapaj gibi her türlü inşaat işleri ve bu işlerle ilgili tesisat, imalat, ihzarat, nakliye, tamamlama, büyük onarım, restorasyon, çevre düzenlemesi, sondaj, yıkma, güçlendirme ve montaj işleri ile benzeri yapım işleri” olarak tanımlanmıştır. 

Anılan Kanun’un 62’nci maddesinin birinci fırkasının (e) bendinde, bu Kanun’da sayılan idarelerce personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı veya niteliği itibarıyla bu sonucu doğuracak şekilde alım yapılamayacağı hüküm altına alınmış; personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı, ihale konuşu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dâhil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden işlere ilişkin hizmet alımları olarak tarif edilmiştir. 

Ayrıca anılan Kanun hükümleri doğrultusunda Kurumun, hizmet alımının personel çalıştırılmasına dayalı olup olmadığı ya da niteliği itibarıyla bu sonucu doğurup doğurmadığı hususunda bahse konu maddede sayılan kriterleri ayrı ayrı ya da birlikte dikkate almak suretiyle usul ve esaslar belirleme yetkisi bulunmaktadır. 

 Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.1.1’inci maddesinde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımının; “ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden hizmet alımları”nı ifade ettiği belirtilmiş; 

78.1.3’üncü maddesinde, mahalli idare veya şirketlerinin bütçelerinden yapılan ve niteliği gereği süreklilik arz eden park bahçe bakım ve onarım işi, bu işlerin karakteristik edimlerini içeren veya alt hizmetleri niteliğinde olan refüj ve yeşil alanların bakım ve onarımı, ot temizliği, çim biçimi, toprak işleme, arazi hazırlığı, fidan üretimi, dikimi ve bakımı ile ağaç budama, sulama ve bakımı vb. işler ile Kurum tarafından belirlenecek diğer işlerin, 78.1.1’inci maddede yer alan diğer koşullara bakılmaksızın personel çalıştırılmasına dayalı hizmet olarak kabul edileceği açıklanmıştır. 

Yukarıda aktarılan Kanun maddesinde, inşaat işleri ile ilgili çevre düzenlemelerinin de yapım işi olarak nitelendirileceği ifade edilmekle birlikte; yapılan incelemede, ihale konusu işe ilişkin 74 iş kaleminin Zeytinburnu ilçesinde hâlihazırda mevcut olan park ve alanlarda peyzaj düzenlemesine (bitki temini ve dikimi) ilişkin olduğu, diğer bir ifadeyle inşaat işine ilişkin çevre düzenlemesi mahiyetinde olmadığı ve söz konusu işin süresinin Sözleşme Tasarısı’nda 510 gün olarak düzenlendiği yani süreklilik arz ettiği anlaşıldığından, Kamu İhale Genel Tebliği’nde yer alan “niteliği gereği süreklilik arz eden park bahçe bakım ve onarım işleri, refüj ve yeşil alanların bakım ve onarımı, ot temizliği, çim biçimi, toprak işleme, arazi hazırlığı, fidan üretimi, dikimi ve bakımı ile ağaç budama, sulama ve bakımının personel çalıştırılmasına dayalı hizmet olarak kabul edileceği” şeklindeki açıklamalar doğrultusunda söz konusu iş kalemlerinin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı niteliğinde olduğu sonucuna varılmış olup başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmüştür.

 

(Kamu İhale Kurulunun 31.07.2024 tarih ve 2024/UY.I-962 nolu kararı)