2022/536262 İhale Kayıt Numaralı “Sonuç Karşılığı Genetik Laboratuvarı Hizmet Alımı” İhalesi

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhale konusu hizmet alımında 1 (bir) personelin çalıştırılmasının öngörüldüğü, yaklaşık maliyet hesaplamasında ihale tarihinde güncel olan asgari ücretin baz alınması gerektiği, ihale komisyonu tarafından ihale ilan tarihinden önce tespit edilen yaklaşık maliyetin geçerliliğini kaybettiği ve sonrasında herhangi bir güncelleme yapılmadığı, ihale üzerinde bırakılan isteklinin ve firmalarının teklifinin ihale tarihinde geçerli olan asgari ücreti karşılamadığı, bu durumun Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.6’ncı maddesine aykırı olduğu ve her iki teklifin de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, şikayet başvurusu üzerine idarece verilen cevapta personel ücreti için fiyat farkı verileceğinin belirtildiği ancak İdari Şartname’nin 46’ncı maddesinde işçilik maliyetine ilişkin fiyat farkı verileceğine ilişkin bir düzenlemenin yer almadığı, söz konusu İdari Şartname maddesinde fiyat farkı kararnamesinin 5’inci maddesinde belirtilen durumlara atıf yapılmış olduğu, personel ücretlerine ilişkin hususları açıklayan 6’ncı maddeye herhangi bir atıf yapılmamış olduğu, ihaleye katılan her iki firmanın teklifinin de ihale tarihinde geçerli olan asgari ücretin altında kalmış olması nedeniyle ihalenin iptal edilmesi gerektiği,

…

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9’uncu maddesinde “ (1) Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde;

…

(4) Yaklaşık maliyetin, hesaplandığı tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda, işi oluşturan unsurlara ilişkin maliyetler idarelerce, endeks üzerinden güncellenir.

(5) Asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığının belirlenmesi durumunda, gerekçesi belirtilmek suretiyle ihale komisyonu tarafından, bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyet güncellenir.’’ hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “78.1. Bu Tebliğde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları için öngörülen düzenlemeler, 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi gereğince ihale edilebilecek personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerine uygulanır. 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 23 ve 24 üncü maddeleri gereğince kadroya geçiş uygulamasına tabi olan hizmet alımları ile bu hizmetlerin karakteristik edimlerini içeren veya alt hizmetleri niteliğinde olan hizmetler, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet olarak değerlendirilecektir.

78.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden hizmet alımlarını ifade eder.

…

78.1.4. Niteliği gereği süreklilik arz etme koşulu dışında diğer koşulları taşıyan ve ihale edilmesi mümkün olan hizmet alımları ile 78.1.1 maddede belirtilen koşulları taşıyan hastane bilgi yönetim sistemi hizmetleri ve çağrı merkezi hizmetlerinde, teklifler ile aşırı düşük tekliflerin hazırlanması ve değerlendirilmesinde bu Tebliğin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri için öngördüğü düzenlemeler (asgari işçilik maliyeti ile sözleşme giderleri ve genel giderlerin hesabı, sınır değer tespiti, işçilik hesaplama modülünün kullanım zorunluluğu vb.) aynen uygulanır.

…

78.6. Tekliflerin hazırlanmasında ve asgari işçilik maliyetinin hesaplanmasında, ihale tarihinde yürürlükte bulunan asgari ücret dikkate alınacaktır.

…

78.7. İdarelerce yaptırılacak işin niteliği dikkate alınarak, çalıştırılacak personel için brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası ücret belirlenebilecek; ancak “brüt asgari ücretin işverene maliyetinin (%) fazlası” şeklinde bir belirleme yapılmayacaktır. Tekliflerin eşit şartlarda değerlendirilmesi amacıyla, istekliler tarafından yaşlılık aylığı veya emekli aylığı bağlanmış olan personel çalıştırılacağı belirtilmiş olsa dahi işveren paylarının hesabında bu hususlar dikkate alınmaz.

…

78.29. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, sözleşme gideri ve genel giderler dahil toplam asgari işçilik maliyetinin altında işçilik bedeli sunan isteklilerin teklifleri, ihale dokümanına aykırı teklif sunulduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılır.

