I - KONU

... Dairesi Başkanlığı’nın 08/02/2021 tarih ve E.18872 sayılı yazısından özetle; idaresi tarafından, Kültür Varlıkları İhale Yönetmeliği’ne göre 14/02/2018 tarihinde ihale edilerek, 27.03.2018 tarihinde birim fiyat sözleşmeye bağlanan “... Çevre Düzenleme İnşaatı İşi”nin yürütülmesi sırasında, İdarenin gerekli görerek yapılmasını istediği ve işin sözleşmesinde bulunmayan “YBF-7 Çimento harçlı tuğla hatıllı moloz taş duvar işçiliği” için oluşturulan yeni birim fiyat tespiti hususunda yüklenici ile idaresi arasında oluşan anlaşmazlığın karara bağlanması talebidir.

II - İNCELEME VE DEĞERLENDİRME

Konu, gönderilen bilgi ve belgeler ile ilgili mevzuatı çerçevesinde Kurulumuzca inceleme ve değerlendirmeye tabi tutulmuş olup, sözleşme taraflarının anlaşmazlığa ilişkin görüş ve talebi özet olarak aşağıda belirtildiği şekildedir.

Yüklenicinin konuya ilişkin görüş ve talebi:

Anlaşmazlık tutanağı eki 05.12.2019 tarih ve BBB-02.04/12 sayı ile 18.12.2019 tarih ve BBB-02.04/1 sayılı dilekçelerinde özetle;

İşin yürütülmesi aşamasında idarenin gerekli gördüğü “Üftade Camii ve Tekkesi” bahçe duvarlarını, birim fiyat teklif cetvelinde fiyatı bulunmayan “YBF.7 300 Doz çimento harçlı tuğla hatıllı moloz taş duvar yapılması işçiliği” iş kalemine uygun yapılmasını istediği, Yüksek Fen Kurulu’nun 26/04/2006 tarih ve 2006/009 sayılı kararı emsal alındığında, işe ait birim fiyat teklif cetvelinde mevcut olan benzer nitelikteki A.154 poz nolu “Puzolan katkılı horasan harcı ile düz satıhta, tuğla hatıllı sıralı moloz taş duvar yapılması işçiliği” analizden V.0129/A poz numaralı “Puzolan katkılı horasan duvar harcı” çıkarılarak, yerine V.0102 poz numaralı “300 Doz çimento harcı” eklenerek birim fiyat tespit edilebileceği,

Anlaşmazlık tutanağı eki 05/02/2020 tarih ve ÖZT.02.3/19 sayılı dilekçesinde özetle;

İdaresince düzenlenen “YBF.7-300 Doz çimento harçlı tuğla hatıllı moloz taş duvar yapılması işçiliği” birim fiyat tarifi ve analizi kullanılarak, yeni iş kalemi fiyatının 515,38 TL/m3 tespit edildiği,

Yönündedir.

İdaresinin görüş ve talebi:

Anlaşmazlık tutanağı eki idare görüşlerinde, tutanak eki 04/12/2019 tarih ve E.201881 sayı ile 03.02.2020 tarih ve E.20019 sayılı yazılarında özetle;

İdarece yapımı planlanan istinat duvarı imalatının eski eser olmadığı, birim fiyat teklif cetvelinde fiyatı bulunmayan “YBF.7-300 Doz çimento harçlı tuğla hatıllı moloz taş duvar yapılması işçiliği” imalatının diğer idarelerin “15.210.1003-Çaplanmış moloz taşı ile kargir inşaat yapılması” ve “KGM/17.031/K-Ocak taşı ile çaplanmış moloz taş inşaatı” imalatları ile aynı teknik şartlarda yapıldığı, Uygulama İşleri Genel Şartnamesi (UİGŞ)’nin “Sözleşmede bulunmayan işlerin birim fiyatının tespiti” başlıklı 22 nci maddesi hükümleri doğrultusunda, 2018 ihale yılı Vakıflar Genel Müdürlüğü Eski Eser Birim Fiyat listesinde yer alan  “V.0902/01-225 Doz çimento takviyeli kireç harçlı moloz taş duvar yapılması işçiliği” iş kaleminin benzer analiz olarak alınarak yeni oluşturulan analizde düz işçi rayiç bedelinin, 2018 yılı için 9,10 TL//sa kullanılmasına ve %10 tenzilat uygulanarak yeni birim fiyatın 350,77 TL/m3 tespit edildiğine ilişkindir.

