Havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmadığı günler, imalat ve yapım süreçlerinin hava koşuları nedeniyle gerçekleşemeyeceği durumlarda idare tarafından işin süresinin belirlenmesinde dikkate alabileceği bir husustur. Havanın fen noktasında çalışılmayan günlerinin hangi tarih aralığında belirleneceği ihale dokümanın içerisinde yer alan sözleşme tasarısının (9.4.) maddesinde yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliğinin “Yapım İşlerinde Çalışılmayacak Günler” başlıklı 51’inci maddesinde; “Yapım işlerine ilişkin tip sözleşmenin 9 uncu maddesindeki havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmadığı günlerin tespitinde İdare; Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yürürlükteki ilgili genelgesi uyarınca, kamu inşaatlarının sözleşme sürelerinin belirlenmesinde, iş programlarının hazırlanmasında ve süre uzatımlarında göz önünde bulundurulmak üzere tespit edilen, il ve ilçelere göre çalışmaya müsait olmayan günleri esas alabilir.” denilmektedir.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 24.09.2018 tarih ve 166191 sayılı “Havanın Fen Noktasından Çalışılmaya Uygun Olmayan Dönem” konulu Genelge ile havanın fen noktasında çalışılmayan günler il ve ilçeler bazında, teknolojik gelişmeler, iklim değişiklileri ve “Uzun Yıllar Aylık Don Olan Gün Sayısı Ortalaması” verileri esas alınarak belirlenmiştir.

Yapım işlerine ait tip sözleşmenin “İşe başlama ve bitirme tarihi” başlıklı 9’uncu maddesinde, sözleşme süresinin hesaplanmasında, havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi ile resmi tatiller dikkate alındığından bu nedenlerle süre uzatımı verilemeyeceği, aynı maddenin havanın fen dipnotunda ise; “11.1 Havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmadığı günlerin tespitinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan ilgili genelge dikkate alınabilir.” hükmü yer almaktadır.

İhale dokümanı hazırlanması aşamasında işin süresi belirlenirken havanın fen noktasında çalışılmayan sürelerin belirlenmesi idarenin takdirindendir. İdare sözleşme tasarısında Bakanlık tarafından yayımlanan “Havanın Fen Noktasından Çalışılmaya Uygun Olmayan Dönem” konulu Genelgeyi dikkate alarak havanın fen noktasında çalışılmayan gün sayısını belirleyebileceği gibi genelgeden bağımsız olarak da havanın fen noktasında çalışılmayan günleri belirleyebilir veya hiçbir gün aralığı belirlemeyebilir.

Konu ile ilgili olarak Yüksek Fen Kurulunun 05.01.2022 tarih ve 2022/05 sayılı görüşünde konuya değinilmiştir:

“…sözleşme imzalandıktan sonra 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 15 inci maddesi ve işe ait sözleşmenin 24 üncü maddesinde açıklanan kurallara uyulması kaydıyla, bu maddelerin (a) ve (b) fıkralarında belirtilen hususlarda ancak değişiklik yapılmasının mümkün olduğu, bunun dışında sözleşme imzalandıktan sonra sözleşmede değişiklik yapılmasının mümkün olmadığı, ihale aşamasındaki şartların, sözleşme imzalandıktan sonra tarafları etkileyecek sonuçlar doğuracak şekilde değiştirilmesinin mevzuat hükümlerine aykırı olduğu, diğer taraftan yüklenicinin sözleşme şartlarını bilerek, isteyerek ve kabul ederek bu şartlarda sözleşmeyi imzaladığı hususları birlikte dikkate alındığında; “Havanın Fen Noktasından Çalışmaya Uygun Olmayan Devresi” için Bakanlık Genelgesinde yer alan tarihlerin dikkate alınamayacağı, dolayısıyla işe ait sözleşmenin “İşe başlama ve bitirme tarihi” başlıklı 9 uncu maddesinde; “… 9.4. Bu işyerinde havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmadığı günler 20.11.2021 – 20.03.2022 tarihleri arasındaki 120 (YüzYirmi) gündür.…” yer alan düzenlemeye göre işlem tesis edilmesi gerektiği görüşüne…”

Sayıştay Temyiz Kurulunun 08.01.2013 tarihli ve 36024 sayılı kararında ise şu gerekçeye yer verilmiştir:

"Dilekçi ayrıca çalışılmayan sürenin de sehven idari şartnamede dikkate alınmadığını ifade etmişse de, İdari şartnamenin 49.3 maddesinde; “Bu Şartnamenin 50’nci maddesinde belirlenen çalışılamayacak günler, bu sürenin hesabında dikkate alınmıştır. Yüklenici bu sürelerde faaliyette bulunamadığı gerekçesiyle süre uzatımı isteyemez” denilmektedir. Eğer bu konuda bir hata var idiyse yüklenicinin basiretli bir iş adamı gibi davranması ve şartnamenin ilgili hükmüne ihaleden önce itiraz etmesi gerekmekte idi. İdari Şartnamedeki hüküm görülerek teklif verildiğine ve sözleşme imzalandığına göre artık bu hükmün gereğinin yerine getirilmesi gerekmektedir. Aksi bir yorum ilgili hükme istinaden teklif vermeyen firmalar açısından haksız rekabete yol açacaktır."

Sonuç olarak; yapım işlerine ait tip sözleşmenin 9.4. maddesinin açıklamasını içeren 11.1 inci dipnotunda havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmadığı günlerin tespitinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yayınlanan ilgili genelgenin dikkate alınabileceği ifade edilmiş ancak bu durum zorunlu kılınmamıştır. İdare tarafından ihale dokümanında yer alan sözleşme tasarısında belirlenen havanın fen noktasından çalışılmayan günler sözleşmede yer almakta ve yüklenici tarafından kabul edilmektedir. Yüklenici sözleşmenin uygulanması sırasında havanın fen noktasında çalışılmayan günlerin Bakanlık tarafından yayımlanan “Havanın Fen Noktasından Çalışılmaya Uygun Olmayan Dönem” konulu genelgeye uyulmadığı bahisle sözleşmede değişiklik talep edemez.