I - KONU

İzmir Su Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü’nün (Yatırım ve İnşaat Dairesi Başkanlığı) 16/02/2022 tarihli ve E-350613 sayılı yazısı ve eklerinde özetle; adı geçen idare tarafından 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre 28/09/2020 tarihinde ihale edilerek, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’na göre 17/03/2021 tarihinde karma sözleşmeye bağlanan “Seferihisar İlçesi İçme Suyu İnşaatı İşi”nde; karma sözleşmenin anahtar teslimi götürü bedel işler kısmında bulunan yatay milli terfi pompaları yerine, dikey milli pompa kullanılmasının idaresince istenilmesi üzerine, dikey milli pompaların sözleşme bedeline dâhil olup olmadığı hususunda yüklenici ile idare arasında oluşan anlaşmazlık konusunda Kurulumuz görüşü talep edilmektedir.

II - İNCELEME VE DEĞERLENDİRME

İdare yazısının talebe ilişkin kısmında “Kurulumuz görüşünün” talep edildiği görülmekle birlikte, Kurulumuzca değerlendirilmesi istenilen konunun 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun Kurulumuzca karara bağlanmak üzere incelenebilecek Ek 1 inci maddedeki konular arasında yer almaları, diğer taraftan sözleşme taraflarının görüş ve değerlendirmelerinin birbiri ile tezat teşkil etmesi, dolayısı ile tam ve açık bir anlaşmazlığın vücut bulması, bu durumda her ne kadar idaresince görüş talep edilmiş ise de, adı geçen Kanun’un Ek 2 nci maddesi ile somut anlaşmazlık göz önünde bulundurularak karar ihdas edilmektedir.

Konu, gönderilen bilgi ve belgeler ile ilgili mevzuatı çerçevesinde Kurulumuzca inceleme ve değerlendirmeye tabi tutulmuş olup, anlaşmazlık konusuna ilişkin tarafların görüş, talep ve değerlendirmeleri başlıklar halinde aşağıda belirtildiği şekildedir.

Yüklenicinin görüşü ve talebi;

Uygulama projeleri ile teknik şartnameler arasında çelişki olduğu, sözleşmenin 8.2.2 maddesi gereği sözleşme eki dokümanlar arasında çelişki olması durumunda, uygulama projelerinin teknik şartnamelerden öncelikli olarak uyulması gereken dokümanlar olarak dikkate alınması gerektiği, uygulama projesinde yatay milli olarak gösterilen derin kuyu dalgıç pompaları ile terfi merkezi pompalarının dikey milli pompa olarak istenilmesi halinde, iş artış/eksilişi yapılarak dikey milli pompaların bedellerinin ödenmesi ve yatay milli pompaların bedellerinin kesilmesi gerektiği yönündedir.

İdarenin görüş ve değerlendirmesi;

Uygulama projelerinde, betonarme su deposu ile sac kabin ve beton platform yapılmasına ait inşaat, mimari ve mekanik borulama çizimlerinin detayları ile birlikte gösterildiği, bunlarla birlikte, projede gösterilmesi mümkün olmayan imalatlar da dâhil işin yapımında kullanılacak malzemelerin ve yapılacak tüm imalatların teknik şartnamelerde ve imalat tanımlarında belirtildiği, projelerde temini ve montajı yapılacak pompaların sadece montajlarının yapılacağı, lokasyonlar ile debi, basma yüksekliği ve güç gibi genel karakteristik değerlerine yer verildiği, pompalara ait kalite belgeleri, malzeme özellikleri, verimlilik değerleri, sensör bilgileri, çalışma prensipleri, yatay ya da dikey milli oldukları, taraflarınca uygunluklarının onaylanacağı gibi projesinde belirtilmesi mümkün olmayanlar hususların teknik şartnamelerde ve imalat tanımlarında belirtilebileceği, tüm imalatların, uygulama projelerinde veya mahal listelerinde teknik özelliklerinin belirtilmesinin mümkün olamayabileceği, şartnamelerdeki teknik tariflerin, planların ve notların projelerin eki olduğu,

Projelerde pompa lokasyonları üzerinde yazan, “yatay milli pompa” ifadesinin mevcut pompalar için yazıldığı, işin bünyesinde dikey milli pompaların imalatı planlandığından teknik şartname ve imalat tanımlarında “dikey milli pompaların” yapım şartları ve teknik özelliklerinin açıklandığı, yatay milli pompalara yer verilmediği,

