I - KONU

Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğü’nün (Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı) 01/12/2021 tarihli ve E-150817 sayılı yazısı ve eklerinden özetle; adı geçen idare tarafından 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre 09/10/2020 tarihinde ihale edilerek, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’na göre 06/11/2020 tarihinde anahtar teslimi götürü bedel sözleşmeye bağlanan “Buca Eğitim Fakültesi Kız Öğrenci Yurdu Binaları Güçlendirme Yapılması İşi”nde; revize iş programı yapılması ile ilgili olarak yüklenici ile idaresi arasında oluşan anlaşmazlığın karara bağlanmasıdır.

II - İNCELEME VE DEĞERLENDİRME

Konu, gönderilen bilgi ve belgeler ile ilgili mevzuatları çerçevesinde Kurulumuzca inceleme ve değerlendirmeye tabi tutulmuş olup, anlaşmazlık konularına ilişkin tarafların görüş, talep ve değerlendirmeleri aşağıda belirtildiği şekildedir.

Yüklenicinin görüş ve talebi;

Yüklenicinin 19/11/2021 tarihli dilekçesinde; idaresinin 05/02/2021 tarihli ve E-13232 sayılı yazısı ile temel projelerinin revize edilmesi sebebiyle, revizenin dayanağını oluşturan tespitin yapıldığı 10/12/2020 tarihi ile revize projelerin onay tarihi olan 25/01/2021 tarihi arasındaki sürenin (45 gün) süre uzatımı olarak verildiği, idareye sunulan revize iş programının idaresince düzeltilerek onaylandığı, işin kısmen durdurulduğu (proje değişikliğine bağlı imalâtlar, temel ve temele bağlı olan temel üstü imalâtlar bakımından) süre uzatımı verilen 10/12/2020 tarihi ile 25/01/2021 tarihleri arasına yapımı durdurulan imalâtlar için de idarece ödenek konulduğuna, 13/11/2020 tarihi ile 30/11/2020 tarihine kadar yapılması gereken imalât tutarının 486.966,93 TL, 01/12/2020 tarihinden 25/01/2021 tarihine kadar yapılması gereken imalât tutarının ise 841.744,41 TL – 486.966,93 TL = 354.777,48 TL olarak belirlenmesine, 01/12/2020-25/01/2021 tarihlerindeki aylara/günlere ait belirlenmesi gereken 354.777,48 TL imalât tutarının sözleşmedeki ödeme şartları, imalâtların niteliği, teknik özellikleri ve yapım süreleri de göz önünde bulundurulmak suretiyle, gün bazında yapılması gereken iş tutarlarının hesaplanmasına, geçici hakedişlere itiraz ettiğine, kendisi tarafından onaya sunulan revize iş programının onaylanarak düzenlenecek hakedişlerde fiyat farklarının buna göre yeniden belirlenmesi gerektiği yönündedir.

İdaresinin görüş ve değerlendirmesi ise;

Yüklenici tarafından hazırlanan revize iş programının değiştirilip onaylanarak 27/05/2021 tarihli ve E-60354 sayılı yazı ile yükleniciye bildirildiği, onaylı ilk iş programında öngörülen imalât tutarlarının işin durdurulduğu 10/12/2020 tarihine kadar gerçekleşmediği, yüklenicinin iş programının gerisinde kaldığı, proje değişikliğine konu hususun iş programının gerisinde kalınması sebebi ile geç fark edildiği, iş programının gerisinde kalınması sorumluluğunun Yükleniciye ait olması sebebi ile ilgili imalat tutarlarının sonraki Aylara aktarılmasının mümkün olmadığına, ödenek dağılımlarına ilişkin Kasım 2020 için aylık harcama tutarının 486.966,93 TL, Aralık 2020 için aylık harcama tutarının 1.533.044,02 TL, Ocak 2021 için aylık harcama tutarının 567.489,05 TL belirlenmesi gerektiği belirtilmektedir.

Tarafların görüş, talep ve değerlendirmeleri bu şekilde belirtildikten sonra taleple sınırlı olmak üzere konunun inceleme ve değerlendirmesine geçilmiştir.

İdaresince gönderilen yazı ve eklerinin incelenmesinde;

İşe ait sözleşmenin 6 ncı maddesi ile sözleşme bedelinin 13.800.000 TL, aynı sözleşmenin “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 11 inci maddesine göre 2020 yılı için % 25, 2021 yılı için % 75 oranında harcama yapılacağı, ilk iş programında aylara göre ödenek dağılımları Kasım 2020 için 290.053,08 TL, Aralık 2020 için 3.159.946,92 TL, Ocak 2021 için 804.242,76 TL olarak belirlendiği, 30.11.2020 tarihine kadar yapılan imalâtlar için düzenlenen 1 numaralı hakediş miktarının 486.966,93 TL, 18.01.2021 tarihine kadar yapılan imalâtlar için düzenlenen 2 numaralı hakediş tutarının 390.679.54 TL olduğu, verilen süre uzatımı ile işin bitim tarihinin 23/10/2021 olarak belirlendiği, proje değişikliğine binaen süre uzatımı verilmesiyle revize edilen iş programında ödeneklerin belirlenmesi hususunda taraflar arasında anlaşmazlık oluştuğu anlaşılmaktadır.