78.30. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde isteklilerin teklif bedelleri varsa yüklenici karı ile aşağıdaki bileşenlerden oluşur:

a) Asgari İşçilik Maliyeti: İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil), nakdi yemek ve yol bedeli gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ve işveren sigorta primlerinin toplam tutarı asgari işçilik maliyetini oluşturur.

b) İşçilikle Bağlantılı Ayni Giderler: İdari şartnamede işçi sayısıyla bağlantı olarak teklife dahil edilmesi öngörülen ayni giderler teklif bileşeni kabul edilir.

c) Hizmetin Yürütülmesine Yardımcı Unsurlar: İhale konusu hizmet işinin yürütülmesinde yardımcı nitelikte olan ve idari şartnamede belirtilen unsurlar teklif bileşeni kabul edilir.

ç) Sözleşme Giderleri ve Genel Giderler: İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, ihale konusu işte kullanılacak giyim gideri, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanı ücreti ile çalışanlara verilecek eğitim gideri, silahlı atış eğitim gideri, özel güvenlik mali sorumluluk sigortası gideri, yaka kartı, önemli bir bileşen olarak değerlendirilmeyen ilaçlama gideri, toplu ulaşım kartı bedeli ve bu nitelikteki genel giderleri karşılamak üzere, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik birim fiyatı üzerinden; işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri için ise çalıştırılacak her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden, % 4 oranında hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler teklif bileşeni olarak kabul edilir. …” açıklaması,

…

79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.

…

79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır. …” açıklaması,

Bahse konu Tebliğ’in “Hizmet alımlarında fiyat farkı” başlıklı 81’inci maddesinde “81.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında işçilik maliyetlerine ilişkin fiyat farkı hesaplanacağının ihale dokümanında belirtilmesi gerekmektedir.” açıklaması,

Tebliğ’in  “İşçilik maliyetleri ile ilgili fiyat farkı hesabı” başlıklı 83’üncü maddesinde “83.1. 31/8/2013 tarihli ve 28751 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar kapsamında işçilik maliyetlerine ilişkin geçen brüt maliyet, ihale dokümanında yer alan düzenlemeler çerçevesinde hesaplanan asgari ücret veya idari şartnamede asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil) ve ilgili sosyal güvenlik mevzuatı gereği işveren tarafından karşılanması gereken primler toplamından oluşmaktadır.

83.2. Anılan Esasların 6 ncı maddesinin ikinci fıkrası gereğince brüt asgari ücretin belli bir yüzde fazlası oranında ücret alan personel için fiyat farkı, temel asgari ücretin yüzde fazlası ile güncel asgari ücretin yüzde fazlası arasındaki farkın işverene maliyeti kadar hesaplanır. Örneğin ihale tarihindeki temel asgari ücretin 100 TL olması durumunda yüzde 30 fazla ücret alan işçi için yüzde 5’lik asgari ücret artışına göre ödenecek fiyat farkı;

Temel asgari ücret döneminde brüt maliyet= 130 TL (temel asgari ücretin yüzde 30 fazlası) +30 TL (ilgili sosyal güvenlik mevzuatı gereği işveren tarafından karşılanması gereken primler toplamının varsayımsal tutarı)= 160 TL

Güncel asgari ücret döneminde brüt maliyet= 136,5 TL (güncel asgari ücretin yüzde 30 fazlası) +31,5 TL (ilgili sosyal güvenlik mevzuatı gereği işveren tarafından karşılanması gereken primler toplamının varsayımsal tutarı)= 168 TL

Fiyat Farkı= 168 TL-160 TL=8 TL olarak hesaplanır.

83.3. Anılan Esasların 5 inci maddesinin uygulandığı işlerde, a1 olarak belirlenen işçiliğin fiyat farkı 6 ncı maddeye göre hesaplanacak, 5 inci maddeye göre hesaplanan fiyat farkı formülünde a1’e yer verilmekle birlikte formül gereği a1 için herhangi bir artış katsayısı uygulanmayacağından fiyat farkı hesabına herhangi bir etkisi olmayacak ve 5 ve 6 ncı maddeler gereği ayrı ayrı hesaplanacak tutarların toplamı, ödenecek veya kesilecek toplam fiyat farkını oluşturacaktır. İdari şartnamede hem a1 hem de a2 için katsayı belirlenmişse bu durumda toplam fiyat farkı 5 ve 6 ncı maddeye göre hesaplanan fiyat farklarının toplamından oluşacaktır.” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

...

36 Ay Süre İle 30.028.754,66 Puan Sonuç Karşılığı Genetik Laboratuvarı Hizmet Alımı” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dahildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta, her türlü vergi, resim ve harç giderleri, isteklilerce teklif edilecek fiyata dahil olup, Yükleniciye ait olacaktır.

