Yapım işlerinde işin devamı sırasında yeni birim fiyat tespitine ihtiyaç olması halinde, bu fiyatın nasıl belirleneceği Yapım İşleri Genel Şartnamesinin (YİGŞ) 22’nci maddesinde düzenlenmiştir:

“(2) Yeni fiyatın tespitinde iş kalemi veya iş grubunun niteliğine göre aşağıdaki sıralamaya uyularak oluşturulan analizlerden biri kullanılır:

a) Yüklenicinin birim fiyatlarının/teklifinin tespitinde kullanarak teklifi ekinde (Ek ibare: 08/08/2019-30856 R.G./28. md., yürürlük: 18/08/2019) veya aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında idareye sunduğu ve yeni iş kalemi/grubu ile benzerlik gösteren iş kalemlerine/gruplarına ait (Değişik ibare: 08/08/2019-30856 R.G./28. md., yürürlük: 18/08/2019) analizler dikkate alınarak oluşturulacak analizler.

b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine/grubuna benzerlik gösteren (Değişik ibare: 08/08/2019-30856 R.G./28. md., yürürlük: 18/08/2019) analizler dikkate alınarak oluşturulacak analizler.

c) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan iş kalemleri/gruplarına ait maliyet (Değişik ibare: 08/08/2019-30856 R.G./28. md., yürürlük: 18/08/2019) analizleri dikkate alınarak oluşturulacak analizler.

ç) Yeni iş kaleminin/grubunun yapılması sırasında tutulacak puantajla tespit edilecek malzeme miktarları, işçi ve makinelerin çalışma saatleri ile diğer tüm girdiler esas alınarak oluşturulacak analizler.

(3) İş kalemi veya iş grubunun niteliğine uygun olarak yukarıdaki analizlere, kaynakların verimli kullanılması gözetilerek aşağıdaki rayiçlerden biri, birkaçı veya tamamı uygulanabilir:

a) Varsa yüklenicinin teklifinin ekinde (Ek ibare: 08/08/2019-30856 R.G./28. md., yürürlük: 18/08/2019) veya aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında idareye verdiği teklif rayiçler.

b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut rayiçler.

c) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar.

ç) İdarece kabul edilmek şartıyla, ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanmış uygulama ayına ait yerel rayiçleri.”

Yeni birim fiyat yapılırken, önce maddede sayılan öncelik sıralamasına uyularak yeni iş kaleminin analizi oluşturulacak; daha sonra oluşturulan bu analize öncelik sıralamasına uyma zorunluluğu olmadan kaynakların verimli kullanılması gözetilerek rayiçler uygulanacaktır.

Diğer taraftan rayiçlerin uygulanmasında getirilen “kaynakların verimli kullanılması” ilkesinin somut olarak karşılığı belli değildir. Ancak, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunundaki tarafların eşitliği ilkesi göz önüne alındığında, bu ilkenin, en düşük rayicin uygulanması gerektiği şeklinde yorumlanması mümkün değildir.

1.Analizlerin oluşturulması

Yeni birim fiyata konu iş kaleminin maliyet bileşenleri yeni birim fiyatın analizini oluşturmaktadır. Bu maliyet bileşenleri temel olarak malzeme, makine, işçilik ile yüklenici karı ve genel giderden oluşmaktadır. Yeni iş kaleminin analizinin fiilen yerinde yaptırılan imalatın teknik uygulama şartlarını karşılayacak şekilde oluşturulması gerekir (Sayıştay Temyiz Kurulunun 03.03.2015 tarih ve 40076 sayılı kararı). Sayıştay 2. Dairesinin 15.01.2015 tarih ve 35284 sayılı kararına göre, yeni iş kaleminin imalatında fiilen makine kullanıldığı halde analizinde işçilik yer alan yeni birim fiyat üzerinden ödeme yapılamaz. Sayıştay 1. Dairesinin 06.10.2022 tarih ve 10871 sayılı kararında da, yeni birim fiyat analizinde malzeme ağırlıklarının malzemenin fiili ağırlıklarından daha yüksek alınmasının mümkün olmadığına hükmedilmiştir.

