2022/1289580 İhale Kayıt Numaralı “2 Kısım 24 Aylık Malzemeli Yemek Hizmet Alımı” İhalesi

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, İdari Şartname’nin 46’ncı maddesinde belirtilen fiyat farkı katsayılarında sadece b3 katsayısına yer verilerek diğer kalemlerin boş bırakılmasının mevzuata aykırı olduğu, işçilik ve demirbaş giderleri bulunduğu, taşıma işi olduğu, a1, a2, b1 ve c katsayılarının boş bırakılmasının işin süresi (24 ay) göz önüne alındığında sözleşmenin yürütülmesi aşamasında engel teşkil edeceği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’na Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın “Fiyat farkı hesabı” başlıklı 5’inci maddesinde “(1) Fiyat farkı aşağıdaki formüllere göre hesaplanır:

d) a1: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden ve 6 ncı maddeye göre fiyat farkı hesaplanan sabit bir katsayıyı,e) a2: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,f) b1: Akaryakıtın ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,g) b2: Diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

ğ) b3: Malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı

h) c:  Makine  ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

(3) Ağırlık oranlarına ilişkin sabit katsayıların, işin niteliğine ve işte kullanılan girdilere uygun biçimde toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde belirlenerek ihale dokümanında gösterilmesi ve her sabit katsayı için dördüncü fıkraya göre hesaplamaya esas endeksin belirlenmesi zorunludur. Katsayıların belirlenmesinde öncelikle a2, b1, b2, b3 ve c katsayıları belirlendikten sonra bunların toplamı birden çıkarılarak bulunan sayı a1 katsayısı olarak alınır.

(5) Yukarıdaki endekslerden Go ve Gn için idarece; Endeks Tablosundan alt sektörler itibarıyla malzeme ve diğer hizmetlerin niteliği ve gereklerine uygun olan endeksin tespit edilerek ihale dokümanında belirtilmesi zorunludur. İdarelerin bu tespiti yapamamaları durumunda ise Go ve Gn endeksleri için Endeks Tablosunun “Genel” sütunundaki sayılar esas alınır. Ancak malzemeli yemek hizmeti alımlarında Endeks Tablosunun 10 numaralı “Gıda Ürünleri” sütunundaki sayı veya bu endeksin alt endekslerinde belirtilen sayılardan uygun olan birinin veya birkaçının ihale dokümanında belirtilmesi gerekir.

“Uygulama esasları” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Bu Esaslara tabi hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı uygulanabilmesi için, söz konusu işlerin ihalelerine ilişkin idari şartname ve sözleşmelerde, bu Esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağının belirtilmiş olması gerekir. Ancak, sözleşme süresi 365 takvim gününü aşan bu hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesi zorunludur. Sözleşmelerde yer alan fiyat farkına ilişkin usul ve esaslarda sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz.

(3) İhale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesi zorunludur.” hükmü,

İdari Şartname’nin;

“25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

  1. Şekli ve içeriği teknik şartnamede belirtilen ve yüklenicin sorumluluğunda olan yükümlülükler teklif fiyatına dahildir.
  2. Çalıştırılacak olan işçiler, asgari ücret üzerinden ücretlendirilecektir. (Teknik Şartnamede sayıları belirtilen çalıştırılacak İşletme Müdürü, Diyetisyen-Gıda Mühendisi-Gıda Teknikeri Asgari Ücretin %100 fazlası, Aşçıbaşına Asgari ücretin %60 fazlası, Aşçı personele Asgari Ücretin %50 fazlası, çalıştırılacak Aşçı Yardımcılarına Asgari Ücretin %25 fazlası ve diğer personellere Brüt Asgari Ücret ödenecektir.)    
  3. T.C. Sağlık Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığının 05.06.2008 tarih ve 2008/42 sayılı Genelgesi gereği Hastaneler hizmet alımı kapsamında çalıştırdığı personelin yemek ihtiyaçlarını hastanede çıkan yemekten karşılayacaktır.

4.Giyim: İşçilerin teknik şartnamede belirtilen giysileri ayni olarak yüklenici tarafından karşılanacaktır.

5.Yol Ücreti: 26 gün üzerinden ücret ödenecektir. Günlük kişi başı gidiş-dönüş 5,00 TL üzerinden, nakdi olarak yüklenici tarafından ödenecek olup, bordroda gösterilecektir. Bu giderler teklif fiyatına dahildir.

6.Ayrıca 2023-2024-2025 yıllarında hizmetin kesintisiz sürdürülebilmesi için Ulusal Bayram ve Resmi tatil günlerinde çalışacak tüm personellere yüklenici tarafından 4857 Sayılı iş Kanunun 47. Maddesi gereğince ücret ödenecektir. Yüklenici tarafından personellere fazla çalışma yaptırılması halinde 4857 Sayılı iş Kanunun 41. Maddesi uyarınca doğacak fazla çalışma ve fazla süreli çalışma ücretlerinin ödenmesi yüklenicinin sorumluluğundadır.

7.İş ve iş yerinin korunması için yangın, su basması, deprem, hırsızlık gibi durumlara karşı yapılacak sigorta bedeli teklif fiyata dahildir.Hastanede mutfaktan kaynaklı meydana gelebilecek yangın olaylarına karşı teminat limiti 150.000,00TL olan yangın sigortası ile zehirlenme ve kaza olaylarına karşı teminat limiti bedeni zararlarda şahıs başına 100.000,00TL olan üçüncü şahıs mali mesuliyet sigortası giderleri teklif fiyata dahildir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

“Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.

