Yapım İşleri Genel Şartnamesinin (YİGŞ) 22 nci maddesine göre yeni birim fiyat yapımında önce analizlerin oluşturulması, daha sonra bu analizlere “kaynakların verimli kullanılması gözetilerek” rayiçlerin uygulanması gerekir.
Yeni birim fiyata konu iş kaleminin maliyet bileşenleri yeni birim fiyatın analizini oluşturmaktadır. Bu maliyet bileşenleri temel olarak malzeme, makine, işçilik ile yüklenici karı ve genel giderden oluşmaktadır.
Bunların dışında nakliye de yeni birim fiyat analizinde dikkate alınması gereken maliyet unsurlarından biridir. Bununla birlikte, resmi rayiçlerle yeni birim fiyat yapılan hallerde ayrıca nakliye ödenip ödenmeyeceğine yeni birim fiyata konu malzemenin rayiç fiyatının “satın alma yeri”ne göre karar verilmesi gerekir.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (Bakanlık) tarafından yayımlanan birim fiyat kitaplarında, malzeme rayiçleri “Satın Alma Yeri” olarak o malzemenin işbaşında, ocakta, fabrikada veya depodaki rayiçleri şeklinde belirlenmiştir. Buna göre yeni birim fiyat analizindeki malzeme rayici “işbaşında” olarak belirlenmemişse, malzeme için ayrıca nakliye bedeli de ödenmesi gerekir.
Örneğin Bakanlık birim fiyatlarında beton çelik çubuğu ve beton harçlarının “Satın Alma Yeri” şu şekilde belirlenmiştir.
Beton Çelik Çubukları: (2023/2 İnşaat ve Tesisat Birim Fiyatları)
| 10.130.1701 | Beton çelik çubuğu, düz Ø 6 mm (S220) (İskenderun) | Kg | Fabrikada |
| 10.130.1702 | Beton çelik çubuğu düz Ø8 - Ø10 - Ø12 mm (S220) | Kg | Fabrikada |
| 10.130.1703 | Beton çelik çubuğu düz Ø14 - Ø50 mm (S220) | Kg | Fabrikada |
| 10.130.1704 | Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 8-12 mm (S420, B420B-C, B500B-C) | Kg | Fabrikada |
| 10.130.1705 | Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 14-32 mm (S420, B420B-C, B500B-C) | Kg | Fabrikada |
| 10.130.1706 | Ø 80-100 mm çelik (DİN c 35) | Kg | İşbaşında |
| 10.130.1707 | Lamalar (TS EN 10058) | Kg | Fabrikada |
| 10.130.1708 | Sıcak haddelenmiş profil demirler (S235 JR) (I-U-T-Omega) (TS 910, TS 911 EN 10055, TS 912) | Kg | Fabrikada |
| 10.130.1709 | Sıcak haddelenmiş köşebentler (S235 JR) (TS EN 10056-1,2) | Kg | Fabrikada |
| 10.130.1710 | Çelik palplanj profili | Ton | İşbaşında |
| 10.130.1711 | Çelik piki | Kg | Fabrikada |
Hazır beton harçları: (2023/2 İnşaat ve Tesisat Birim Fiyatları)
| 10.130.1501 | C 8/10 beton harcı | m³ | İşbaşında |
| 10.130.1502 | C 12/15 beton harcı | m³ | İşbaşında |
| 10.130.1503 | C 16/20 beton harcı | m³ | İşbaşında |
| 10.130.1504 | C 20/25 beton harcı | m³ | İşbaşında |
| 10.130.1505 | C 25/30 beton harcı | m³ | İşbaşında |
| 10.130.1506 | C 30/37 beton harcı | m³ | İşbaşında |
| 10.130.1507 | C 35/45 beton harcı | m³ | İşbaşında |
| 10.130.1508 | C 40/50 beton harcı | m³ | İşbaşında |
| 10.130.1509 | C 45/55 beton harcı | m³ | İşbaşında |
| 10.130.1510 | C 50/60 beton harcı | m³ | İşbaşında |
Bakanlık rayiçlerinde beton çelik çubuklarının rayiç fiyatı “fabrikada” olarak belirlenmişken, hazır beton harçlarının rayiç fiyatı “işbaşında” olarak belirlenmiştir. Buna göre bir işte betonarme (demirli beton) imalatı için yeni birim fiyat yapılması gerektiği hallerde, nervürlü beton çelik çubuğu yeni iş kalemi için ayrıca fabrika-işyeri arasında nakliye ödenmesi gerekirken, hazır beton dökülmesi iş kalemi için beton harcı rayiç fiyatı zaten “işbaşında” olarak belirlendiğinden nakliye bedeli ödenmeyecektir.
Sayıştay 2. Dairesinin 21.3.2023 tarih ve 35759 sayılı kararında da, yeni birim fiyat içindeki sertleşmeyi hızlandırıcı kimyasal katkı malzemesinin rayicinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından işbaşı fiyatı olarak açıklanmasına rağmen ayrıca nakliye bedeli ödenmesinin kamu zararı oluşturduğuna karar verilmiştir.
Yorum Bırak