Yeni birim fiyat analizinin yerinde yaptırılan imalatın teknik uygulama şartlarını karşılayacak şekilde oluşturulması, doğal olarak güncel analizlerin kullanılmasını gerektirmektedir. Bu husus Karayolları Genel Müdürlüğü 2020 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu’nda, “İdarenin gerçekleştirdiği yapım işleri kapsamında düzenlenen yeni birim fiyatlarda, ihale tarihinden bağımsız olarak, yeni birim fiyatın yapıldığı tarihte geçerli olan güncel analizlerin kullanılmasının sağlanması gerekmektedir.” şeklinde ifade edilmiştir. Sayıştay Temyiz Kurulunun  02.12.2020 tarih ve 48522 sayılı kararında güncel analizlerin kullanılması; yine Sayıştay 4. Dairesinin 17.01.2017 tarih ve 154 sayılı kararı ile Sayıştay 1. Dairesinin 06.10.2022 tarih ve 10871 sayılı kararında imalatın gerçekleştirildiği tarihte geçerli olan analizin kullanılması gerektiğine hükmedilmiştir.

Yeni birim fiyat analizi bu şekilde oluşturulduktan sonra, teknik bir tespit yapılmaksızın analizin hatalı olduğu ileri sürülemez (Sayıştay Temyiz Kurulunun 02.02.2012 tarih ve 34332 sayılı kararı). Sayıştay Temyiz Kurulunun 21.04.2021 tarih ve 49525 sayılı kararında ise aşağıdaki şekilde değerlendirme yapılmıştır:

İlamda yeni birim fiyat yapılırken diğer idarelerce (İller Bankası) yayımlanmış birim fiyatın kullanılması gerektiği ileri sürülmüş ise de, söz konusu pozun fiilen gerçekleşen imalatın yapım şartlarını ve teknik özelliklerini birebir karşıladığı hususunda hiçbir değerlendirmeye yer verilmemiştir. Yapılan incelemede ise ödemeye esas alınan yeni birim fiyatın analizinde kullanılan bazı malzeme girdilerinin yeni birim fiyat yapımında kullanılması önerilen iş kaleminin analizinde yer almadığı, bazılarının ise miktarlarının farklı olduğu, dolayısıyla iki iş kaleminin yapım şartlarının farklı olduğu, bu nedenle kamu zararı iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

1.1. Kullanılacak analizler

1.1.1. Teklif ekinde sunulan analizler

YİGŞ’nin 22 nci maddesine göre, yüklenicinin teklifi ekinde idareye sunduğu ve yeni iş kalemi ile benzerlik gösteren iş kalemlerine ait analizler yeni birim fiyat tespitinde kullanılabilecek olmakla birlikte, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde yapılan değişiklikle isteklilerden teklifleri ekinde analiz ve rayiç istenmesi uygulaması kaldırılmıştır. Bu nedenle, YİGŞ’deki bu hükmün şu an için uygulanabilirliği bulunmamaktadır.

1.1.2. Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan analizler

YİGŞ’nin 22’nci maddesinde 08.08.2019 tarihinde yapılan değişiklik sonrasında aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında idareye sunulan analizlerin öncelikli olarak yeni birim fiyat tespitinde kullanılması gerekmektedir.

YİGŞ’nin 22’nci maddesinde 08.08.2019 tarihinde yapılan değişikliklerle yeni analizlerin “…benzer analizlerle kıyaslanarak oluşturulması” gerektiği ifadeleri “…benzer analizler dikkate alınarak oluşturulur” şeklinde değiştirilmiştir. Bu, esasa yönelik bir değişiklik değildir. Dolayısıyla, benzer analizle kıyaslama yapılarak oluşturulacak yeni analizden ne anlaşılması gerekiyorsa, mevcut düzenlemeden de aynısının anlaşılması gerekir.

