GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

İlamda tazmin hükmü, “... ... Tadilatı İşi” nde, akustik ahşap kaplama imalatına ilişkin olarak, İller Bankası tarafından yayımlanan 21.271/İB Akustik Tavan Kaplaması pozunun birim fiyatı ile yine akustik duvar kaplamaları için bu pozun analizinden yararlanılarak bulunacak birim fiyattan ödeme yapılması gerekirken daha yüksek bedelle belirlenmiş yeni birim fiyattan (İnşaat analiz-1) ödeme yapıldığı gerekçesi ile verilmiştir.

Savunmalarda ise; orkestra çukuruna ait tavan ve duvarların akustik ahşap kaplaması ile ilgili olarak çeşitli Kurumlarca yayımlanan birim fiyat kitapları arasında sahne mekanlarına uygun pozun bulunmadığı, bu nedenle YİGŞ’nin 22’nci maddesinin (b) ve (c) bendine göre Genel Müdürlük bünyesinde daha önce yaptırılan benzer işin fiyat analizinin kullanıldığı, İlamda önerilen 21.271/İB Akustik Tavan Kaplaması pozunun tarifinde hazır karolardan bahsedildiği, bu pozun içinde akustik karo fiyatının yer almadığı, ayrıca önerilen pozda bahsi geçen hazır akustik karonun ve kontraplak malzemesinin uygulamada kullanılmadığı, fiili imalatta ahşap, taş yünü levha, sıcak haddelenmiş profil demirler, yonga levhalar ile akustik kumaşın kullanıldığı, dolayısıyla yapılan işlemde herhangi bir kamu zararının oluşmadığı ileri sürülmüştür.

İhale tarihinde geçerli olan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği (ve sözleşme) eki Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “Sözleşmede bulunmayan işlerin fiyatının tespiti” başlıklı 22’nci maddesinde aynen;

“(1) 12 üncü maddenin 4 üncü fıkrasında belirtilen proje değişikliği şartlarının gerçekleştiği hallerde, işin yürütülmesi aşamasında idarenin gerekli görerek yapılmasını istediği ve ihale dokümanında ve/veya teklif kapsamında fiyatı verilmemiş yeni iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının bedelleri ile 21 inci maddeye göre sözleşme kapsamında yaptırılacak ilave işlerin bedelleri, ikinci fıkrada belirtilen usuller çerçevesinde yüklenici ile birlikte tespit edilen yeni birim fiyatlar üzerinden yükleniciye ödenir.

(2) Yeni fiyatın tespitinde iş kalemi veya iş grubunun niteliğine göre aşağıdaki sıralamaya uyularak oluşturulan analizlerden biri kullanılır:

a) Yüklenicinin birim fiyatlarının/teklifinin tespitinde kullanarak teklifi ekinde idareye sunduğu ve yeni iş kalemi/grubu ile benzerlik gösteren iş kalemlerine/gruplarına ait analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler.

b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine/grubuna benzerlik gösteren analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler.

c) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan iş kalemleri/gruplarına ait maliyet analizleriyle kıyaslanarak bulunacak analizler.

ç) Yeni iş kaleminin/grubunun yapılması sırasında tutulacak puantajla tespit edilecek malzeme miktarları, işçi ve makinelerin çalışma saatleri ile diğer tüm girdiler esas alınarak oluşturulacak analizler.

(3) İş kalemi veya iş grubunun niteliğine uygun olarak yukarıdaki analizlere, kaynakların verimli kullanılması gözetilerek aşağıdaki rayiçlerden biri, birkaçı veya tamamı uygulanabilir:

a) Varsa yüklenicinin teklifinin ekinde idareye verdiği teklif rayiçler.

b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut rayiçler.

c) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar.

ç) İdarece kabul edilmek şartıyla, ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanmış uygulama ayına ait yerel rayiçleri.

(4) Yeni fiyat yüklenici ile birlikte yukarıda belirtilen usullerden biri ile tespit edilerek düzenlenen tutanak idarenin onayına sunulur ve otuz gün zarfında idarece onaylanarak geçerli olur. Yeni fiyat tespitinde yüklenici ile uyuşulamaz ise, taraflarca anlaşmazlık tutanağı düzenlenir ve anlaşmazlık idare tarafından on gün içerisinde Bayındırlık Kuruluna intikal ettirilir. Bayındırlık Kurulu tarafından tespit edilen fiyatın iki tarafça kabulü zorunludur. Yüklenici, fiyat uyuşmazlığı hakkındaki Bayındırlık Kurulunun kararını beklemeden idare tarafından tespit edilmiş fiyat üzerinden işe devam etmek zorundadır.