İşe ait sözleşme eki Yapım İşleri Genel Şartnamesi (YİGŞ)’nin “Projelerin uygulanması” başlıklı 12 inci maddesinin 4 üncü fıkrasında, “ (4) İdare, sözleşme konusu işlerle ilgili proje v.b. teknik belgelerde, değişiklik yapılmaksızın işin tamamlanmasının fiilen imkânsız olduğu hallerde, işin sözleşmede belirtilen niteliğine uygun bir şekilde tamamlanmasını sağlayacak şekilde gerekli değişiklikleri yapmaya yetkilidir. Uygulama projelerinde değişiklik yapılması, 22 nci maddede yer alan esaslar göz önünde bulundurularak hesaplanacak bedel karşılığında, yükleniciden de istenebilir. Yüklenici, işlerin devamı sırasında gerekli görülecek bu değişikliklere uygun olarak işe devam etmek zorundadır. Proje değişiklikleri, ilk projeye göre hazırlanmış malzemenin terk edilmesini veya değiştirilmesini veya başka yerde kullanılmasını gerektirirse, bu yüzden doğacak fazla işçilik ve giderleri idare yükleniciye öder. Proje değişiklikleri işin süresini etkileyecek nitelikte ise yüklenicinin bu husustaki süre talebi de idare tarafından dikkate alınır.”,

Aynı şartnamenin “İş programı” başlıklı 17 nci maddesinde;

“… (6) Yüklenici idarece onaylanmış iş programına aynen uymak zorundadır. Ancak zorunlu hallerde idarenin uygun görüşü ile iş programında değişiklik yapılabilir.

(7) İşte idarece onaylanan bir süre uzatımı olması, … gibi durumlarda … yüklenici bu hususun kendisine tebliği tarihinden başlamak üzere yedi gün içinde revize iş programı düzenleyerek idarenin onayına sunmak zorundadır. …”,

“İşin süresi ve sürenin uzatılması” başlıklı 29 uncu maddesinde;

“… (4) İdarenin, sözleşmenin ifasına ilişkin yükümlülüklerini Yüklenicinin kusuru olmaksızın yerine getirmemesi (yer teslimi, projelerin onaylanması, iş programının onaylanması, ödenek yetersizliği gibi) ve bu sebeple sorumluluğu Yükleniciye ait olmayan gecikmelerin meydana gelmesi, bu durumun taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması ve Yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş olması halinde, işi engelleyici sebeplere ve yapılacak işin niteliğine göre, işin bir kısmına veya tamamına ait süre en az gecikilen süre kadar uzatılır.

…

(6) Mücbir sebepler ve/veya idarenin sebep olduğu hallerden dolayı, işte sorumluluğu yükleniciye ait olmayan gecikmelerin meydana gelmesi halinde, durum idarece incelenerek işi engelleyici sebeplere ve yapılacak işin niteliğine göre işin bir kısmına veya tamamına ait süre uzatılır. …”,

Hükümleri yer almaktadır.

Bu hükümlere göre;

İdarenin, sözleşmenin ifasına ilişkin yükümlülüklerini yüklenicinin kusuru olmaksızın yerine getirmemesi ve bu sebeple sorumluluğu yükleniciye ait olmayan gecikmelerin meydana gelmesi, bu durumun taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması ve yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş olması halinde, işi engelleyici sebeplere ve yapılacak işin niteliğine göre, işin bir kısmına veya tamamına ait sürenin en az gecikilen süre kadar uzatılacağı,

Sözleşmenin yürütülmesi sırasında, idareden kaynaklanan sebeplerle süre uzatımı verilmesi halinde, bu yeni süreye göre yüklenici tarafından revize iş programının hazırlanarak idare onayına sunulması gerektiği, bu süre zarfında onaylı iş programına göre işlerin yürütüleceği,

Hususlarında tereddüde mahal bir durum bulunmamaktadır.

Diğer taraftan proje değişikliğine konu imalâtların işin kısmen durdurulduğu tarihten itibaren yapımına devam edilen diğer imalâtları etkileyip etkilemediği, dolayısı bu imalâtların yapımına devam edilmesinin idaresi, görev, yetki ve sorumluluğunda olduğu hususunun göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

Proje değişikliği ile bu değişikliğe istinaden süre uzatımı verilmesine binaen iş programının revize edilmesi hususunda taraflar arasında mutabakat bulunmakta ancak revize iş programında aylık ödenek miktarlarının belirlenmesinde anlaşma sağlanamamış olması karşısında, ilk iş programı gerisinde kalınıp kalınmadığı hususunun başka bir değerlendirme konusu olduğu, anlaşmazlığın çözüme kavuşturulabilmesi için, işin kısmen durdurularak temel ve temele bağlı imalâtlara ara verildiği 10/12/2020 tarihi ile proje onay tarihi olan 25/01/2021 tarihi arasında proje değişikliğine konu imalâtlar başka bir deyişle yapımına 10/12/2020 den itibaren ara verilen imalâtlar için belirlenecek toplam bedelin sonraki aylara aktarılması suretiyle revize iş programının teşkili ile bu program esas alınarak fiyat farklarının hesaplanması gerektiği, bunun haricindeki herhangi bir uygulamanın somut temelden yoksun olacağı, iş bu tespitin öncelikle idaresinin görev, yetki ve sorumluluğunda olduğu değerlendirilmektedir.

III - KARAR

Konu, yukarıda belirtildiği üzere incelenmiş ve değerlendirilmiş olup, buna göre ““Buca Eğitim Fakültesi Kız Öğrenci Yurdu Binaları Güçlendirme Yapılması İşi”nde;

Proje değişikliğine konu 10/12/2020 tarihi ile 25/01/2021 tarihi arasında yapılamayan imalât bedelinin, 25/01/2021 tarihinden sonrasına aktarılarak revize iş programının teşkili ile fiyat farklarının da bu iş programı esas alınarak hesaplanmasına,

05/01/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun EK 1 ve EK 2 nci maddelerine istinaden, 05/01/2022 tarihinde yapılan toplantıda katılanların oy birliği ile karar verilmiştir.

 (Yüksek Fen Kurulunun 01.01.2022 tarih ve 2022/1 sayılı kararı)