Sayıştay Temyiz Kurulu teklif ekinde analiz ve rayiç sunulmasına imkan verilen dolayısıyla teklif ekindeki analizlerin yeni birim fiyat tespitinde kullanılmasının mümkün olduğu döneme ilişkin vermiş olduğu bir kararda, yeni birim fiyat tespit edilirken beton boru hattı imalatı analizlerinde yer alan beton boru naklinde beton boru ağırlığının, yüklenicinin teklif ekinde verdiği beton boru naklinde esas alınan ağırlıkla kıyaslama yapılarak belirlenmesi gerektiği şeklinde değerlendirme yapmıştır (02.02.2012 tarih ve 34330 sayılı karar).

1.1.3. İdarede veya diğer idarelerde mevcut analizler

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü, DSİ, İller Bankası gibi kamu kurumlarınca yayımlanan birim fiyat analizlerinin  bu kapsamda kullanılması mümkündür.

Sözleşmenin ifası esnasında yapımına ihtiyaç duyulan iş kalemi için birden fazla kamu kurumunca yayımlanmış analiz varsa, söz konusu işin niteliği hangi kamu kurumunun görev veya uzmanlık alanına giriyorsa o kurumun analizinin kullanılması gerekmektedir. Bu bağlamda bina yapımlarında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı; kara yolu yapımlarında Karayolları Genel Müdürlüğü; gölet ve  baraj yapımlarında DSİ tarafından hazırlanan analizler kullanılmalıdır.

Yeni birim fiyat tespitinde kamu idarelerince hazırlanan birim fiyatlar aynen  alınabileceği gibi, kamu idaresi analizi yeni iş kalemini tam olarak karşılamıyorsa, YİGŞ'nin 22 nci maddesinde belirtildiği üzere, bu analizler dikkate alınarak analiz oluşturulur.  Yeni imalatın yapım yöntemi ve şartlarına uygun olarak emsal alınan kamu idaresi birim fiyat analizindeki makine ve işçilik saatleri, zayiat oranı gibi unsurlar teknik gerekçeleri net bir şekilde ortaya konulmak suretiyle değiştirilebilecektir. Bu bağlamda, resmi birim fiyat analizlerinde zayiat öngörülmeyen malzeme için zayiat dikkate alınarak yeni analiz yapılamaz (Sayıştay Temyiz Kurulunun 27.03.2012 tarih ve 34678 sayılı kararı).

1.1.4. İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan analizler

Her sözleşmenin kendi şartlarında görece yüksek ve düşük fiyatlı iş kalemlerini barındırması nedeniyle, bir sözleşmedeki fiyatların bir başka sözleşmede emsal alınmasının doğru bir yaklaşım olmadığı kanaatindeyiz. Bununla birlikte YİGŞ'deki düzenleme gereği analizlerin kullanılmasında öncelik sırasına uyulması gerektiğinden, başka bir sözleşmede ortaya çıkan analizlerin puantajla tespit edilecek analizlere önceliği bulunmaktadır. Bu bağlamda bir başka sözleşme kapsamında puantajla tespit edilen analizlerin yeniden puantajla analiz tespiti yapılmasına gerek kalmaksızın kullanılması mümkündür. Ancak böyle bir uygulamanın yapılabilmesi için puantajla tespit edilen analizlerin yeni iş kaleminin kendine özgü teknik şartları ve yapım yöntemiyle farklılık arz etmemesi gerekir.

Karayolları Genel Müdürlüğü 2021 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu’nda, yeni birim fiyat analizinin başka bir işin analizinden aynen alındığı, ancak yerinde tutulan puantaja göre söz konusu analizin imalatın fiili yapım yöntemini yansıtmadığı; İdarece, dağcı için resmi rayiç bulunmadığından ve piyasadaki dağcı rayicinin analizde yer alan işçilik rayiçlerinden yüksek olduğundan, dağcı rayici kullanmak yerine diğer işçiliklerin çalışma saatlerinin artırılmak suretiyle analizin oluşturulmasının ise mevzuata uygun olmadığı değerlendirmesi yapılmıştır.