Tarafların görüş ve talebi bu şekilde belirtildikten sonra görüş talep edilen konularla sınırlı kalmak kaydıyla anlaşmazlık konularının inceleme ve değerlendirmesine geçilmiştir.

Yüksek Fen Kurulunca sözleşme uygulamalarına yönelik olarak verilmiş olan görüş ve kararlar; ait oldukları işin şartlarına, sözleşmesi ve ekleri ile ilgili mevzuatında yer alan hükümlere göre düzenlenmiş olup, başka bir işe ait karar ve görüşler aynen alınarak uygulama yapılmasının her zaman uygun sonuç vermeyeceğinin bilinmesi gerekmektedir.

İşin yapım sürecinde, eski eser olmayan yük taşıyıcı özellikte 300 doz çimento harçlı tuğla hatıllı moloz taş istinat duvarının, işe ait birim fiyat teklif cetvelinde ve idarelerin birim fiyat listelerinde fiyatının bulunmadığı, UİGŞ’nin “Sözleşmede bulunmayan işlerin birim fiyatının tespiti” başlıklı 22 nci maddesi hükümleri doğrultusunda yeni iş kalemi fiyatının tespitinde, 2018 yılı Vakıflar Genel Müdürlüğü Eski Eser Birim Fiyat Listesi’nde mevcut olan ve yeni iş kalemine benzerlik gösteren “V.0902/01 225 Doz çimento takviyeli kireç harçla moloz taş duvar yapılması işçiliği” iş kalemine ait analiz ile V.0102 yardımcı analizi kullanılarak oluşturulan “YBF.7-300 Doz çimento harçlı tuğla hatıllı moloz taş duvar yapılması işçiliği” analizinde, 2018 yılı düz işçi rayiç bedelini idaresinin 9,10 TL/sa, yüklenicinin ise 20 TL/sa kullandığı anlaşılmaktadır.

Yüklenici ile idaresi arasında oluşan uyuşmazlık konusunda anlaşmazlık tutanağı düzenlendiği görülmektedir.

İşe ait sözleşmenin:

“Tanımlar” başlıklı 5 inci maddesinde;

“Bu Sözleşmenin uygulanmasında, Kültür Varlıkları İhale Yönetmeliğinde ve Uygulama İşleri Genel Şartnamesinin 4 üncü maddesinde yer alan tanımlar geçerlidir.”,

“Sözleşmede bulunmayan işlere ait birim fiyat tespiti” başlıklı 31 inci maddesi 1 inci fıkrasında;

“31.1. “Doğal afet sebebiyle ön ve/veya kesin proje üzerinden sözleşmeye bağlanan işler ile işin devamı sırasında arazi ve zemin etütleri gerektirmesi sebebiyle kesin proje üzerinden sözleşmeye bağlanan işlerde, işin ifası için idarenin gerekli görerek yapılmasını istediği, ancak birim fiyat teklif cetvelinde fiyatı bulunmayan yeni iş kalemlerinin bedelleri, idarenin yazılı talebi üzerine Uygulama İşleri Genel Şartnamesindeki hükümler çerçevesinde yüklenici ile birlikte tespit edilen yeni birim fiyatlar üzerinden yükleniciye ödenir.”,

İşe ait sözleşme eki UİGŞ’nin, “Sözleşmede bulunmayan işlerin birim fiyatının tespiti” başlıklı 22 nci maddesinde:

“a) Ön veya kesin proje üzerinden veya proje yapımı ile uygulamanın birlikte yapılarak sözleşmeye bağlandığı işlerde işin yürütülmesi aşamasında idarenin gerekli görerek ilgili koruma kurulunun onayını almak kaydı ile yapılmasını istediği, ancak birim fiyat teklif cetvelinde fiyatı bulunmayan yeni iş kalemlerinin bedelleri,

b) Bu şartnamenin 21 nci maddesine göre sözleşme kapsamında yaptırılacak ilave işlerin bedelleri,

Yüklenici ile birlikte aşağıdaki usuller çerçevesinde tespit edilen yeni birim fiyatlar üzerinden yükleniciye ödenir.