(5) Yeni fiyatın hesabında, ikinci fıkranın (a) bendine göre, teklif analiz ile kıyaslanarak bulunan analizin kullanılması halinde, bu analizin temsil ettiği iş kalemi miktarı ile yeni tespit edilecek iş kalemi miktarının rayiçlere ve genel giderlere tesiri dikkate alınır.”

Denilmek suretiyle yeni birim fiyatların nasıl oluşturulacağı hususu açıklığa kavuşturulmuştur.

Buna göre, yeni birim fiyat yapımında madde hükmünde zikredilen analizler öncelik sırasına uyularak kullanılacak; rayiçlerde ise kaynakların verimli kullanılması ölçütü gözetilerek herhangi birisi tercih edilebilecektir. Sorumlular tarafından da temyiz dilekçelerinde belirtildiği üzere; teklif analizler sunulmadığından ve diğer İdarelerde iş kalemine benzer analizler mevcut olmadığından YİGŞ hükümleri uyarınca, öncelik bakımından üçüncü sırada bulunan “İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan iş kalemleri/gruplarına ait maliyet analizleriyle kıyaslanarak bulunacak analizler” den hareketle İdarenin daha önce gerçekleştirdiği akustik ahşap kaplama imalatı analizi esas alınarak bahse konu iş kaleminin yeni birim fiyatı tespit edilmiştir.

İlamda tam da bu noktada diğer İdarelerce (İller Bankası) yayımlanmış “21.271/İB Akustik Tavan Kaplaması” pozunun birim fiyatı ile duvar kaplaması için de bu pozun analiziyle kıyaslanarak bulunacak yeni birim fiyatın esas alınması gerektiği ileri sürülmüş ise de;

Sözü edilen pozların, fiilen gerçekleşen ahşap kaplama imalatının yapım şartlarını ve teknik özelliklerini birebir karşıladığı hususunda hiçbir değerlendirmeye yer verilmemiştir.

Konuya ilişkin yapılan incelemede ise; ödemeye esas İnşaat analiz-1 pozunun yeni birim fiyat analizinde; 04.156 meşe kerestesi, 04.177 sentetik tutkal, 04.178 ceviz kaplama 0,8 mm, 04.183 kayın kaplama 0,8 mm, 04.271 galvanizli çivi (geniş baş dahil), 04.743/07 19 mm kalınlıkta yonga levhalar, 04.511 zımpara kağıdı, 04.256 sıcak haddelenmiş profil demirler, 04.734/B16C taş yünü levha malzemelerinin kullanıldığı, bu malzemelerin İlamda kıyas edilen 21.271/İB ile 21.271/İB-A pozların analizlerinde hiç yer almadığı, ayrıca 04.151 çam kerestesi (1. Sınıf) ve işçilik gibi benzer girdilerin ise farklı miktarlarda analize dahil edildiği görüldüğünden, önerilen pozların fiilen yapılan işin teknik özelliklerini taşımadığı, yani kıyas edilen imalatların yapım şartlarının birbirinden farklı olduğu anlaşılmıştır.

Bu bağlamda yeni birim fiyata konu İnşaat analiz-1 pozu kapsamındaki işin teknik özellik ve gerekliliklerini taşımayan “21.271/İB Akustik Tavan Kaplaması” pozunun analizinden faydalanılarak yeni birim fiyat oluşturulması mevzuata uygun düşmemektedir.

Bu itibarla; konuya ilişkin dilekçi itirazları kabul edilerek, 184 sayılı İlamın 36 (C)’inci maddesi ile verilen ... TL’nin tazminine ilişkin verilen hükmün, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55’inci maddesinin 7’nci fıkrası uyarınca KALDIRILMASINA (Üye ...’in “İlam hükmünün tasdiki gerekir.” şeklindeki azınlık görüşüne karşı) oy çokluğuyla, karar verildi.

(Sayıştay Temyiz Kurulunun 21.04.2021 tarih ve 49525 sayılı kararı)