128 sayılı İlamın 2. Maddesiyle ... Tic. San. Ltd. Şti.’nin yükleniminde bulunan “... İli ... ... ve ... İlçelerinin Köy Yollarına Asfalt Kaplama ve Menfez Yapım İşi” ile ilgili olarak, mevzuata ve işin sözleşmesine aykırı bir şekilde verilen ilave 185 günlük süre uzatımına bağlı olarak işin tesliminde yaşanan 38 günlük gecikme için yükleniciye yapılacak ödemelerden kesilmesi gereken gecikme cezasının kesilmemesi sonucu oluşan kamu zararı tutarı ... TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.

Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

... tarihinde imzalanan Sözleşmenin; “İşe başlama ve bitirme tarihi” başlıklı 9’uncu maddesinde; “ 9.1. Sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 7 gün içinde Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine göre yer teslimi yapılarak işe başlanır. 9.2. Yüklenici taahhüdün tümünü, işyeri teslim tarihinden itibaren 482 gün içinde tamamlayarak geçici kabule hazır hale getirmek zorundadır. Sürenin hesaplanmasında; havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi ile resmi tatil günleri dikkate alındığından, bu nedenlerle ayrıca süre uzatımı verilmez. … 9.4. Bu işyerinde havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmadığı günler 01.11-15.04 tarihleri arasındaki 165 gündür. Ancak, işin bitiminde bu devre dikkate alınmaz ve idare yükleniciden teknik şartları yerine getirerek işi tamamlaması için bu dönemde çalışmasını isteyebilir.” “Süre uzatımı verilebilecek haller ve şartları” başlıklı 18’inci maddesinde; “Süre uzatımıyla ilgili hususlarda Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümleri uygulanır.” denilmiştir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “İşin süresi ve sürenin uzatılması” başlıklı 29’uncu maddesinde;

“ (1) İşin, sözleşmesinde belirlenen zamanda tamamlanıp geçici kabule hazır hale getirilmemesi durumunda, gecikilen her gün için sözleşmesinde öngörülen günlük gecikme cezası uygulanır.

(2) Mücbir sebepler nedeniyle süre uzatımı verilebilecek haller aşağıda sayılmıştır:

a) Doğal afetler.

b) Kanuni grev.

c) Genel salgın hastalık.

ç) Kısmi veya genel seferberlik ilanı.

d) Gerektiğinde Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenecek benzeri diğer haller.

(3) İkinci fıkrada belirtilen hallerin mücbir sebep olarak kabul edilmesi ve Yükleniciye süre uzatımı verilebilmesi için, mücbir sebep olarak kabul edilecek durumun;

a) Yüklenicinin kusurundan kaynaklanmamış olması,

b) Taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması,

c) Yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemesi,

ç) Mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde Yüklenicinin İdareye yazılı olarak bildirimde bulunması,

d) Yetkili merciler tarafından belgelendirilmesi, zorunludur.

(4) İdarenin, sözleşmenin ifasına ilişkin yükümlülüklerini Yüklenicinin kusuru olmaksızın yerine getirmemesi (yer teslimi, projelerin onaylanması, iş programının onaylanması, ödenek yetersizliği gibi) ve bu sebeple sorumluluğu Yükleniciye ait olmayan gecikmelerin meydana gelmesi, bu durumun taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması ve Yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş olması halinde, işi engelleyici sebeplere ve yapılacak işin niteliğine göre, işin bir kısmına veya tamamına ait süre en az gecikilen süre kadar uzatılır.

(5) Öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olduğu hallerde ilave işin gerektirdiği ek süre Yükleniciye verilir.

(6) Mücbir sebepler ve/veya idarenin sebep olduğu hallerden dolayı, işte sorumluluğu yükleniciye ait olmayan gecikmelerin meydana gelmesi halinde, durum idarece incelenerek işi engelleyici sebeplere ve yapılacak işin niteliğine göre işin bir kısmına veya tamamına ait süre uzatılır.