46.1.1.Tüm Kısımlar için:

Fiyat farkı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:

F = An x B x ( Pn-1)

Pn=a1+a2 İn/İo+b1 AYn/AYo+b2 Yn/Yo+b3 Gn/Go+c Mn/Mo

Formülde yer alan;

F: Fiyat farkını (TL),

B: 0,90 sabit katsayısını,

An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde uygulama ayında gerçekleşen iş kalemlerinin sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL), götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle sözleşme bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL),

Pn: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında kullanılan temel endeksler ve güncel endeksler ile a1, a2, b1, b2, b3 ve c değerlerinin ağırlık oranlarını temsil eden katsayıların yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı katsayısını,

ifade eder.

Endeks tablosu: Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan yurt içi üretici fiyat endeksi, 2003=100, CPA 2008 kısım, bölüm ve gruplarına göre tarihsel seri tablosudur.

Formüldeki sabit katsayılar ile temel endeksler(o) ve güncel endeksler(n):

Fiyat Farkı Açıklamaları” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “İşin Yürütülmesi İçin Gerekli Personel ve Araçlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “4.1.Hizmetin yürütülmesi için gerekli işçi nitelikleri ve sayısı ile hastanelere göre dağılımı aşağıda verilmiştir.

a) Firma çalıştıracak toplam işçilerin içerisinde en az bir gıda mühendisi/gıda teknikeri bulundurmak zorundadır.

b) İşçilerin dağılımı: Toplam işçi sayısı : 66 KİŞİ

…” düzenlemesi yer almaktadır.

Teknik Şartname’nin “Personele Yapılacak Ödemeler” başlıklı 5.25’inci maddesi aşağıda yer aldığı şekildedir.

“Bu hizmet için toplamda 66 personel çalışacak olup personel maaşları aşağıda belirtildiği gibi olacaktır.

İhale dokümanında ihale konusu işin 2 kısımda (Hakkari Devlet Hastanesi ve Çukurca/Işıklı Sahra Hastanesi(ek binası), Yüksekova Devlet Hastanesi, Şemdinli Devlet Hastanesi, Çukurca Devlet Hastanesi, Derecik Devlet Hastanesi ve Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi) 24 aylık her türlü malzeme dâhil hastane mutfağında pişirilmesi, hastanede dağıtımı ve dağıtım sonrası hizmetleri (bulaşık yıkama, yemekhanenin temizliği vb.) işi ve yemek çöplerinin toplanması dahil yemek hizmeti alımı olduğu ve söz konusu işte 66 personel çalıştırılacağı, İdari Şartname’nin yukarıda yer verilen fiyat farkına ilişkin düzenlemesine göre b3 (malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranı) katsayının 1 olarak belirlendiği ve diğer katsayılara değer verilmediği ve diğer katsayıların (0) olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

Hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı hesaplamasının 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın 5’inci maddesinde yer alan formüller kullanılarak hesaplanması gerekmekte olup, söz konusu formüllerde yer alan a1 katsayısı, haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranını, a2 katsayısı, haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranını, b1 katsayısı, akaryakıtın ağırlık oranını, b2 katsayısı, diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranını, b3 katsayısı, malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını ve c katsayısı ise makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranını temsil etmektedir.

Anılan Esaslar’ın “Fiyat farkı hesabı” başlıklı 5’inci maddesinin üçüncü fıkrasında ağırlık oranlarına ilişkin sabit katsayıların, işin niteliğine ve işte kullanılan girdilere uygun biçimde toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde belirlenerek ihale dokümanında gösterilmesinin ve her sabit katsayı için dördüncü fıkraya göre hesaplamaya esas endeksin belirlenmesinin zorunlu olduğu, katsayıların belirlenmesinde öncelikle a2, b1, b2, b3 ve c katsayıları belirlendikten sonra bunların toplamı birden çıkarılarak bulunan sayının a1 katsayısı olarak alınacağı, “Uygulama esasları” başlıklı 7’inci maddesinin birinci fıkrasında, bu Esaslara tabi hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı uygulanabilmesi için, söz konusu işlerin ihalelerine ilişkin idari şartname ve sözleşmelerde, bu Esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağının belirtilmiş olması gerektiği, sözleşme süresi 365 takvim gününü aşan bu hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesinin zorunlu olduğu, üçüncü fıkrasında ise ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesinin zorunlu olduğu hüküm altına alınmıştır.

Yukarıda aktarılan açıklamalar göz önüne alındığında, ihale dokümanından anlaşıldığı üzere söz konusu iş kapsamında 66 personel çalıştırılacağının öngörüldüğü, söz konusu personellerin tam zamanlı olarak çalışacağına dair herhangi bir düzenleme bulunmadığı dikkate alındığında, ihale konusu işte çalıştırılacak işçilikler ile ilgili olarak a2 katsayısının idare tarafından belirlenmesi gerektiği, sonuç olarak sadece b3 katsayısına yer verilerek a2 katsayısına hiç yer verilmemesinin, söz konusu işin 66 personel çalıştırılan malzemeli yemek hizmeti alımı olduğu göz önüne alındığında işin niteliğine ve işte kullanılan girdilere uygun biçimde belirlenmemesine neden olduğu, söz konusu hususun mevzuata uygun olmadığı başvuru sahibinin a2 katsayısı belirlenmemesine yönelik iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

(Kamu İhale Kurulunun 22.02.2023 tarih ve 2023/UH.I-389 sayılı kararı)