Yeni birim fiyatın tespitinde iş kalemi veya iş grubunun niteliğine göre aşağıdaki analizlerden biri kullanılır:

a) Yüklenicinin birim fiyatların tespitinde kullanarak teklifinin ekinde idareye verdiği ve yeni iş kalemi ile benzerlik gösteren iş kalemlerine ait analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler.

b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine benzerlik gösteren iş kalemlerine ait analizler.

c) Yeni iş kaleminin yapılması sırasında tutulacak puantajla tespit edilecek malzeme miktarları ile işçi ve makinelerin çalışma saatleri esas alınarak oluşturulacak analizler.

İşin niteliğine uygun olarak yukarıdaki analizlere, kaynakların verimli kullanılması gözetilerek aşağıdaki rayiçlerden biri uygulanır.

1) Yüklenicinin teklifinin ekinde idareye verdiği teklif rayiçler.

2) İdarede veya diğer idarelerde mevcut rayiçler.

3) İdarenin veya diğer idarelerin sözleşmeye bağladığı benzer uygulama işlerinde ortaya çıkan fiyatlar.

4) İdarece kabul edilmek şartı ile uygulama ayına ait Ticaret ve/veya Sanayi Odasınca onaylanmış yerel rayiçleri.

Yeni birim fiyat yüklenici ile birlikte yukarıda belirtilen usullerden biri ile tespit edilerek düzenlenen tutanak idarenin onayına sunulur ve otuz gün zarfında idarece onaylanarak geçerli olur. Yeni birim fiyat tespitinde yüklenici ile uyuşulamaz ise, taraflarca anlaşmazlık tutanağı düzenlenir ve anlaşmazlık idare tarafından on gün içerisinde Bayındırlık Kuruluna intikal ettirilir. Bayındırlık Kurulu tarafından tespit edilen fiyatın iki tarafça kabulü zorunludur. Yüklenici, birim fiyat uyuşmazlığı hakkındaki Bayındırlık Kurulunun kararını beklemeden idare tarafından tespit edilmiş fiyat üzerinden işe devam etmek zorundadır.

Yeni birim fiyatın hesabında, (a) bendine göre, teklif analiz ile kıyaslanarak bulunan analizin kullanılması halinde, bu analizin temsil ettiği iş kalemi miktarı ile yeni tespit edilecek iş kalemi miktarının rayiçlere ve genel giderlere tesiri dikkate alınır.

İdare istediği takdirde sözleşme ve ekleri kapsamında bulunmayıp ayrıca bir yükleniciye yaptırılması mümkün olan işi başkasına da yaptırabilir, bundan dolayı yüklenici herhangi bir hak talebinde bulunamaz.”,

Hükümleri yer almaktadır.

Bu hükümlerden anlaşılacağı üzere, işin yürütülmesi aşamasında idarenin gerekli görerek yapılmasını istediği, ancak birim fiyat teklif cetvelinde fiyatı bulunmayan yeni iş kalemi birim fiyatı tespit edilerek bedelinin ödeneceği hususu açıktır.

Vakıflar Genel Müdürlüğü eski eser birim fiyatlarında bulunmayan çimento harçlı moloz taş duvar işçiliği için idaresince oluşturulan yeni birim fiyat tarifi ve analizine dayalı olarak, idare ve yüklenici tarafından ayrı ayrı yapılan birim fiyat tespitlerinde; iş kalemi ve yardımcı analizi içerisinde yer alan rayiç girdileri, miktarları ve fiyatları ile yüklenici karı ve genel giderlerde farklılık olmadığı, duvar yapılması işçilik analizi ve harç hazırlanması yardımcı analizi içerisinde yer alan “01.501” poz nolu düz işçi rayiç fiyatının farklı alındığı, ayrıca idaresinin fiyat tespitinde tenzilat uyguladığı, görülmektedir.

