1- 120 Sayılı İlamın 26’ncı maddesiyle; ... -... Adi Ortaklığı yüklenimindeki “... Yolu BSK Yapım ve Onarım İşi”nde; yeni birim fiyatların tespitine ilişkin olarak, Pn katsayısının hesabında güncel endeks olarak yeni fiyatın düzenlendiği ayın endeksi yerine, ocak ayının endeksinin esas alınması nedeniyle meydana gelen ... TL’nin sorumlulardan müştereken ve müteselsilen tazminine karar verilmiştir.

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

... -... Adi Ortaklığı yüklenimindeki “... Yolu BSK Yapım ve Onarım İşi’nin ihale tarihi 19.11.2011 olup, sözleşmeye göre uygulanması gereken 31.12.2002 tarih ve 24980/3 Mükerrer Sayılı R.G.’de yayımlanan Yapım İşleri Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esasların Uygulama Esasları başlıklı 7’nci maddesinin h bendinde;

“Birim fiyat sözleşmelerde, sözleşmede birim fiyatı bulunmayan ve yapılması idarece istenen bir iş kalemi için işin devamı sırasında yeni birim fiyat yapılması halinde, bu fiyat hazırlandığı uygulama ayının rayiçlerine ve şartlarına göre tespit edilir. Belirlenen bu yeni fiyatın uygulama ayı fiyat farkı katsayısına (Pn) bölünerek bulunan fiyatı, iş kaleminin miktarı ile çarpılır ve bulunan tutar hakedişteki sözleşme birim fiyatları ile yapılan işler sütununa dahil edilerek yeni iş kaleminin sözleşme bazında bedeli yükleniciye ödenir. Bu iş kalemine ait fiyat farkı ise, uygulama ayının indeksleri üzerinden hesaplanarak bulunur.” hükmü bulunmakta iken konu ile ilgili olarak 31.08.2013 tarih ve 28751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yapım İşleri Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esasların Uygulama Esasları başlıklı 6’ncı maddesinin 8 numaralı alt bendinde;

“Sözleşmede birim fiyatı bulunmayan ve Yapım İşleri Genel Şartnamesine göre sözleşme yılı fiyatı tespit edilemeyen iş kalemi için yeni birim fiyat yapılması halinde, bu fiyat, uygulama ayının rayiçlerine ve şartlarına göre tespit edilir. Belirlenen bu yeni birim fiyat, uygulama ayı fiyat farkı katsayısına (Pn) bölünerek iş kaleminin sözleşme yılı birim fiyatı tespit edilir ve fiyat farkı hesabı bu fiyat esas alınarak yapılır.”

Şeklinde değişikliğe gidilmiştir.

Konu ile ilgili Daire kararında;

“Adı geçen işte, keşifte yer almayan ve yapılması zaruri görülen imalatlara ilişkin olarak Karayolları Genel Müdürlüğüne ait birim fiyatlar kullanılmak suretiyle yeni birim fiyatlar tespit edilmiştir. Daha sonra ihale yılı fiyatlarına getirilmesi amacı ile, tespiti yapılan bu yeni birim fiyatlar, güncel indeks olarak yeni birim fiyatın düzenlendiği yılın ocak ayı endeksi alınmak suretiyle hesaplanan Pn katsayısına bölünmüştür.

Bununla birlikte, “4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’na Göre İhalesi Yapılacak Olan Yapım İşlerine İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslar”ın “Uygulama Esasları” başlıklı 7 nci maddesinin (h) bendinde aynen: “Birim fiyat sözleşmelerde, sözleşmede birim fiyatı bulunmayan ve yapılması idarece istenen bir iş kalemi için işin devamı sırasında yeni birim fiyat yapılması halinde, bu fiyat, hazırlandığı uygulama ayının rayiçlerine ve şartlarına göre tespit edilir. Belirlenen bu yeni birim fiyatın uygulama ayı fiyat farkı katsayısına (Pn) bölünerek bulunan fiyatı, iş kaleminin miktarı ile çarpılır ve bulunan tutar hakedişteki sözleşme birim fiyatları ile yapılan işler sütununa dahil edilerek yeni iş kaleminin sözleşme bazında bedeli yükleniciye ödenir. Bu iş kalemine ait fiyat farkı ise, uygulama ayının indeksleri üzerinden hesaplanarak bulunur.” Denilmektedir.

Dolayısıyla yeni birim fiyat tespitinde kullanılacak Pn katsayısının hesabında güncel endeks olarak uygulama ayına ait endeksin kullanılması gerekmekte olup, uygulama ayı endeksi ise yeni fiyat tespit tutanağının düzenlendiği ayın endeksidir. Söz konusu işte ise Pn katsayısı hesabında güncel endeks olarak yeni fiyatın düzenlendiği yılın ocak ayı endeksi esas alınarak kamu zararına sebebiyet verilmiştir.