1- Hizmet kapsamında çalışacak olan 1 (Bir) adet Laboratuar Personeli için Brüt asgari ücretin % 50 fazlası üzerinden hesaplanacak ücret ödenecek olup, işçinin ücret bordrosunda gösterilecektir.

…

Çalışan personel için ayda 22 gün üzerinden 1 günlük yol parası brüt (gidiş-dönüş) 13,00 TL nakdi olarak ödenecek ve ücret bordrosunda gösterilecektir…” düzenlemesi,

…

İhale dokümanının yukarıda yer verilen düzenlemelerinden, şikâyete konu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı olmayan “Sonuç Karşılığı Genetik Laboratuvarı Hizmet Alımı” olduğu, İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinden ihale konusu iş kapsamında 36 ay süreyle tam zamanlı olarak 1 (bir) personel çalıştırılacağı, çalıştırılacak personele asgari ücretin yüzde 50 fazlasının ödeneceği, söz konusu personel için aylık 22 gün üzerinden günlük brüt 13 TL yol bedeli verilmesinin öngörüldüğü,  ayrıca ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderlerinin teklif fiyata dâhil edildiği anlaşılmaktadır.

…

İdare tarafından işçilik kalemine ilişkin yaklaşık maliyetin işçilik hesaplama modülü kullanılarak hesaplandığı, bahse konu modülde 01.01.2022-30.06.2022 tarihleri arasında geçerli olan asgari ücretin esas alındığı, hesaplanan 357.372,360 TL’lik tutara %4 oranındaki sözleşme ve genel giderlerin dahil olduğu tespit edilmiştir.

Tarafımızca işçilik hesaplama modülü kullanılarak ve ihale tarihinde (04.07.2022) geçerli olan asgari ücret (01.07.2022-31.12.2022 tarihleri arasında geçerli olan asgari ücret) esas alınarak yapılan hesaplama sonucunda %4 oranındaki sözleşme ve genel giderler hariç asgari işçilik maliyetinin 440.669,52 TL olduğu anlaşılmıştır.

Başvuruya konu ihalede, isteklilerce ihale konusu iş kapsamında 36 ay süreyle tam zamanlı olarak çalıştırılacak 1 (bir) personele ilişkin tekliflerin İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde yer alan düzenlemeler esas alınarak hazırlanması gerektiği, ihale dokümanında personele ödenecek ücret bakımından bir alt sınır belirlemesi yapıldığı anlaşılmıştır.

Bu kapsamda yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan istekli olan Gentan Özel Sağlık Hizmetleri Anonim Şirketi tarafından sunulan birim fiyat teklif cetveli incelendiğinde (teklif verme tarihi: 01.07.2022), “Laboratuvar Destek Personeli-Yol Parası Dahil (Brüt asgari ücretin %50 fazlası)” iş kalemi için teklif edilen tutarın 355.354,20 TL olduğu, başvuru sahibi Detagen Genetik Tanı Araş. ve Uyg. Merkezi A.Ş. tarafından sunulan birim fiyat teklif cetveli incelendiğinde (teklif verme tarihi: 03.07.2022), “Laboratuvar Destek Personeli-Yol Parası Dahil (Brüt asgari ücretin %50 fazlası)” iş kalemi için teklif edilen tutarın 357.372,36 TL olduğu, her iki istekli tarafından ihale konusu işte çalıştırılacak personele ilişkin teklif edilen tutarın ihale tarihinde (04.07.2022) geçerli olan asgari ücret esas alınarak hesaplanması gereken sözleşme ve genel giderler hariç asgari işçilik maliyetini karşılamadığı tespit edilmiştir.

Bu çerçevede ihale üzerinde bırakılan Gentan Özel Sağlık Hizmetleri Anonim Şirketi ve başvuru sahibi Detagen Genetik Tanı Araş. ve Uyg. Merkezi A.Ş. tarafından sunulan birim fiyat teklif cetvelinde işçilik maliyetine ilişkin teklif edilen fiyatların ihale dokümanı uyarınca hesaplanması gereken tutarın altında olduğu, anılan isteklilere ait tekliflerin ihale dokümanına uygun olarak verilmediği anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

…

(Kamu İhale Kurulunun 14.09.2022 tarih ve 2022/UH.II-1104 sayılı kararı)