… Büyükşehir Belediyesi tarafından 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa göre ihale edilen “... Depolama Sahası Yapımı, Bakımı ve 29 Yıl İşletilmesi İşi”nde; işin muhammen bedelinin sadece düzenli depolama alanlarına ait arsa emlak vergi değerleri esas alınarak belirlenmesi ve düzenli depolama sahalarında mevcut bulunan tesis ve binalara ait kullanım karşılığı olan amortisman bedelinin muhammen bedele dahil edilmemesi sonucu muhammen bedelin düşük hesaplanması, bu hususun ihale ilanının mevzuata uygun gazetelerde yayımlanmamasına ve ihalede rekabetin engellenerek idarenin gelir kaybına neden olunması iddiası ile ilgili olarak;

Muhammen bedelin düşük hesaplanması, buna bağlı olarak ihale ilanının mevzuata uygun gazetelerde yayımlanmamasına ve ihalede rekabetin engellenerek idarenin gelir kaybına neden olmasına ilişkin düzenlenen sorguda herhangi bir kamu zararı tespitine yer verilmemiş olup, bu aşamada hüküm tesisine mahal bulunmadığından, Dairemizce yapılacak işlem bulunmadığına, ancak ihalede açıklık ve rekabet ilkelerinin ihlal edilmesine sebebiyet veren sorumlular hakkında gerekli soruşturma yapılmasını teminen ... Bakanlığına yazılmasına, karar verilmiştir.

Temyiz talebinde bulunulan 127 sayılı İlamın 2/B’inci maddesinin hüküm kısmında aynen;

“…Bu itibarla, muhammen bedelin düşük hesaplanması ve buna bağlı olarak ihale ilanının mevzuata uygun gazetelerde yayımlanmamasına ilişkin düzenlenen sorguda herhangi bir kamu zararı tespitine yer verilmemiş olup, bu aşamada hüküm tesisine mahal bulunmadığından, Dairemizce yapılacak işlem bulunmadığına, ancak ihalede açıklık ve rekabet ilkelerinin ihlal edilmesine sebebiyet veren sorumlular hakkında gerekli soruşturma yapılmasını teminen ... Bakanlığına yazılmasına, oy birliğiyle, … karar verildi.” denilmiştir.

Bu hükme karşı temyiz talebinde bulunan sorumlularca gönderilen temyiz dilekçelerinde ise; konunun esası ve sorumluluk yönüyle ilgili itirazlar öne sürülerek, Dairenin ... Bakanlığına yazılması kararının temyizen incelenerek kaldırılması talep edilmiştir.

6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun “Daireler” başlıklı 23 üncü maddesinde;

“(1) Bir başkan ile altı üyeden kurulu daireler birer hesap mahkemesidir. Daireler, bir başkan ve dört üye ile toplanır, hüküm ve kararlar oy çokluğuyla verilir.

(2) Daireler;

a) Hesap mahkemesi olarak sorumluların hesap ve işlemlerine ilişkin düzenlenen yargılamaya esas raporlarda yer alan kamu zararına ilişkin hususları hükme bağlar…”

“Hüküm ve tutanaklar” başlıklı 50 inci maddesinde;

“(1) Daireler tarafından yapılan hesap yargılaması sonucunda; hesap ve işlemlerin yasal düzenlemelere uygunluğuna veya kamu zararının sorumlulardan tazminine hükmedilir. Bu hükümler dışında, gerekli görülen hususların ilgili mercilere bildirilmesine karar verilebilir.

(2) Verilen hüküm ve kararlar gerekçeli olarak tutanağa bağlanır ve daire başkanı ve üyeler tarafından imzalanır.