…

Bu itibarla, hesabı kamu zararı tablosunda gösterilen ve yeni birim fiyatların tespitine ilişkin olarak, Pn katsayısının hesabında güncel endeks olarak yeni fiyatın düzenlendiği ayın endeksi yerine, ocak ayının endeksinin esas alınması nedeniyle meydana gelen ... TL kamu zararının, sorumlularına ortaklaşa ve zincirleme ödettirilmesine, …”

Denilmiş ise de;

Daire Kararının esasını oluşturan “Karayolları Genel Müdürlüğü ile Bayındırlık Birim Fiyat ve rayiçlerinin “ilgili yılın ocak ayında belirlenmiş olmalarına rağmen bütün yıl için geçerli rayiç ve birim fiyat olarak kabul edilmesi”dir.

Bilindiği üzere, ilgili kurumlar tarafından belirlenen birim fiyat ve rayiçler yılın ocak ayında belirlenerek bütün yıl uygulanabilmekte ise de, yılı içerisindeki yaklaşık maliyet hesaplamalarında bu birim fiyat ve rayiçlerin güncellenmesinin mümkün olduğu ve ihale dokümanında belirtilmek şartıyla yıl içi fiyat farkı uygulaması yapılabilmektedir. Bu nedenle, her ne kadar söz konusu birim fiyatlar ocak ayında belirlenip bütün yıl için uygulanma imkanı var ise de, bu fiyatların bütün yıl için geçerli olduğunu kabul etmek mümkün değildir. Nitekim 15.08.2018 tarih ve 2018/31 sayılı Yüksek Fen Kurulu Kararında;

“I- KONU

10.07.2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2018/1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 97’nci maddesinin birinci fıkrasının (k) bendi hükmü uyarınca her yıl bayındırlık ve iskân işleri ile ilgili yıllık rayiç ve birim fiyatlar tespit edilmekte ve bunları hazırlama görevi de aynı Kararnamenin 112’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi hükmü gereği Kurulumuzun görevleri arasında bulunmakta olup, bu kapsamda yayımlanan “2018 yılı İnşaat ve Tesisat Birim Fiyatları” kitabının “Genel Hükümler ve Açıklamalar“ bölümlerine not ilave edilmesi cihetine gidilmiştir.

…

III- KARAR

Konu, ön bölümde belirtildiği üzere detaylı olarak incelenmiş ve değerlendirilmiş olup, buna göre;

“Bakanlığımız Birim Fiyatları 01 Ocak 2018 tarihi itibari ile geçerli olup İdarelerce bu birim fiyatlar esas alınarak hazırlanan yaklaşık maliyetin güncelliğini kaybetmesi halinde Yaklaşık Maliyetin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 11’inci maddesinin üçüncü fıkrası hükmü doğrultusunda “TÜİK İnşaat Maliyet Endeksi ve Değişim Oranına" göre güncelenmesi gerekmektedir.”

Notunun “2018 yılı İnşaat ve Tesisat Birim Fiyatları" kitabının “Genel Hükümler ve Açıklamalar” bölümlerine eklenmesi hususu uygun görülerek Bakanlık Makamının Onayına sunulmasına 15/08/2018 tarihinde yapılan toplantıya katılanların oy birliği ile karar verilmiştir.”

Denilmek suretiyle, (Karar, yaklaşık maliyetin hesabı ve güncellenmesi ile ilgili ise de) ocak ayında yayınlanan birim fiyat ve rayiçlerin bu tarih itbariyle geçerli olduğu ve yıl içerisinde bunların güncelliğini kaybedebileceği dolayısı ile de yıl içinde güncellemenin yapılmasının uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak; ... -... Adi Ortaklığı yüklenimindeki “... Yolu BSK Yapım ve Onarım İşi’nin ihale tarihi 19.11.2011 olup, sözleşmeye göre uygulanması gereken 31.12.2002 tarih ve 24980/3 Mükerrer Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yapım İşleri Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esasların Uygulama Esasları başlıklı 7’nci maddesinin h bendinde;

“Birim fiyat sözleşmelerde, sözleşmede birim fiyatı bulunmayan ve yapılması idarece istenen bir iş kalemi için işin devamı sırasında yeni birim fiyat yapılması halinde, bu fiyat hazırlandığı uygulama ayının rayiçlerine ve şartlarına göre tespit edilir. …” hükmü gereğince, birim fiyat yapımında esas alınan “yılı birim fiyat ve rayiçlerinin” birim fiyatın yapıldığı ay ile ocak ayı arasında güncellenmek suretiyle “uygulama ayının rayiç ve şartlarının” belirlenmesinin mevzuata aykırı olmadığı değerlendirildiğinden 120 sayılı ilamın 26’ncı maddesi ile verilen tazmin hükmünün KALDIRILMASINA, oy birliği ile, karar verildi.

(Sayıştay Temyiz Kurulunun 06.02.2019 tarih ve 45591 sayılı kararı)