Sayıştay Temyiz Kurulunun 02.02.2012 tarih ve 34332 sayılı kararında da, makine ağırlıklı temizlik yapılan dere için puantajla belirlenen analizlerin, el işçiliği ağırlıklı temizlik yapılan yerler için de uygulanması gerektiği iddiasıyla tazmin hükmü verilemeyeceğine hükmedilmiştir.

 1.1.5. Yeni iş kaleminin yapılması sırasında puantajla tespit edilecek analizler

YİGŞ'nin 22 nci maddesine göre yeni iş kaleminin yapılması sırasında tutulacak puantajla tespit edilecek malzeme miktarları, işçi ve makinelerin çalışma saatleri ile diğer tüm girdiler esas alınarak oluşturulacak analizler yeni birim fiyat tespitinde kullanılabilecektir. Uygulanacak analizlerdeki öncelik sıralamasına göre bu yöntem en son sırada bulunmaktadır. Dolayısıyla puantaj yoluyla belirlenen yeni iş kalemine ait analizlerin, yüklenicinin aşırı düşük sorgulaması kapsamında verdiği analizler ile kamu idarelerince hazırlanan resmi analizlerden farklı olduğu teknik gerekçeleriyle somut olarak ortaya konulmalıdır. Sayıştay Temyiz Kurulunun 27.03.2012 tarih ve 34677 sayılı kararında, puantaj ile analiz hazırlanırken kamu idaresi birim fiyat analizlerindeki miktar ve işçiliklerin artırılmasının teknik bir gerekçeye dayanması gerektiği yorumu yapılmıştır.

2.Kullanılacak rayiçler

YİGŞ’nin 22 nci maddesine göre, oluşturulan analizlere, kaynakların verimli kullanılması gözetilerek maddede sayılan rayiçlerden biri, birkaçı veya tamamı uygulanabilir. Analizlerden farklı olarak rayiçlerin uygulanmasında öncelik sırası bulunmamaktadır.

2.1. Teklif ekinde sunulan rayiçler

Yukarıda belirtildiği üzere isteklilerden teklif ekinde analiz ve rayiç istenilmesi uygulamasına Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde yapılan değişiklikle son verilmiştir. Bu nedenle, YİGŞ’deki bu hükmün şu an için uygulanabilirliği bulunmamaktadır.

2.2. Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan rayiçler

YİGŞ’nin 22’nci maddesinde 08.08.2019 tarihinde yapılan değişiklik sonrasında aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında idareye rayiçlerin de yeni birim fiyat tespitinde kullanılması mümkündür.

2.3. İdarede veya diğer idarelerde mevcut rayiçler

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü, DSİ, İller Bankası gibi kamu kurumlarınca her yıl yayımlanan rayiçler bu kapsamda kullanılmaktadır. Rayiçlerin kullanılmasında öncelik sırası olmamakla birlikte, kamu kurumlarınca yayımlanan analizlerin öncelik sırasına göre kullanıldığı durumlarda aynı zamanda analizdeki maliyet girdilerinin rayicinin, dolayısıyla bir bütün olarak resmi birim fiyatın yeni birim fiyat olarak kullanılması gerekmektedir.

Böyle durumlarda doğal olarak, kamu idarelerince yayımlanan resmi rayiçler ticaret ve/veya sanayi odalarınca onaylanmış uygulama ayına ait yerel rayiçlerin önüne geçmektedir. Karayolları Genel Müdürlüğü 2021 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu’nda, idarede rayiç varken ticaret/sanayi odalarınca onaylı rayiçlerin yeni birim fiyat tespitinde kullanılmasının uygun olmadığı değerlendirmesi yapılmıştır.

Sayıştay Temyiz Kurulunun 21.04.2015 tarih ve 40361 sayılı kararında da şu değerlendirmelere yer verilmiştir:

Kamu idarelerine ait rayiçlere üstünlük ve öncelik tanıyan bir anlayış geçerli olmamakla birlikte, yeni birim fiyat analizlerine giren unsurları temsil eden bu nitelikli rayiçler bulunmasına rağmen, idare açısından daha pahalı rayiçlerin uygulanması halinde bunları tercih etme veya kamu idarelerine ait rayiçleri kullanmama gerekçeleri ortaya konulabilmelidir.