(3) Hesap yargılaması sırasında, mahkemelere veya yürütülen bir soruşturma için ilgili idari mercilere verilmiş olması nedeniyle belgeleri bulunmayan hesap yargılamasına konu olan bir işleme ilişkin bilgi ve belgelerin yeterli görülmemesi ve kovuşturma veya soruşturma sonucunun beklenmesine gerek görülen hallerde, bu hususlara ilişkin hesap ve işlemlerin yargılanması durdurularak, hüküm dışı bırakılabilir. Hüküm dışı bırakılan hususlara ilişkin noksanlıklar giderildikten sonra bu hesap ve işlemlerin yargılanmasına devam edilir.” denilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat düzenlemesine göre, Sayıştay Dairelerince sadece yargılamaya esas raporlarda yer alan kamu zararına yol açan hususların hükme bağlanabileceği ve bu hususlara inhisar eden yargılama neticesinde; “hesap ve işlemlerin yasal düzenlemelere uygunluğuna” ve “kamu zararının sorumlulardan tazminine” şeklinde hükümler verilebileceği, bu hükümler dışında ise “gerekli görülen hususların ilgili mercilere bildirilmesine” ve “hesap yargılamasına konu olan bir işleme ilişkin bilgi ve belgelerin yeterli görülmemesi ve kovuşturma veya soruşturma sonucunun beklenmesine gerek görülen hallerde hüküm dışı bırakılmasına” şeklinde kararlar verilebileceği açıktır.

Yine 6085 sayılı Kanunun “Temyiz” başlıklı 55’inci maddesinde ise;

“(1) Sayıştay dairelerince verilen ilamlar Sayıştay Temyiz Kurulunda temyiz olunur. Bu Kurulca verilen kararlar kesindir.

(2) Sayıştay dairelerinin ilamları;

a) Kanuna aykırılık,

b) Yetkiyi aşmak,

c) Hesap yargılaması usullerine riayet etmemek, gibi sebeplerle, 52 nci maddenin birinci fıkrasında yazılı ilgililer tarafından temyiz olunabilir.

…

(7) Temyiz Kurulu temyiz olunan hükmü olduğu gibi veya düzelterek tasdik eder, bozar ya da Kurul üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile kaldırır. Bozma halinde evrak yeniden karara bağlanmak üzere o kararı veren daireye gönderilir.” denilmek suretiyle Sayıştay Dairelerince verilen hükümlerin (tazmin veya beraat) temyiz olunacağı belirtilmiştir.

Temyize konu edilen İlam maddesinde ise; “…bu aşamada hüküm tesisine mahal bulunmadığından, Dairemizce yapılacak işlem bulunmadığına, ancak ihalede açıklık ve rekabet ilkelerinin ihlal edilmesine sebebiyet veren sorumlular hakkında gerekli soruşturma yapılmasını teminen ... Bakanlığına yazılmasına,” denilerek temyiz talebinde bulunan herhangi bir sorumlu adına tazmin hükmü verilmemiş ancak konu hakkında gerekli soruşturma yapılmasını teminen ... Bakanlığı’na yazılmasına karar verilmiştir.

Bu kez sorgu ile sorumlu tutulan kişiler tarafından konuya esastan ve sorumluluktan itiraz edilerek Dairenin kararının temyizen incelenerek kaldırılması talebinde bulunulmuştur. Ancak Dairenin söz konusu kararı, bir ilam hükmü (tazmin veya beraat) olmayıp, kararın gereğinin ifası da ... Bakanlığı’nın takdirinde bulunduğundan, 6085 sayılı Kanunun 55’inci maddesi uyarınca bu kararın temyizi kabil değildir.

Bu itibarla; temyize konu İlam maddesinde herhangi bir kişinin sorumluluğuna ve herhangi bir miktarın tazminine hükmedilmemiş olduğundan, Denetçi sorgusu ile sorumlu tutulan kişilerin 127 sayılı İlamın 2/B’inci maddesine ilişkin temyiz müracaatları üzerine Kurulumuzca YAPILACAK İŞLEM OLMADIĞINA, oy birliğiyle,

(Sayıştay Temyiz Kurulunun 5.10.2022 tarih ve 52344 tutanak nolu kararı)