... sayılı İlamın 1'inci maddesinde, ... San. ve Tic. Ltd. Şti. yüklenimindeki "... ve Çevre Temizliği" işinde yüklenicinin Sosyal Güvenlik Kurumuna olan prim borçlarının, kesin teminat mektubunun süresinin uzatılmayarak Üniversite bütçesinden ödenmesi sonucu oluşan ... TL kamu zararının Gerçekleştirme Görevlisi (Şube Müdürü) ... ile Harcama Yetkilisi (Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanı) ...'ya müştereken ve müteselsilen ödettirilmesine karar verilmişti.

Harcama Yetkilisi (Yapı İşl. Dai. Bşk. V.) ... ile (Şube Müdürü) Gerçekleştirme Görevlisi ... tarafından yapılan temyiz başvurusu sonucunda düzenlenen ... tarih ve ... sayılı tutanakla Temyiz Kurulu tarafından tazmin hükmünün tasdikine karar verilmiştir.

Daha sonra Harcama Yetkilisi sıfatıyla sorumlu tutulan ...'nın Temyiz Kurulu nezdinde karar düzeltilmesi başvurusu üzerine düzenlenen ... tarih ve ... tutanak sayılı Temyiz Kurulu kararında özetle;

Esas yönüyle;

Kamu idarelerince, kesin teminat mektuplarının süresinin uygun belirlenmesi, hükümsüz kalmasına yol açmayacak şekilde süresinin uzatılması ve iadesi ile ilgili gerekli işlemlerin zamanında yerine getirilmesi gerektiği;

Söz konusu işte ise, firmanın Kuruma olan borçlarının hakedişlerle tam olarak ödenemediği, dolayısıyla yüklenicinin Sosyal Güvenlik Kurumuna borcunun bulunduğu açık olmasına rağmen, teminat mektubunun geçerlilik süresinin sona ermesiyle firmanın Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borçlarının Üniversite bütçesinden ödendiği;

...2016 tarihinde süresi bitecek olan işte, yüklenicinin sosyal güvenlik prim borçlarını ödeyemediği sorumlular tarafından bilinmekte iken, kesin teminat geçerlilik tarihinin iş bitiminin hemen ertesinde belirlenmesi ve teminat süresinin geçerlilik süresinin sona ermesiyle Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borcunun Üniversite bütçesinden ödenmesi nedeniyle kesin teminat tutarı olan ... TL'lik kamu zararına sebep olduğu;

Kabul tarihine veya varsa garanti süresinin bitimine kadar SGK'dan ilişiksiz belgesi getirilmemesi halinde kesin teminatların paraya çevrilerek borçlarına mahsup edilmesi gerektiği; Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenen borç tutarı ... TL olmasına karşın, kamu zararı tutarı kesin teminat tutarı kadar olan ... TL olduğu;

Sorumluluk yönüyle ise;

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunun 71'inci maddesinde çerçevesinde kamu zararından ve mali sorumluluktan bahsedilebilmesi için her somut olayda, kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemin bulunması; mevzuata aykırı karar, işlem veya eylem sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması ve kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması durumu ile mevzuata aykırı karar, işlem veya eylem arasında bir illiyet bağının olması şartlarının birlikte aranması gerektiği;

Söz konusu olayda kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan bir sebeple kamu kaynağında bir azalmaya neden olunduğunun açık olduğu; kamu görevlilerinin mali sorumluluğuna hükmedilebilmesi için illiyet bağının kurulması ve sorumluların hangi işlemlerinin kamu zararına sebep olduğunun açıkça belirlenmesi gerektiği; bu bağlamda, sorumluların görev alanı ve görev süreleri ile ilgili iddiaları da dikkate alınarak sorumlulukların yeniden tespit edilmesi gerektiği;

İfade edilerek ... tarih ve ... sayılı Temiz Kurulu Kararında karar düzeltilmesine mahal olduğuna, ... sayılı ilamın 1'inci maddesi hükmünün bozularak, yukarıdaki hususlar göz önünde bulundurularak hüküm tesisini teminen dosyanın Dairemize gönderilmesine karar verilmiştir.

Temyiz Kurulunun söz konusu kararı üzerine yazılan ek raporun Dairemizde görüşülmesi ve konunun yeniden incelenmesi neticesinde;

