I - KONU

… Müdürlüğünün 09/03/2021 tarih ve E-3357 sayı ile 08/04/2021 tarih ve E-5022 sayılı yazılarında özetle; adı geçen idare tarafından 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre 02/09/2019 tarihinde ihale edilerek, 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’na göre 20/11/2019 tarihinde anahtar teslimi götürü bedel sözleşmeye bağlanan “… Yapım İşi”nde, iş artışı/eksilişi, süre uzatımı işlemlerinde İdaresi ile yüklenici arasında anlaşmazlık oluştuğu belirtilerek Kurulumuz kararı talep edilmektedir.

II - İNCELEME VE DEĞERLENDİRME

Yapılan ön incelemede, idare görüşü ve bir kısım belgelerin eksik olduğunun tespit edilmesi üzerine, ihale yetkilisinden istenen eksik bilgi ve belgelerin yeniden gönderilmesinden sonra konu, gönderilen bilgi ve belgeler ile ilgili mevzuatları çerçevesinde Kurulumuzca inceleme ve değerlendirmeye tabi tutulmuş olup, sözleşme taraflarının uyuşmazlığa ilişkin görüş ve değerlendirmeleri özet olarak aşağıda belirtildiği şekildedir.

Yüklenicinin 09/12/2019, 06/08/2020, 16/09/2020, 15/12/2020, 30/12/2020, 24/02/2020, 22/01/2021, 17/02/2021 ve 18/02/2021 tarihli dilekçelerinde görüş ve talebi;

…

2- İhale dokümanı İnşaat İşleri Özel Teknik Şartnamesinde yer alan nakliyelere ilişkin hükmün, uygulama projesi ve mahal listesinde yer alan imalatlar için geçerli olduğu, uygulama projesi ve mahal listesinde yer alan, ancak yapı denetim görevlileri denetiminde projesinden farklı yaptırılan yeşil alanlarda 30 cm kalınlığında bitkisel toprak temini, saha betonları altına blokaj imalatı ve nakliyeleri ile su baskını tehlikesinin önlenmesi için yol kotlarına yükseltilen otopark betonu altında kullanılan kaya dolgu ve naklinin ödenmediği, uygulama projesi ve mahal listesinde yer alan bu imalatların, fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapılmasında sorumlulukları olduğu, yapı denetim görevlilerinin talimatı ile farklı yapılan bu imalatların Yapım İşleri Genel Şartnamesi (YİGŞ)’nin 21 maddesi hükümleri doğrultusunda ilave iş olduğu, idaresince öngörülemeyen ve zorunluluk sebebiyle yapılan bitkisel toprak temini, saha betonları altına blokaj ve otopark betonu altına kaya dolgu imalatı ile nakliye bedellerinin, saha tespitleri ve ölçümleri yapılarak iş artışı kapsamında ödenmesi gerektiği,

…

İdaresinin görüş ve değerlendirmesi;

…

2- Yüklenicinin, ihale dokümanı uygulama projesi ve mahal listesinden farklı yaptığı saha ve küçük otopark betonları altına blokaj imalatı ve nakliye bedeline esas malzeme miktarı, test sonuçları ve raporlarını idareye ibraz etmediği, yapı denetim görevlileri ve yüklenicinin sözleşme eki uygulama projelerinde değişiklik yetkisinin olmadığı, yapı denetim görevlilerince proje değişiklik raporu düzenlenmediği, idarece proje değişikliği yapılmadığı, imalat oluru ve fiyat tutanağı düzenlenmediği, idarenin yazılı talimatı olmadan yapılan bu imalat ve nakliye bedellerinin ödenmediği, uygulama projesi ve mahal listesinde yeşil alanlarda yer alan 30 cm kalınlığında bitkisel toprak serimi imalatının sözleşme bedeline dahil olduğu, idarenin talebi veya onayı alınmadan yapılan kaya dolgu yapılması ve bitkisel toprak temin ve serilmesi ilgili imalatlarının, geçici kabul işleminden sonra iş artışı kapsamında ödeme yapılıp yapılamayacağı,

…

Tarafların görüş ve talebi bu şekilde belirtildikten sonra talep konusu ile sınırlı olmak üzere inceleme ve değerlendirmeye geçilmiştir.

…

Yapılan tespitlerden sonra, anlaşmazlık konularının başlıklar halinde incelenmesi ve değerlendirilmesine geçilmiştir.