Makine, tesisat, teçhizat ve sistem ağırlıklı yapım işlerinde (pompa temini ve montajı işi), proje çizimlerinden ziyade, işin teknik özellik, tarif ve standartlara yer verilerek hazırlanan teknik şartnameler ile mahal listelerine dayalı olarak açıklanabileceği,

Yüklenicinin 4734 sayılı Kanun’un 27 nci maddesi kapsamında, proje, teknik şartname ve imalat tanımlarına ilişkin ihale aşamasında açıklama veya zeyilname talebinde bulunmadığı, ihale konusu işte kullanılacak malzemeleri ve yapılacak tüm imalatları inceleyerek tekliflerini ihale dokümanı kapsamında işin tamamı için verdiği,

Dikey milli pompaların sözleşme bedeline dâhil olduğu ve iş artışı kapsamında değerlendirilemeyeceği,

Belirtilmektedir.

Tarafların görüş, talep ve değerlendirmeleri bu şekilde belirtildikten sonra konunun inceleme ve değerlendirmesine geçilmiştir.

İlgi yazı ekinde gönderilen bilgi, belgeler incelendiğinde;

Anlaşmazlığın, yüklenicinin karma sözleşmenin anahtar teslimi götürü bedel kısmında yer alan, şehir merkezi üst kat, Akarca ve Sığacık terfi istasyonlarındaki pompaların uygulama projelerinde yatay milli olarak gösterilmesi sebebiyle, bu pompalar yerine dikey milli pompa yapılması halinde iş artışı talep etmesi üzerine, idarenin de projeler üzerinde gösterilen yatay milli pompaların mevcut sistemdeki pompalar olduğu, yerlerine teknik şartname ve imalat tanımları adı altında düzenlenen belgede tarif ve açıklamalarına yer verilen dikey milli pompaların yapılacağını belirtmesi üzerine oluştuğu anlaşılmaktadır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun,

“Tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesinde;

“Uygulama projesi: Belli bir yapının onaylanmış kesin projesine göre yapının her türlü ayrıntısının belirtildiği projeyi. ...

ifade eder”,

“Şartnameler” başlıklı 12 nci maddesinde:

“İhale  konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.

İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.”,

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği (YİİUY)’nin “Teknik Şartnameler” başlıklı 17 nci maddesinde:

“(1) İşin teknik ayrıntıları ve şartları ile projesini de kapsayan teknik şartnameler hazırlanarak ihale dokümanına dâhil edilir. Teknik şartnamelerde belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması zorunludur. ”,

İşe ait sözleşmenin; “Sözleşmenin türü ve bedeli” başlıklı 6 ncı maddesinde;

“6.1. Bu Sözleşme, karma sözleşme olup, ihale dokümanında yer alan kesin projeye/projelere ve bunlara ilişkin mahal listeleri ile birim fiyat tariflerine dayalı olarak, İdarece hazırlanmış birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için yüklenici tarafından teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan tutarların toplamı olan ............. (rakam ve yazıyla) bedel ile ihale dokümanında yer alan uygulama projeleri ve bunlara ilişkin mahal listelerine dayalı olarak, işin anahtar teslim götürü bedel kısmı için yüklenici tarafından teklif edilen .............. (rakam ve yazıyla) bedelin toplamı olmak üzere ............ (rakam ve yazıyla) bedel üzerinden akdedilmiştir.

6.2. Yapılan işlerin bedellerinin ödenmesinde; birim fiyat teklif alınan iş kısımları için, birim fiyat teklif cetvelinde yüklenicinin teklif ettiği ve sözleşme bedelinin tespitinde kullanılan birim fiyatlar ile varsa sonradan tespit edilen yeni birim fiyatlar, işin anahtar teslim götürü bedel üzerinden teklif alınan kısımları için ise yüklenicinin teklif ettiği toplam bedel, esas alınır.”

Hükümleri yer almaktadır.

Bu hükümlerden, özel ve teknik şartnamelerde belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliğini sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlamasının zorunlu olduğu, ayrıca varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemelerin de yapılabileceği, teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilebileceği,

Bunların yanı sıra; ihale dokümanları arasında yer alan özel ve/veya teknik şartnamelerin, ihaleye esas uygulama projeleri ve bunlara dayalı mahal listeleri ile birim fiyat tariflerinde yer alan imalatlara ait teknik detayları açıklayıcı dokümanlar olduğu, başka bir ifade ile sözleşme kapsamında oldukları projelere ve mahal listelerinde sabit olan, varlıkları hakkında herhangi bir tereddüt bulunmayan mevcut imalatlara ilişkin teknik kriterler ve tanımlamalara yer verilen dokümanlar oldukları, bu dokümanların içeriğinde sözleşme bedeline hangi imalatların dâhil olup olmadığı veya yukarıda belirtilen kanun ve yönetmelik hükümlerinde yer alan hususlar dışında başkaca bilgilerin yer alamayacağı, yer alsa bile hüküm icra edemeyeceği,