... San. ve Tic. Ltd. Şti. yüklenimindeki "... ve Çevre Temizliği" işinde yüklenicinin Sosyal Güvenlik Kurumuna olan prim borçlarının Üniversite bütçesinden ödenerek kamu zararına sebebiyet verildiği görülmüştür.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun "Kesin teminatın ve ek kesin teminatların geri verilmesi" başlıklı 13'üncü maddesinde ve sözleşme eki Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 51'inci maddesinde, taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine uygun şekilde yerine getirildiği usulüne göre anlaşıldıktan ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra, Sosyal Güvenlik Kurumundan ilişiksizlik belgesinin getirilmesi halinde yapılan iş için bir garanti süresi öngörülmüş ise kesin teminatın ve varsa ek kesin teminatın yarısı, garanti süresinin sonunda tamamı; garanti süresi öngörülmeyen hallerde ise tamamı yükleniciye iade edileceği, yüklenicinin sözleşme konusu işler nedeniyle idareye ve Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borçları ile ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan yasal vergi kesintilerinin kabul tarihine veya varsa garanti süresinin bitimine kadar ödenmemesi halinde kesin teminat ve ek kesin teminat, 4735 sayılı Kanunun 13'üncü maddesi hükmüne göre paraya çevrilerek borçlarına karşılık mahsup edileceği ve varsa kalanının yükleniciye geri verileceği hüküm altına alınmaktadır.

Nitekim Sosyal Güvenlik Kurumu Prim ve İdari Para Cezası Borçlarının Hakedişlerden Mahsubu, Ödenmesi ve İlişiksizlik Belgesinin Aranması Hakkında Yönetmeliğin "Kesin teminatın iadesi" başlıklı 7'nci maddesinde de, işveren tarafından, idareye ihale konusu işle ilgili olarak Kuruma borcunun bulunmadığına dair ilişiksizlik belgesi ibraz edilmedikçe işverene ait kesin teminatın iade edilmeyeceği belirtilmiştir.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerine göre; yüklenicinin sözleşme konusu işler nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borçlarının, kabul tarihine veya varsa garanti süresinin bitimine kadar ödenmemesi halinde kesin teminat ve ek kesin teminat paraya çevrilerek yüklenicinin borçlarına karşılık mahsup edilecektir.

... San. ve Tic. Ltd. Şti. yüklenimindeki "... ve Çevre Temizliği" işinde, yüklenicinin mali sıkıntı yaşadığı; dolayısıyla işçi ücretleri, vergi ve sosyal güvenlik prim borçlarını ödeyemediği bilinmesine rağmen, teminat süresinin uzatılmayıp, yüklenicinin bu iş nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borcunun Üniversite bütçesinden ödenmesi, kesin teminat tutarı olan ... TL'lik kamu zararına sebep olmuştur.

İşe ait, ... tarihli son hakediş ve eklerinin incelenmesinde, toplam hakediş bedelinin ... TL olduğu, yükleniciye ödenecek tutarın ... olduğu, bu tutarın ... TL'sini işçi maaşları olarak ödenip geriye kalan ... TL'nin SGK borcu olarak ödendiği anlaşılmıştır. Söz konusu hakediş eklerinde, ... tarihi itibarıyla yapılan SGK sorgulamasında firmanın ...TL geçmiş borcunun bulunduğuna ilişkin evrak yer almaktadır. ... sayılı ilamının 1'inci maddesinde sorumlu olarak adı geçen kişilerin bu süreçte yapılan hakedişlerde ve yüklenici ile yapılan yazışmalarda imzalarının bulunduğu görülmüş olup, rapor konusu edilen süreç sonunda yüklenici teminatının SGK veya vergi borcuna karşılık kullanılabileceğini bilebilecek konumda oldukları değerlendirilmektedir. Bununla birlikte, ....2016 tarihinde süresi bitecek iş için alınan kesin teminatın süresi sözleşmede ...2017 olarak belirlenmiş olsa da, firmanın ileride ödemede sıkıntı yaşayacağını bilinemeyeceğinden ihale hazırlık biriminde görevli personelin sorumluluğunun olmadığı düşünülmektedir.

Sonuç olarak, firmanın ödemede yaşadığı sıkıntılar bilinmekte iken kesin teminat süresinin uzatılmaması sorumluluğa neden olmaktadır. Nitekim 5018 sayılı Kanunun 71'inci maddesinde kamu zararı kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması olarak tarif edilmiş olduğundan, Üniversite bütçesinden adı geçen firmanın bu iş için Sosyal Güvenlik Kurumuna borcu olan ... TL ödenmiş olmasına karşın, sorumluların bu maddeye göre sorumlulukları kesin teminat tutarı kadar (... TL) olup bu tutarın ilgililerden tahsili gerekmektedir.

Bu itibarla, daha önce verilen Daire kararında ısrar ederek, ... San. ve Tic. Ltd. Şti. yüklenimindeki "... ve Çevre Temizliği" işinde yüklenicinin Sosyal Güvenlik Kurumuna olan prim borçlarının kesin teminat mektubunun süresinin uzatılmayarak Üniversite bütçesinden ödenmesi sonucu oluşan ... TL kamu zararının Gerçekleştirme Görevlisi (Şube Müdürü) ... ile Harcama Yetkilisi (Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanı) ...'ya müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53'üncü maddesi gereği işleyecek faizleriyle birlikte ödettirilmesine,

İşbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55'inci maddesi uyarınca Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy çokluğu ile,

(Sayıştay 2.Dairesinin 06.04.2023 tarih ve 35760 sayılı kararı)