(7) Yüklenicinin, sürenin uzatılmasını gerektiren hallerin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde, idareye yazılı olarak bildirimde bulunması ve yetkili merciler tarafından usulüne göre düzenlenmiş belgelerle mücbir sebebin meydana geldiğini tevsik etmesi zorunludur. Yüklenici bildiriminde, iş üzerinde gecikmeye yol açtığını düşündüğü sebeplerin ayrıntılarını, işin süresinin ne kadar uzatılması gerektiğini belirtecektir. Uzatılacak sürenin tespiti o anda mümkün değilse bunun da sebeplerini ayrıca belirtecek, durumun netlik kazanmasından sonra istediği süre uzatımını da ayrı bir yazı ile derhal bildirecektir. Ancak idarenin sebep olduğu süre uzatımını gerektiren gecikmelerde, yüklenicinin yirmi gün içinde yazılı bildirimde bulunma şartı aranmaz.

(8) Zamanında yapılmayan yazılı bildirimler dikkate alınmaz ve yüklenici müracaat süresini geçirdikten sonra süre uzatımı talebinde bulunamaz. Mücbir sebeplerin devamı sırasında yapılacak bildirim, yirmi gün öncesinden geçerli olmak üzere dikkate alınabilir.

(9) İşin tamamlanması için sözleşmesinde tespit edilen tarih veya süre haricinde başkaca kayıt bulunmayan işlerde, havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan devresi ile resmi tatil günleri göz önünde tutularak iş bitim tarihi veya süresi belirlenmiş sayılacağından, yüklenici, çalışmadığı bu gibi günleri öne sürerek süre uzatılması isteğinde bulunamaz. Ancak süre uzatımlarında, yapılacak işin özelliğine göre çalışılamayacak günler de dikkate alınarak verilecek süre belirlenir.” hükümlerine yer verilmiş bulunmaktadır.

Rapor dosyası ve eklerinin incelenmesi sonucu, asfalt kaplama ve menfez yapım işinde; asfalt imalatında kullanılan agrega malzemesinin üretilebilmesi için gerekli olan patlayıcı maddenin kullanım izni için İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ile yürütülen yazışmanın uzaması nedeni ile 29 gün, yine asfalt çalışması yapılacak yol güzergâhları ile NATO Boru Hattı ve Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattının çakışması nedeniyle Kontrol teşkilatı ile BOTAŞ arasında yürütülen yazışmaların gecikmesi nedeni ile de 56 gün olmak üzere Yükleniciye 85 gün süre uzatımı verilmesinin kararlaştırıldığı ve bu sürenin sözleşmeye göre işin bitirilmesi gereken 27.11.2017 tarihine eklenmesi durumunda işin 20.02.2018 tarihine kadar bitirilmesi gerekmekte ise de gerek bu dönemin havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemine denk gelmiştir.

Sorumlular tarafından Verilen süre uzatımının Yüksek Fen Kurulu Kararı, KGM Karayolu Teknik Şartnamesi ve ... İli için geçmiş dönem hava sıcaklıkları ve yağış ortalamaları göz önünde bulundurulmak suretiyle verildiği,

- İhale kapsamında ağırlıklı iş kaleminin asfalt olduğu düşünüldüğünde, yapılacak imalatların niteliği KGM Karayolu Teknik Şartnamesi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği,

- Süre uzatımı verilirken istatistiksel veriler göz önünde bulundurularak bu zaman aralığındaki sıcaklık ve yağış oranlarının asfalt ve alt yapısı için uygun olmayacağının değerlendirildiği,

- Yapım İşleri Teknik Şartnamesinin 29/9 maddesine, KGM Teknik Şartnamesinin 103.03, 407.05 maddelerine ve meteoroloji raporlarına göre verilen doğru süre uzatım kararında kamu yararı gözetildiği ve keyfi kullandırılmadığı,

anlaşılmıştır.

Yüklenicinin herhangi bir kusurunun olmaması sebebiyle İdarenin takdiri doğrultusunda verilen ilave 185 günlük süre uzatımında mevzuata aykırı bir durum bulunmamaktadır.

Bu itibarla, 128 sayılı İlamın 2. Maddesiyle verilen tazmine ilişkin hükmünün yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda BOZULMASINA, yeni hüküm tesisi için dosyanın hükmü veren DAİREYE GÖNDERİLMESİNE oy çokluğuyla, karar verildi.

(Sayıştay Temyiz Kurulunun 19.01.2022 tarih ve 50912 sayılı kararı)