Zira kamu idarelerine ait rayiçler belli bir araştırmaya dayanan resmi, genel kabul gören bir hüviyete sahiptir. Doğal bir tevsik kabiliyetine sahip olup, ayrıca gerekçelendirmeye ve belgelendirmeye ihtiyaç duymazlar.

Sayıştay 2. Dairesinin 17.03.2015 tarih ve 35306 sayılı kararında, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim fiyat listelerinde yer alan bir fiyat için özel analiz hazırlanarak yeni birim fiyat oluşturulamayacağına karar verilmiştir. Yine Sayıştay 2.Dairesinin 22.12.2015 tarih ve 35360 sayılı kararında, Pvc jeomembran için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yayımlanmış birim fiyat olduğu halde, söz konusu iş kalemi için piyasadan fiyat alınarak yeni birim fiyat tespiti yapılamayacağı hükmü verilmiştir.

2.4. İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar

YİGŞ'nin 22 nci maddesinin 3 üncü fıkrasının c bendinde “İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar” yeni birim fiyat tespitinde kullanılabilecek bir yöntem olarak belirlenmiştir. Bu yöntemin objektifliği, dolayısıyla uygulanabilirliğinin son derece sınırlı olduğu kabul edilmelidir. İdarenin daha önce gerçekleştirmiş olduğu işlerin ne kadar geriye götürülebileceği, bu fiyatların nasıl güncelleneceği, bu güncellemenin iş kaleminin cari birim fiyatını gerçekçi bir şekilde temsil edip etmeyeceği tartışmaya açık bir husustur. Ayrıca rayiçlerin uygulanmasında öncelik sıralamasına uyma zorunluluğu bulunmadığı da göz önüne alındığında, bu yöntem, bugüne değin son derece sınırlı bir uygulama alanı bulmuştur.

Konuya ilişkin olarak Sayıştay 5. Dairesinin 28.01.2014 tarih ve 43 sayılı kararında, aynı yüklenici tarafından başka bir iş kapsamında gerçekleştirilen ve emsal alınması istenen iş kaleminin bulunduğu ihalenin tarihi ile yeni birim fiyat yapılan ihale tarihi arasında onbir aylık bir süre olduğundan dolayı bu süre içinde iş kaleminin birim fiyatının değişmiş olabileceği, bu nedenle benzer işin sözleşmesindeki fiyatın kullanılmaması nedeniyle kamu zararı iddiasının yerinde olmadığı şeklinde hüküm verilmiştir.

2.5. Ticaret ve/veya Sanayi Odasınca onaylanmış uygulama ayına ait yerel rayiçler

Yeni birim fiyat tespitinde kullanılabilecek rayiçlerden birisi de, “İdarece kabul edilmek şartıyla, ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanmış uygulama ayına ait yerel rayiçler”dir.

Yeni birim fiyat tespitinde ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanacak husus, sadece  rayiçlerdir. Uygulamada sıklıkla görüldüğü şekilde, yeni iş kaleminin analiz ve rayiçleriyle bir bütün olarak birim fiyatının  ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanması suretiyle yeni birim fiyat tespit edilmesi yukarıdaki  hükme aykırılık teşkil etmektedir. YİGŞ'nin 22 nci maddesine göre, yeni iş kalemi için öncelikle analiz hazırlanacak ve analizdeki girdilere ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanmış rayiçler uygulanabilecektir.

Diğer taraftan ticaret ve/veya sanayi odalarınca rayiç tespitinin görece uzun sürmesi, işçilik, nakliye ve montaj bedeli dahil olarak düzenlenen faturaların odalarca onaylanmaması vb. nedenlerle, piyasada faaliyet gösteren firmalardan teklif veya proforma fatura almak suretiyle yeni birim fiyat tespiti, uygulamada sıklıkla başvurulan bir yöntemdir.