Karma sözleşmenin anahtar teslimi götürü bedel kısmında yer alan yapım işlerine isteklilerin tekliflerini, ihale dokümanında yer alan uygulama projeleri ve bunlara ilişkin olarak hazırlanmış mahal listelerine dayalı olarak işin tamamının yapımı için verdikleri, projesi içerisinde yer alan bütün imalatların yüklenicisi tarafından fen ve sanat kurallarına uygun, yürürlükteki mevzuata göre kullanıma hazır bir şekilde eksiksiz ve kusursuz halde idareye sunulması gerektiği, bunun temini için de ihale dokümanında yer alan uygulama projeleri ve bunlara dayalı olarak hazırlanan mahal listeleri ile yapım şart ve tekniklerinin açıklandığı genel ve özel teknik şartnameler ile diğer açıklayıcı belgelerin birbiri ile uyumlu ve eksiksiz olarak hazırlanmasının mevzuatın gereği olduğu,

Bu bağlamda uygulama projelerinin de 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 4 üncü maddesinde yapılan tanımına uygun, her hangi bir tereddüte mahal vermeyecek nitelikte hazırlanması ve mahal listelerinin de bu niteliklerde hazırlanan projeye dayalı olarak belirlenmesinin, isteklilerin tekliflerini oluşturmalarında büyük önem arz ettiği, idarelerin de işin anahtar teslimi götürü bedel bölümlerini, bu niteliklere sahip proje olarak hazırlamakla yükümlü ve sorumlu bulunduğu,

Hususları açıktır.

İhale dokümanı incelendiğinde, doküman içerisinde, “Bilgi amaçlıdır” adı altında yer alan dosyada;

“İhale dokümanı kapsamında yer alan taranmış olanlar geçerli olup, Autocad formatında olanlar bilgi amaçlıdır. İkisi arasında farklılık olması durumunda taranmış projeler geçerli olacaktır.” açıklamasının bulunduğu,

İçme suyu hattına ilişkin plan, profil ve detaylara ait uygulama projeleri incelendiğinde;

“Seferihisar İlçesi Revize İçmesuyu Şebeke Uygulama Projesinin Hazırlanması Genel Durum Planı Genel Durum Paftası”nda;

İmalat yapılacak içme suyu hatlarının geçtiği güzergâhlar, boru cins, çap, uzunlukları, depolar, pompalar, pompaların debi, basma yüksekliği ve güç gibi karakteristik değerleri, sistemi oluşturan lokasyonlarıyla birlikte gösterildiği,

İletim Sistemi Şematik Gösterimi altında, Akarca ve Sığacık İletim Sistemi, Şehir Merkezi Alt Kat İletim Sistemi ve Şehir Merkezi Üst kat İletim Sistemleri şeklinde dört bölge olarak hattın isimlendirildiği,

Akarca ve Sığacık İletim Sisteminde gösterilen pompa imalatları incelendiğinde,

4 GRUPLU TERFİ MERKEZİ

Akarca Terfi                                      Sığacık Terfi

Qt=38.00Lt/Sn                                   Qt=25.00Lt/Sn

Hm=91.00mt                                     Hm=87.00mt

Nm=55.00kW                                    Nm=37.00kW

2 adet yatay milli EMP                      2 adet yatay milli EMP

(1 isi yedek)                                       (1 isi yedek)

Derinkuyu Terfi Merkezi

Qt=20Lt/Sn

Hm=105mt

Nm=37kW

Dalgıç EMP

Mevcutta yoksa koç darbesi vanası konulmalıdır.

Şehir Merkezi Üst kat İletim Sisteminde yapılacak imalatlar incelendiğinde,

2 GRUPLU TERFİ MERKEZİ

Şehir Merkezi Üst Kat                Derinkuyu Terfi Merkezi

Qt=47.00Lt/Sn                                   Qt=15Lt/Sn

Hm=92.00mt                                      Hm=89mt

Nm=75.00kW                                    Nm=30kW

2 adet Yatay Milli EMP                     Dalgıç EMP

(1 isi yedek monte edilecektir.)          Mevcutta yoksa koç darbesi vanası konulmalıdır.

Not: Mevcut EMP’ler aynen kullanılmaya devam edilecektir.