İşin yürütülmesi aşamasında İdaresinin, gerekli görerek tescilli yapının bahçesine yapılmasını istediği, eski eser olmayan, yük taşıyacak özellikte olan ve birim fiyat teklif cetvelinde fiyatı bulunmayan, “YBF.7-300 Doz çimento harçlı tuğla hatıllı moloz taş duvar yapılması işçiliği” iş kaleminin fiyatının tespitinde, İşe ait sözleşme eki (UİGŞ) nin, “Sözleşmede bulunmayan işlerin birim fiyatının tespiti” başlıklı 22 nci maddesinde, öncelikle yüklenicinin birim fiyat teklifi ekinde idareye verdiği ve yeni iş kalemi ile benzerlik gösteren iş kalemlerine ait analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizin kullanılması gerektiği, ancak yüklenicinin birim fiyat teklifi ekinde iş kalemleri analizlerin ve rayiçlerin bulunmadığı, bu durumda idaresince diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine benzerlik gösteren “V.0902/01 225 Doz çimento takviyeli kireç harçla moloz taş duvar yapılması işçiliği” iş kalemine ait analiz ile V.0102 yardımcı analizi kullanılarak oluşturulan analize de diğer idarelerde mevcut rayiçlerin uygulanması gerekmektedir.

Bu itibarla, birim fiyat sözleşmeye bağlanan işin yürütülmesi sırasında, idaresinin gerekli görerek yapılmasını istediği, sözleşmesinde fiyatı bulunmayan “YBF.7-300 Doz çimento harçlı tuğla hatıllı moloz taş duvar yapılması işçiliği” iş kalemi birim fiyatının;

İdaresince düzenlenen analizde yer alan “01.501” poz nolu düz işçi rayiç fiyatının, bakanlığımız birim fiyat listelerinde 2018 yılı için 9,10 TL/sa olarak tespit edildiği, diğer idare rayiçleri arasında da bu fiyata yer verildiği, yapının herhangi bir dalında, erbap işçi ile çırak arasında belirli bir konuda bilgi ve becerisi olmayan, vasıfsız bir çalışan olan düz işçinin saatlik çalışma ücretinin de erbap işçiden daha düşük olduğu, dolayısı ile yüklenici analizinde yer alan 9,70 TL/sa restorasyon erbap işçi rayiç bedelinden fazla olan 20,00 TL/sa düz işçi rayiç bedelinin kullanılamayacağı,

Bu şekilde oluşturulan analizlere, UİGŞ’nin 22 nci maddesinin 3 üncü fıkrası uyarınca kaynakların verimli kullanılması hususu gözetilerek bu fıkrada sıralanan rayiçlerden biri veya birkaçının uygulanması, yüklenici karı ve genel giderlerin de %25 oranını aşmamak şartıyla sözleşme ve ekleri hükümlerine uygun olarak bulunacak bir oranda yine taraflarca müştereken tespit edilebileceği,

Yeni birim fiyatlara tenzilat uygulanmasına dair mevzuat hükmü bulunmadığı,

İşe ait sözleşme eki UİGŞ’nin 22 inci maddesinde öngörülen usul ve esaslar dikkate alınarak idaresince hazırlanan analizde 2018 yılı için 9,10 TL/sa düz işçi rayicinin esas alınması, kar ve genel giderlerde de %25 oranını geçmemek üzere anlaşılması ve tenzilat uygulanmaması,

Gerektiği değerlendirilmektedir.

III - KARAR

Konu, yukarıda belirtildiği üzere incelenmiş ve değerlendirilmiş olup, buna göre “...Tarihi Kültürel Yapıların Yapım, Bakım-Onarım ve Çevre Düzenleme İnşaatı İşi”nde;

İşe ait sözleşme eki UİGŞ nin 22 inci maddesinde öngörülen usul ve esaslar dikkate alınarak idaresince hazırlanan analizde 2018 yılı için 9,10 TL/sa düz işçi rayicinin esas alınmasına, anlaşılan kar ve genel gider oranının kullanılmasına ve tenzilat uygulanmamasına,

05/01/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun EK 1 ve EK 2 nci maddelerine istinaden, 25/02/2021 tarihinde yapılan toplantıda katılanların oy birliği ile karar verilmiştir.