Söz konusu tespit yöntemi YİGŞ’ye aykırı olduğundan, hukuken geçerli değildir. Bu sebepledir ki, ticaret ve/veya sanayi odası onayı olmaksızın yerel rayiçlerle tespit edilen yeni birim fiyatlarla yapılan ödemenin tamamının kamu zararı olarak değerlendirilmesi şeklinde eğilimler olmuştur. Ancak, bir uygulamanın mevzuata veya hukuka aykırı olması, bu uygulamanın doğal olarak kamu zararına yol açtığı anlamına gelmemektedir.

5018 sayılı Kanunun 71 nci maddesine göre, kamu zararının belirlenmesinde; iş, mal veya hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alınması veya yaptırılması esas alınır. Dolayısıyla, oda onayı olmayan faturalara istinaden yapılan ödemelerde kamu zararı iddiasında bulunabilmek için, ödemeye konu mal veya malzemenin bedelinin “yerel rayiç”ten yüksek olduğunun ispat edilmesi gerekmektedir. Sayıştay Temyiz Kurulunun 11.1.2017 tarih ve 42593 sayılı kararında, uygulama ayı rayiçlerine göre fiyat tespitinin ticaret ve/veya sanayi odasından  alınan rayiçlere göre yapılması gerektiği, firmalardan alınan teklifler bu kapsamda değerlendirilemeyeceği; ancak, firmalardan alınan tekliflerin ortalaması kamu idaresi rayicinden daha düşükse kamu zararı oluşmayacağı, şeklinde hüküm verilmiştir.

Benzer şekilde Sayıştay Temyiz Kurulunun 09.05.2013 tarih ve 37120 sayılı kararında, ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylı olmayan proforma faturalar esas alınarak yeni birim fiyat tespitinin mevzuata aykırı olduğu; ancak, yüklenici firmanın yeni iş kalemlerine ilişkin taşeron firmadan almış olduğu faturalar esas alınarak kamu zararına hükmedilemeyeceği, kararı verilmiştir.

Uygulama ayı rayicinin Pn katsayısına bölünmesi

Yapım İşlerine İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslar’ın 6 ncı maddesinin 8 inci fıkrasında,

“Sözleşmede birim fiyatı bulunmayan ve Yapım İşleri Genel Şartnamesine göre (Değişik ibare: 24.02.2022-31760 R.G./3. md.; yürürlük: 26.03.2022) ihale tarihinin içinde bulunduğu aya ait fiyatı tespit edilemeyen iş kalemi için yeni birim fiyat yapılması halinde, bu fiyat, uygulama ayının rayiçlerine ve şartlarına göre tespit edilir. Belirlenen bu yeni birim fiyat, uygulama ayı fiyat farkı katsayısına (Pn) bölünerek iş kaleminin (Değişik ibare: 24.02.2022-31760 R.G./3. md.; yürürlük: 26.03.2022) ihale tarihinin içinde bulunduğu aya ait birim fiyatı tespit edilir ve fiyat farkı hesabı bu fiyat esas alınarak yapılır.”

hükmü yer almaktadır.

Düzenlemenin amacı, uygulama ayı rayicine göre tespit edilen yeni birim fiyatı ihale tarihindeki fiyata indirgemektir. Aksi takdirde, yeni iş kalemi tutarı hakediş tutarına eklenecek ve ihale tarihi esas alınarak fiyat farkı hesaplanacağından, yeni iş kalemi için mükerrer fiyat farkı ödenmiş olacaktır.

Diğer taraftan, Esaslar’daki bu düzenleme fiyat farkı hesaplanan işler için geçerlidir. Gerek Esaslar’ın fiyat farkı verilen işlere yönelik olması gerekse fiyat farkı hesaplanmayan işlerde isteklilerin teklif bedelinin ihale tarihindeki fiyatı değil, işin süresi boyunca meydana gelecek fiyat değişimlerini yansıttığı kabulünden hareketle, fiyat farkı hesaplanması öngörülmeyen işlerde uygulama ayı rayiçlerine göre tespit edilen yeni birim fiyat Pn katsayısına bölünmeyecektir.