Şeklinde uygulama projeleri üzerinde pompa ve diğer sistem elemanlarına ilişkin hacim, debi, manometrik yükseklik, güç gibi teknik özellik ve açıklamalara yer verildiği, ancak “Mevcutta yoksa koç darbesi vanası konulmalıdır.” şeklinde belirsizlik ifade eden açıklamalara,

Akarca ve Sığacık 4 gruplu terfi merkezinde “2 adet yatay milli EMP (1’isi yedek) açıklaması ile yatay milli pompaların değiştirilip değiştirilmeyeceğinin belirtilmediği, bunun yanında 2 gruplu şehir merkezi üst kat terfi merkezinde karekteristik değerleri verilen pompa için “2 adet yatay milli EMP (1’isi yedek) monta edilecektir.” açıklamasına,

İletim Sistemi Şematik Gösterimi “İlt. Sis.Sem. Göst.” paftasında benzer açıklamalara,

Sığacık Bölgesi Terfi Hattı Plan ve Profili “Sığacık Pln.Prf.1/2” paftasında, Akarca bölgesi Terfi Hattı Plan ve Profili, “Akarca Pln. Prf.1/5” paftasında ve Şehir Merkezi Üst Kat Terfi Hattı Plan ve Profili “Üst Kat pln. Prf. ½” paftalarında da yukarıda belirtilen benzer bilgilere,

Yer verildiği görülmektedir.

İşe ait “Genel Şartname”nin “Uygulama/Kesin Projeler ve Malzeme Onay Belgeleri” başlıklı 1B-5 maddesinde;

“Bu sözleşme kapsamında, ihale dosyası ekinde verilen projeler, uygulama/kesin proje niteliğinde olup, yüklenici projelere uymak zorundadır. …”

İçme suyu İnşaatı İşi Mekanik İşlerinin İmalat Tanımları Şartnamesinde;

“Poz No: Mek-01

İmalatın Adı: Seferihisar Sığacık Teos Cad. üzerinde eski teknik amirlik alanında mevcut terfi istasyonu içerisinde bulunan 2 ad. Yatay milli kademeli pompalar, bağlantı parçaları, borular, elektrik panoları ve kabloların sökülmesi, yerine yeni düşey milli 2 adet motopomp grubunun montajı işi.

İmalatın Tarifi: Seferihisar Sığacık mevcut terfi istasyonu içerisinde bulunan 2 ad. Yatay milli kademeli pompa ve buna bağlı mekanik bağlantı parçalarının, elektrik panoları ve kabloların sökülerek yerine; suyu Akarca DM3 su deposuna terfi edecek; 2 adet (1+1) Q=38LT/Sn, Hm=91mss, motor gücü en az Nm=45kW ve sistem verimi en az ƞ=75% düşey milli in-line tip santrifüj paslanmaz çelik 316 (EN 1.4408) motopompun projesine ve teknik şartnamesine uygun olarak montajı yapılacaktır.”

Poz no: Mek-03

İmalatın Adı: Seferihisar Sığacık Teos Cad. üzerinde eski teknik amirlik alanındaki mevcut terfi istasyonu içerisine yeni 2adet düşey milli motopomp grubunun montajı işi.

 İmalatın Tarifi: Suyu Sığacık DM2 su deposuna terfi edecek; 2 adet (1+1) Q=25Lt/Sn, Hm=87mSS, motor gücü en fazla Nm=30kW ve sistem verimi en az ƞ=75% düşey milli in-line tip santrifüj paslanmaz 316 (EN 1.4408) motopompun projesine ve teknik şartnamesine uygun olarak montajı yapılacaktır.

Poz No: Mek-08

İmalatın Adı: Seferihisar Çaykenarı Fidanlık mevkiinde yapılacak sac kabin içine yapılacak terfi istasyonu içerisine yeni 2 adet düşey milli motopomp grubunun montajının yapılması işi.