…

2- Bitkisel toprak temini ve serimi ile saha ve küçük araç otoparkı betonları altına kaya dolgu imalatı ile ilgili olarak;

Yüklenicinin, sözleşme eki uygulama projesi ve mahal listesinde yer alan yeşil alanlar için 30 cm kalınlığında bitkisel toprak temini ile saha ve küçük otopark betonları altına blokaj imalatlarını projesinden farklı yaptığı, yüklenicinin uygulama projelerinde değişiklik talebinin bulunmadığı, yapı denetim görevlilerinin projesine uygun yapılmayan imalatlar için işi durdurmadığı, idaresine bildirmediği, proje değişiklik raporu düzenlenmediği, idaresince yazılı uyarıda bulunulmadığı, proje değişikliği yapılmadığı ve iş artışı yapılan bu imalatlar için fiyat tutanağı düzenlenmediği, idarenin yazılı talimatı olmadan yapılan bu imalat ve nakliye bedellerinin ödenmediği anlaşılmaktadır.

İşe ait peyzaj uygulama projesi ve mahal listesi incelendiğinde:

Güney yönü küçük araç otopark kotunun 1368,50/-1,50, yanlarında yer alan saha ve büyük arak otopark kotlarının 1370,00/0,00 olduğu, çevresinde iki yönde istinat duvarlarının yer aldığı, küçük otopark alanında yağmursuyu hattının bulunmadığı görülmektedir.

İşe ait sözleşme eki YİGŞ’nin“Sözleşme ve eklerine uymayan işler” başlıklı 23 üncü maddesinde;

(1)” Yüklenici projelerde kendiliğinden hiç bir değişiklik yapamaz. Proje ve şartnamelere uymayan, eksik ve kusurlu oldukları tespit edilen işleri yüklenici, yapı denetim görevlisinin talimatı ile belirlenen süre içinde bedelsiz olarak değiştirmek veya yıkıp yeniden yapmak zorundadır. Bundan dolayı bir gecikme olursa sorumluluğu yükleniciye aittir. Bununla birlikte, yüklenici tarafından proje ve şartnameden farklı olarak yapılmış olan işlerin, fen ve sanat kurallarına ve istenen özelliklere uygun oldukları idarece tespit edilirse, bu işler yeni durumları ile de kabul edilebilir. Ancak bu takdirde yüklenici, daha büyük boyutta veya fazla miktarda malzeme kullandığını ve daha fazla emek harcadığını öne sürerek fazla bedel isteyemez. Bu gibi hallerde hakediş raporlarına, proje ve şartnamelerde gösterilen veya yazılı talimatla bildirilen boyutlara göre hesaplanmış miktarlar yazılır. Bu şekilde yapılan işlerin boyutları, emeğin değeri ve malzemesi daha az ise bedeli de ona göre ödenir”.

Hükümleri yer almaktadır.

Bu tespit ve hükümler birlikte dikkate alındığında;

Bahse konu imalatların idarenizin bilgisi dışında yapılması halinde ise, yüklenici projelerde kendiliğinden hiç bir değişiklik yapamayacağı, yüklenici tarafından proje ve şartnameden farklı olarak yapılmış olan işlerin, fen ve sanat kurallarına ve istenen özelliklere uygun oldukları idarece tespit edilmesi halinde, bu işlerin yeni durumları ile de kabul edilebileceği, bu durumda idare onayı alınmadan yapılan imalatlardan dolayı yüklenicinin daha büyük boyutta veya fazla miktarda malzeme kullandığını ve daha fazla emek harcadığını öne sürerek fazla bedel isteyemeyeceği, bu şekilde yapılan işlerin boyutları, emeğin değeri ve malzemesi daha az ise bedelinin ona göre ödeneceği hususuna göre işlem yapılması gerektiği,

Değerlendirilmektedir.

…

III - KARAR

Konu, yukarıda belirtildiği üzere incelenmiş ve değerlendirilmiş olup, buna göre “…Hayvan Satış Pazarı Yapım İşi”nde;

…

2-  Yüklenici tarafından proje ve şartnameden farklı olarak yapılmış olan işlerin, fen ve sanat kurallarına ve istenen özelliklere uygun oldukları idarece tespit edilmesi halinde, bu işlerin yeni durumları ile de kabul edilebileceği, bu durumda idare onayı alınmadan yapılan imalatlardan dolayı yüklenicinin daha büyük boyutta veya fazla miktarda malzeme kullandığını ve daha fazla emek harcadığını öne sürerek fazla bedel ödenemeyeceğine,

…

(Yüksek Fen Kurulunun 28.05.2021 tarih ve 2021/114 sayılı kararı)