İmalatın Tarifi: Seferihisar Şehir merkezi üst kat şebekesine ait DM1 3000m3 hacimli Belen deposuna suyu terfi etmek amacıyla Çaykenarı Fidanlık mevkiinde sac kabinden yeni yapılacak TMY terfi istasyonu içerisine 2 adet (1+1) Q=47Lt/Sn, Hm=92mSS, Nm=maks75kW gücünde ƞ=min 72% pompa veriminde düşey milli paslanmaz 316 motopompların temini ve kaidelerine montajı işi.”,

İçme suyu İnşaat İşi Mekanik İşlerinin Yapımı Özel Teknik Şartnamesinin; sırasıyla, “Akarca ve Sığacık Bölgesi İçin Yapılacak Mekanik İşler” başlıklı 1.1, “Seferihisar Üst kat Şebeke Bölgesi Yapılacak Mekanik İşler” başlıklı 1.2 nci maddelerinde;

“1.1 Akarca ve Sığacık Bölgesi İçin Yapılacak Mekanik İşler;

  1. Seferihisar Sığacık Teos Cad. üzerinde eski teknik amirlik alanında mevcut terfi istasyonu içerisinde bulunan 2 ad. yatay milli kademeli pompalar, bağlantı parçaları, borular, elektrik panoları ve kabloların sökülerek yerine suyu Akarca DM3 su deposuna terfi edecek Q=38Lt7Sn, Hm=91mSS, en fazla Nm=45kW ve pompa+motor verimi en az ƞ=%75 ve Sığacık DM2 su deposuna suyu terfi edecek Q=25Lt/Sn, Hm=87mSS, motor gücü en fazla Nm=30kW, pompa+motor verimi en az ƞ=%75 veriminde düşey in-line tip santrifüj paslanmaz 316 (EN 1.4408) motopomplar projesine ve teknik şartnamesine uygun olarak montajı yapılacaktır.
    • Seferihisar Üst kat Şebeke Bölgesi Yapılacak Mekanik İşler;

1.Seferihisar Şehir Merkezi üst kat şebekesine ait DM1 3000m3 hacimli Belen deposuna suyu terfi etmek amacıyla Çaykenarı Fidanlık mevkiinde yeni yapılacak TMY terfi istasyonu içerisine 2 adet (1+1) Q=47Lt/Sn, Hm=92mSS, Nm=maks75 kW gücünde pompa+motor verimi en az ƞ=min%72 veriminde düşey milli in-line tip paslanmaz 316 motopompların temini ve kaidelerine montajı yapılacaktır.”,

Şeklinde dikey milli pompalara ilişkin teknik özellik ve yapım şartlarına yer verildiği, genel ve özel teknik şartnamelerde yatay milli pompalara ilişkin herhangi bir bilgiye yer verilmediği,

Görülmektedir.

Yapılan tespit, hüküm ve açıklamalardan, karma sözleşmenin anahtar teslimi götürü bedel kısmında yer alan anlaşmazlık konusu imalatlarla ilgili olarak, uygulama projeleri üzerinde pompa ve diğer sistem elemanlarının debi, manometrik yükseklik, güç, hacim gibi teknik özelliklerine ve açıklamalara yer verildiği, ancak uygulama projeleri üzerinde hangi pompa ve diğer sistem elemanlarının değiştirileceğinin, hangilerinin değiştirilmeyeceğinin açık bir şekilde belirtilmediği, diğer taraftan “Mevcutta yoksa koç darbesi vanası konulmalıdır.” gibi belirsizlik ifade eden açıklamalara yer verildiği, dolayısıyla uygulama projelerinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 4 üncü maddesinde yapılan tanımına uygun, herhangi bir tereddüte mahal vermeyecek nitelikte hazırlanmadığı anlaşılmaktadır.

Bu tespit, hükümler birlikte dikkate alındığında; yüklenicinin karma sözleşmenin anahtar teslimi götürü bedel kısmında yer alan imalatlar için teklifini, sözleşmenin 6 ncı maddesi gereği, uygulama projeleri ve mahal listelerini dikkate alarak verdiği,  bu bağlamda 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun tanımlar başlıklı 4 üncü maddesinde yapılan tanıma uygun olarak, herhangi bir tereddüte mahal vermeyecek nitelikte hazırlanmayan uygulama projesinde hangi imalatları dikkate alarak teklifini verdiği hususunun Kurulumuzca bilinemeyeceği, gelinen bu aşamada anlaşmazlık konusuna ilişkin bir karar verilmesine yer olmadığı,

Değerlendirilmektedir.

III - KARAR

Konu, yukarıda belirtildiği üzere incelenmiş ve değerlendirilmiş olup, buna göre, “Seferihisar İlçesi İçme Suyu İnşaatı İşi”nde;

Anlaşmazlık konusunda Kurulumuzca bir karar verilmesine yer olmadığına,

05/01/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun Ek 1 ve Ek 2 nci maddelerine istinaden, 16/03/2022 tarihinde yapılan toplantıda katılanların oy birliği ile karar verilmiştir

(Yüksek Fen Kurulunun 16.03.2022 tarih ve 2022/87 sayılı kararı)